نقاشی ♦ چهار فصل

نویسنده
میترا کیخایی

محمدمعرفت زاده و امید خوش منش دو نقاش جوانی هستند که نمایشگاه آثار خود را درفالب تکنیک های رنگ و ‏روغن درمحل گالری خارک به معرض تماشا گذاشته اند. شباهت میان آثار این دو نقاش جوان باعث شده تا ‏همکارمان ضمن ارائه گزارشی از اثار ارائه شده در این نمایشگاه، پای صحبت های این دو نفر نیز نشسته و از ‏جدال نقاش با نقش سخن بگوید….‏

naghashi1.jpg

‎ ‎بازنمایی طبیعت‎ ‎

هر اثر هنری حتی در مرحله نازلش نمایشگر حالات عاطفی، اندیشه و اعتقادات طراح است. طراح سعی می کند ‏با تجربیات فنی و مهارت هایی که آموخته و با استفاده از عناصر بصری انتخابی، فضای اطراف خود را در قالب ‏یک ترکیب تجسمی تفسیر و تعبیر کند. البته هر چه ترکیب او با اصول و مقررات هنری مطابقت داشته باشد اثرش ‏گویاتر و موثرتر خواهد بود.‏

محمدمعرفت زاده و امید خوش منش دو نقاش جوانی هستند که نمایشگاه آثار خود را درفالب تکنیک های رنگ و ‏روغن در محل گالری خارک به معرض تماشا گذاشته اند. نقاشی های این دو هنرمند از یک حیث بسیار شبیه به ‏یکدیگر از کار درآمده است. تکرار خطوط در ایجاد بافت شکلی تازه، و کیفیات بصری جدید، موثر واقع شده و ‏جهت حرکت و نحوه قرار گرفتن خط در بیان تصویری آثار آنها حائز اهمیت است.همچنان که خطوط عمودی ‏هماهنگ با جاذبه، متوازن و نشان دهنده نکان در فضاست. مکانی که در نقاشی های معرفت زاده بیرونی و در ‏آثار خوش منش کاملا درونی اجرا شده است. بدن انسان های موجود در غالب آثار با خطوط عمودی مطابقت دارد ‏و چیزی که مشاهده می شود این است که خطوط افقی متعادل، ساکن و نمایشگر بدن انسان خوابیده است.‏

خط در آثار معرفت زاده به صورت عامل اتصال دهنده و رابط بین نقاط در سطح و در فضاست. در کارهای ‏خوش منش هم جلوه خطوط را به انواع شکل ها می توان دید. هرنقش و شکل نسبت به شکل و فضایی که ‏پیرامونش جلوه و معنی خاصی پیدا می کند که ناشی از مجموعه ای از فعل و انفعالات و نیروهای بصری است. ‏ترسیم معرفت زاده از مردی که تنها با خطوط معمولی در برابر طبیعتی پر رنگ ایستاده و اتومبیلی از کنارش می ‏گذرد نمونه این مثال است. زمینه ای که تضاد و پوچی محیط زندگی انسان را مورد نقد قرار می دهد. در نتیجه در ‏این نقاشی ها هر واحد بصری موقعیت فضایی و جلوه و نمود خود را به واسطه روابط فعال و متقابل واحدهای ‏تصویری پیرامون خود کسب می کنند.‏

برجسته ترین شکلی که در آثار این دو نقاش دیده می شود این است که هر کدام از این کیفیات بصری عامل شکل ‏گیری یک ترکیب انتزاعی یا بازنمایی دنیای طبیعی است که بوسیله عناصر اولیه بصری به طور ظریفی به وجود ‏می آید. ظرافتی که ناشی از روحیات و درونیات نقاشان و استفاده قدرتمند از ابزار و خطوط دستی است.‏

نمایشگاه نقاشی این هنرمندان از یکم تا هشتم شهریورماه، در خیابان خارک و گالری خارک برپا می شود. ساعت ‏بازدید علاقمندان 17 تا 20 است.‏

naghashi2.jpg

گفت و گو با امید خوش منش

‎ ‎توجه به فضاهای درونی‎ ‎

‎ ‎لطفا بیوگرافی خودتان را بگویید.‏‎ ‎

متولد سال 1354تهران هستم. فوق لیسانس ادبیات نمایشی از دانشکده هنر دانشگاه تربیت مدرس. این اولین ‏نمایشگاه نقاشی من است و امیدوارم در آینده بتوانم آثاردیگری ازخود را ارائه دهم.‏

‎ ‎تعداد تابلوهای شما دراین نمایشگاه کمتر از دوست تان است.‏‎ ‎

من 8 تابلوی نقاشی را انتخاب و در اینجا ارائه کرده ام.محمد یک سری از کارهای قبلی خود را هم با خود به اینجا ‏آورد ولی من در انتخاب نقاشی ها مختصاتی را برای خودم داشتم. بعد از مدتی نقاشی، مطالعات دقیقی را درمورد ‏رنگ و رنگ شناسی انجام دادم.آن مطالعات و پژوهش ها در ارائه کارهای جدید به کمکم آمد و تصمیم گرفتم این ‏آثار را ارائه دهم.‏

‎ ‎دراین نمایشگاه چند اثر از شما موجود است؟‎ ‎

‏8 کار از مجموع 20 نقاشی متعلق به من است.‏

naghashi3.jpg

‎ ‎آیا در نظر داشتید تا تابلوهای دیگری از خودتان را در اینجا به نمایش بگذارید ولی دستور مقامات ‏ارشاد مانع از آن شده باشد؟‎ ‎

ترجیح می دهم جواب این سوال شما را ندهم. ولی تنها چیزی که می توانم بگویم این است که در ارائه نقاشی ها به ‏شدت نگران رنگ بندی هایی بودم که در آنها اتفاق افتاده بود.رنگ های شاد و گرم. فقط به دلیل اینکه این اتفاق ‏بیفتد و نمایشگاه افتتاح شود به بعضی از حساسیت ها کمتر توجه کردم واز کنار آنها گذشتم.‏

‎ ‎الگوی شما در خلق آثارتان چیست؟‎ ‎

هر اتفاقی که در محیط پیرامون و در درون من روی می دهد می تواند سوژه ای برای کار باشد.محمد بیشتر به ‏فضاهای بیرونی توجه می کند و مثل آزمایشگر با محیط برخورد می کند اما سروکار من با دنیای بیرونی است که ‏استحاله ای در من به وجود می آورد و درونیاتم را ترسیم می کند.‏

‎ ‎در خلق ایده ها چگونه برخورد می کنید؟‎ ‎

چیزی که همیشه توجه من را به خود جلب می کند این است که اصلا نگران ذائقه مخاطبان نباشم و هر آنچه که ‏احساس و رنگ به من حکم می کند عمل کنم. گاهی اوقات چیزی هست برای اجرا و فورا آن را به بوم منتقل می ‏کنم ولی پیش آمده است که اغلب سوژه ای نداشتم و صرفا در رابطه با عناصر بیرونی و دیداری مواجه وکار ‏کرده ام. به نظرم خود کار برای نقاش باید مهم باشد و نه چیز دیگری. بارها برایم پیش آمده که در انتها و یا حتی ‏نیمه های کار نمی دانستم چه کنم، تصمیم به اتمام کار گرفته ام ولی درست همان لحظه است که کارت را خراب ‏می کند.‏

naghashi4.jpg

‎ ‎برای اصلاح خود در این مواقع چه می کنید؟‎ ‎

بعدها همین نقطه ها و خطوط به من می گفتند که چه کنم. سعی کردم صدای خطوط را بشتوم و احساسی که در من ‏و رنگ وجوددارد.این یعنی جریان خلق. بوم به عنوان دوست من است. کسی که حرف های مرا گوش می کند و ‏من هم.‏

برخورد مخاطبان با آثار شما چگونه بود؟

به دلیل آموزش های غلط در ایران متاسفانه سواد بصری عمومی شناخته شده نیست. وقتی تابلو را می بینند به ‏دنبال معنا هستند. حال آنکه این نوع از هنر بیشتر یک لذت دیداری است.درگذشته و قبل از تحولات جدید فرد با ‏سواد کسی بود که خواندن و نوشتن می دانست اما دراین قرن با سواد بودن معنی تازه ای یافته است. البته من نمی ‏خواهم این را بگویم که مردمان ما بی سواد هستند. نه اصلا. موهولی ناگی استاد مدرسه باهاوس در سال 1935 ‏گفته است : درآینده بی سواد فقط کسی نیست که قلم را نمی شناسد، بلکه کسی که دستگاه عکاسی را هم نمی شناسد ‏بی سواد است. درایران رشد فرهنگی و فکری مردم به سرعت اتفاق می افتد اما چیزی که مهم است آن است که ‏هدایت ملت باید بسیار موشکافانه و ریزبینانه روی دهد.‏

naghashi5.jpg

گفت و گو با محمد معرفت زاده

توجه به مشاهده شونده

کمی از خودتان برایمان بگویید.

متولد سال 1354 تهران هستم. رشته دانشگاهی من اقتصاد بوده است و تصمیم گرفتم که در رشته هنر تحصیل ‏کنم. با اینکه در کتکور هم قبول شدم، نظرم عوض شد وترجیح دادم که به صورت تجربی نقاشی کنم.‏

آیا در نقاشی های خود سعی کردید پیرو سبک خاصی باشید؟

خیر، به نظر من در بند سبک بودن یعنی سنجاق کردن اثر هنری خود به یک گرایش و این دست و پا گیر خواهد ‏بود. وصله کردن کارهایم به سبک ها اصلا نمی پذیرم و ترجیح می دهم بسیار راحت تر کار کنم.‏

ایده اولیه شما درطراحی هایتان چیست؟

یک مشاهده شونده را انتخاب می کنم و بنا بر روحیات و تجارب و داشته هایم شروع به کار می کنم. درتصاویری ‏که ترسیم می کنم ارائه یک گزارش بصری برایم مهم است.‏

naghashi6.jpg

معمولا برای رسم و خلق یک تابلو چقدر وقت می گذارید؟

در همین جا کاری دارم که در عرض 40 دقیقه تمام کرده ام.هر وقت هم سعی کرده ام که من بزرگم غالب بر ‏کارهایم نباشد موفق تر بوده ام.هروقت تصمیم گرفته ام تابلوی برجسته و کاری خوب را ارائه دهم کار خراب شده ‏است.کارهایی که خوب شده اند را نمی دانم با چه روحیه و چه وضعیتی به وجود آورده ام.این کارها همان ها ‏هستند که هیچ تحمیل و دیکته ای در آن نقش نداشته اند و به صورت فی البداهه ارائه شده اند.‏

در بیشتر کارهای شما نقش انسان و انسان گرایی را به انواع مختلف می بینیم.این یک اتفاق است یا ‏اینکه علایق شما به این شیوه کاری است؟

من در کارهایم سعی می کنم شعار ندهم و عمده تمرکز من بر روی این قضیه است که تریبونی نباشم. آثارم فقط ‏بهانه هستند. بهانه هایی برای درگیری با روحیاتم.‏

naghashi7.jpg

به عنوان یک نقاش چقدر به دیدن گالری ونمایشگاه های دیگران می روید؟

این کار تاثیر مستقیمی بر ذهنیت و حتی نوع کار شما دارد. درهفته معمولا یک یا دو سه نمایشگاه مورد بازدید من ‏قرار می گیرد و اینها بسیار است.‏

خلاصه گزارش شما در این نقاشی ها چیست؟

این نمایشگاه پیشنهاداتی برای دیدن یک ماجرای بصری از پشت دوربین چشم های من است. از طبیعت بی جانی ‏که ممکن است به زعم هرنقاشی به گونه ای دیگر اتفاق بیفتد.گزارشی که شرایط خلق آنها با همه متفاوت باشد.می ‏خواستم مخاطب منوجه شود که در لحظه خلق این اثر وضعین و روخیه من چگونه بوده و از این طریق با هم ‏احساس نزدیکی کنیم.‏