ایران در اقدامی که به ظاهر برای جلب پشتیبانی کشورها در آستانه دور تازه گفتگوها با شش قدرت بزرگ جهان صورت گرفته است، از روسیه، چین، اتحادیه اروپا و متحدانش در میان کشورهای عربی و توسعه یافته برای بازدید از تأسیسات هسته ای خود دعوت به عمل آورده است.
علی اصغر سلطانیه در نامه ای که دیروز در اختیار خبرگزاری آسوشیتدپرس قرار گرفت، هفته منتهی به 15 ژانویه را برای این بازدید پیشنهاد کرده است و اعلام کرد برای این بازدید، دیدار با “مقامات عالیرتبه” نیز زمینه چینی شده است.
هرچند هیچ توضیحی در مورد زمان درنظر گرفته شده برای این پیشنهاد ارائه نشده است، اما این رویداد چند هفته پیش از دیدار بعدی ایران و شش قدرت بزرگ جهان رخ داده است. این کشورها در دیدار قبلی به جز تفاهم بر سر تجدید دیدار، به نتیجه دیگری نرسیده بودند.
گفتگوهای جدید میان تهران و اعضای دایم شورای امنیت سازمان ملل بعلاوه آلمان، به طور تقریبی برای اواخر ماه ژانویه در استانبول ترکیه برنامه ریزی شده است.
دیپلمات هایی که در ماه دسامبر و در جریان مذاکرات ژنو با ایران دیدار کرده بودند، اعلام کرده اند که تهران خود را متعهد به گفتگو بر سر درخواست های شورای امنیت نکرده است. شورای امنیت خواستار توقف غنی سازی اورانیوم شده است؛ روندی که می تواند هم در تولید سوخت هسته ای و هم کلاهک هسته ای به کار رود.
پیشنهاد بازدید از ایران بیش از سه سال پس از آن ارائه شده که شش دیپلمات کشورهای توسعه یافته و مورد اعتماد آژانس بین المللی انرژی هسته ای از تأسیسات فرآوری اورانیوم ایران در اصفهان دیدار کردند. در آن تأسیسات، اورانیوم به گاز مورد استفاده در دستگاه های سانتریفوژ تبدیل می شد.
به نظر می رسد پیشنهاد تازه ایران هم از نظر تعداد کسانی که دعوت شده اند و هم از نظر تعداد تأسیسات قابل بازدید، از وسعت بیشتری برخوردار باشد. در نامه ایران که تاریخ 27 دسامبر بر روی آن ثبت شده، هیچ جزئیاتی به جز تضمین پرداخت هزینه های سفر به ایران و دیدار از “تأسیسات هسته ای” این کشور، ذکر نشده است.
یک دیپلمات آشنا با متن این نامه گفت نامه برای روسیه، چین، مصر، اعضای سازمان کشورهای غیرمتعهد در آژانس بین المللی انرژی هسته ای، اعضای اتحادیه عرب در آژانس، رومانی و نیز دبیرکل فعلی اتحادیه اروپا ارسال شده است. آمریکا به عنوان بزرگترین منتقد بلندپروازی های هسته ای ایران، جایی در بین دعوت شدگان ندارد.
دیپلمات یاد شده که با آژانس بین المللی انرژی هسته ای مرتبط است، به آسوشیتدپرس گفت بوشهر و نطنز در بین مکان های مورد بازدید قرار دارند و دیدارهایی نیز با علی صالحی سرپرست وزارت خارجه و رئیس سازمان انرژی هسته ای و نیز سعید جلیلی مذاکره کننده ارشد هسته ای تهران برنامه ریزی شده است. وی به دلیل محرمانه بودن این اطلاعات، نخواست نامش فاش شود.
ایهاب فاضی سفیر مصر در اتریش و رئیس هیات نمایندگی این کشور در آژانس بین المللی انرژی هسته ای به آسوشیتدپرس گفت وی در انتظار دریافت دستورات از قاهره است. مقامات سایر کشورها یا گروه های دعوت شده نیز در خارج از وقت اداری به تلفن های خود جواب ندادند. در همین حال، سلطانیه، نماینده ایران نیز از هرگونه ابراز نظری خودداری کرد.
منبع: گاردین- 3 ژانویه 2011
