در حالی که جمهوری اسلامی امید داشت با سفر هیات اتحادیه اروپا به تهران از نمایش جهانی انزوای بین المللی خود بکاهد، اما این هیات به دلیل مخالفت تهران با دیدار اروپایی ها با دو زندانی سیاسی برنده جایزه معتبر زاخارف سفر خود را لغو کرد.
مشاور امور بین المللی پارلمان جمهوری اسلامی این درخواست اتحادیه اروپا را “بازی صهیونیستی” خوانده و رئیس مرکز پژوهش های مجلس آن را “نابخردی” توصیف کرده اما در اروپا اظهار امیدواری شده که شرایط این قدر بد نباشد. سفیر ایران در مرکز اتحادیه اروپا گفته کمبود وقت برای بررسی تقاضای آخرین لحظه اتحادیه اروپا موجب این همه شد.
بعد از ظهر روز شنبه مقامات جمهوری اسلامی چنان از تصمیم هیات اتحادیه اروپا در لغو سفرش به تهران شاکی شدند که صراحتا پارلمان اروپا را به “نا بخردی” متهم کردند. کاظم جلالی، رئیس مرکز پژوهش های مجلس نهم در گفتگو با خبرگزاری فارس گفت “علی رغم موافقت تهران با درخواست هیات اروپایی برای سفر به ایران، پارلمان اروپایی با این عمل نابخردانه خود مانع از انجام سفر شده که به هیچ وجه قابل توجیه نبوده.”
نماینده شاهرود هشدار داده است: “مسئولیت تبعات آن در عدم انجام سفر متوجه آن پارلمان است.”
هیات اروپایی متشکل از ۱۵ مقام اتحادیه اروپا قرار بود امروز وارد تهران شوند، حتی روادید آنها نیز صادر شده بود، اما آنها در آخرین ساعات خواستار آن شدند که تهران قبلا موافقت خود را با ملاقات اعضای هیات با جعفر پناهی و نسرین ستوده اعلام دارد چرا که اگر چنین ملاقاتی دست ندهد آن ها سفر را نیمه کاره گذاشته باز خواهند گشت. ظاهرا این تصمیم در آخرین روز پیش از سفر از جانب اتحادیه اروپا گرفته شد و با جواب منفی تهران آن ها قید سفری را که از مدت ها پیش برنامه ریزی و روی آن کار شده بود زدند.
نسرین ستوده – وکیل زندانی – و جهفر پناهی – فیلم ساز ممنوع الفعالیت – روز جمعه برنده جایزه ساخاروف اتحادیه اروپا شدند، جایزه ای که معتبرترین جایزه حقوق بشری قاره سبز است.
بی بی سی فارسی روز گذشته با رئیس هیات پارلمانی اتحادیه اروپا مصاحبه کرد تا وی توضیحات بیشتری در خصوص علت لغو سفرش به تهران بگوید. “روز جمعه، پارلمان اروپا درخواست دیدار با نسرین ستوده فعال حقوق بشر زندانی و جعفر پناهی فیلمساز را ارائه داد و ما این درخواست را با مقامات ایران مطرح کردیم”. تارا کرانبرگ افزوده است :” اما آنها نپذیرفتند.”
بازی صهیونیستی است
حسین شیخ الاسلام که “مشاور امور بین الملل مجلس” سمت دارد و در افواه به عنوان وزیر خارجه علی لاریجانی در صورت انتخاب به ریاست جمهوری خوانده می شود، بر صحبت های خانوم کرانبرگ صحه گذاشته است. به گفته وی “هیأت پارلمانی اروپا قصد داشته با دوتن از زندانیان سیاسی ایرانی دیدار و جایزه ای به آنها بدهند که ایران با چینن شرطی موافقت نکرد.”
شیخ الاسلام این درخواست نمایندگان اروپایی را “بازی صهیونیستی ” خوانده بود.
شیخ الاسلام فراموش کرده است که جعفر پناهی این روزها خارج از زندان به سر می برد اما در عین از یاد نبرده است که برای غرب رجزخوانی کند: “هیأت پارلمانی اروپا برای سفر به ایران پیش شرط تعیین کرد که ایران هیچگونه پیش شرطی را نمی پذیرد.”
به درستی مشخص نشده است که چه نهادی در جمهوری اسلامی با درخواست اتحادیه اروپا مخالفت کرده است.
اژه ای: بررسی می کنیم
همزمان غلامحسین اژه ای سخنگوی قوه قضائیه و دادستان کل کشور در یک کنفرانس مطبوعاتی احتمال اجازه به هیات اروپایی برای دیدار با زندانیان سیاسی را رد نکرد و گفت: “در حال حاضر مشکل طرح درخواست نیست.” بعد هم اضافه کرد: “از ابتدای انقلاب تاکنون از هیئت های خارجی، سازمانهای بین المللی، مجلس، وزرا و فرمانداران برای ملاقات با برخی زندانیان درخواست هایی صورت گرفته است. باید ابتدا دید چه کسی این درخواست را مطرح کرده و هدف او از این دیدار چه می باشد. این موضوع از سوی روابط بین الملل قوه قضائیه مورد بررسی قرار گرفته و اگر در چارچوب موازین باشد با آن موافقت خواهد شد.”
قوه قضائیه در حالی ملاقات هیات اروپایی با نسرین ستوده را رد نکرده که هفته پیش دستگاه قضائی صراحتا گفته بودند به رئیس دولت اجازه نخواهند داد به زندان اوین سر بزند.
اژه ای در اظهارات خود اشاره ای به اعطای جایزه ۵۰ هزار یورویی به نسرین ستوده و جعفر پناهی نکرده. جایزه ای که ظاهرا کاظم جلالی رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس را به شدت خشمگین کرده است. او می گوید: “اعطای جایزه به اشخاصی که به دلیل جرائم ارتکابی در دادگاه صالحه به صورت شفاف و بر اساس موازین قانونی محاکمه و احکام آنها صادر شده نشان دهنده بی‌اعتنایی پارلمان اروپایی به قوانین و عدم احترام آنها به موازین حقوقی و حاکمیت ملی کشورهاست و به همین منظور ما اعطای جایزه به اینگونه محکومان را که با اهداف سیاسی صورت گرفته، محکوم می‌کنیم.”
پیش از این و بر اساس گفته های ان هیلدن سخنگوی هیات پارلمانی اتحادیه اروپا، گفته شده بود که هیات اتحادیه به جز مسائل حقوق بشر قرار است در سفر به ایران درباره بحران هسته ای هم گفتگو کند اما روز گذشته رییس هیات به بی بی سی گفت هیات اتحادیه اروپا هیچ نقش و برنامه ای در مورد پرونده هسته ای ایران ندارد.
سخنگوی اتحادیه قبلا گفته بود: “هیات اعزامی به دنبال مذاکره با ایران به عنوان بخشی از رویکرد دو قسمتی اتحادیه اروپا است که تأکید همزمان بر تحریم‌ها و مذاکره را در دستور کار دارد؛ ضمن اینکه هیئت مذکور با ابراز مستقیم نگرانی‌ها به قانونگذاران و نمایندگان جامعه مدنی، تعهد اتحادیه اروپا بر مسائل حقوق بشر را مورد تأکید قرار خواهد داد.”
کاظم جلالی چند ساعت پیش از قطعی شدن لغو سفر هیات اروپایی به تهران با خبرگزاری مهر مصاحبه کرد و بود انجا با لحنی مداراجویانه گفته بود: “ما تصمیمی برای لغو سفر نگرفته ایم و در آخرین تماسها با سفیر ریاست دوره ای اتحادیه اروپا در تهران و خانم کرانبرگ در اروپا نیز بر انجام هر چه بهتر و هماهنگتر آن تاکید کرده ایم.”
صبح روز گذشته هم رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت خارجه، با استقبال از این سفر گفته بود: “اینکه هیئت‌های پارلمانی به عنوان نمایندگان مردم رفت و آمد کنند، نباید موجبات نگرانی باشد. مگر اینکه برخی جریانات سیاسی و کشورهای غربی نگران این باشند که واقعیت‌های کشور و ملت ما با تصویری که سعی کردند ارائه کنند، متفاوت باشد و این رفت و آمدها حقانیت کشور ما را به اثبات برساند و از این جهت نگران آگاهی افکار عمومی باشند.”
ناظران می گویند حاکمیت جمهوری اسلامی دلخوش بوده است که سفر هیات اروپایی به تهران، تصویر این کشور را به عنوان یک عضو منزوی و رانده از جامعه جهانی ترمیم خواهد کرد. یک دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی دیروز ابراز خوشحال کرد که حداقل هیات پارلمانی آلمان به طور جداگانه سفر می کند.
شیخ عطار: این سفرها تصاویر نادرست را خنثی می کند
علیرضا شیخ عطار سفیر جمهوری اسلامی ایران در برلین در درباره سفر گروه “دوستی پارلمانی آلمان و ایران” به تهران گفته است: “علی‌رغم نوسانات روابط سیاسی با آلمان متأثر از نوسانات رابطه ایران و غرب، روابط پارلمانی دو کشور همواره به صورت مستمر وجود داشته و هر ساله حداقل ۲ تا ۳ هیئت پارلمانی بین دو کشور مبادله شده است.”
او گفته است این گونه سفرها تلاش “دشمنان” برای ارائه چهره و تصویری نادرست از ایران در صحنه بین‌الملل و افکار عمومی به خصوص در بین مردم اروپا را “خنثی” می کند.
هیات آلمانی روز شنبه وارد تهران وارد شد. برنامه سفر هیات آلمانی جدا از برنامه هیات اروپایی بود، بیژن جیرسرایی نماینده ایرانی تبار پارلمان آلمان از حزب لیبرال دموکرات، آنگلیکا گراف از حزب چپ و توماس فایستاز حزب دموکرات مسیحی به همراه یک نفر دستیار اعضای این هیات هستند.
آن ها قرار است با زئیس کمیسیون سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، نمایندگان اقلیت‌های مذهبی، نمایندگان جناح اقلیت مجلس، علی اصغر خاجی معاون اروپا و آمریکای وزارت خارجه دولت و محمدجواد لاریجانی دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه ملاقات کنند. همچنین قرار است سفری هم به اصفهان داشته باشند. این سفر اندکی پس از انتشار گزارش سوم احمد شهید انجام می شود، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران در آخرین گزارش خود به شدت از فشارهای جمهوری اسلامی بر اقلیت های مذهبی و قومی وهمچنین اجرای صدها حکم اعدام در سال انتقاد کرده است. هیات آلمانی تا روز پنج شنبه در ایران خواهد ماند.
اولین نشست ایران با هیأت پارلمانی اروپا اکتبر ۲۰۰۶ در بروکسل، دومین نشست دسامبر ۲۰۰۷ در تهران و سومین نشست نیز نوامبر ۲۰۰۸ در بروکسل بوده است. برگزاری این نشست‌ها پس از خیزش جنبش سبز در اعتراض به تقلب گسترده آرا در دهمین انتخابات ریاست جمهوری و افزایش تنش‌ها میان غرب و تهران بر سر برنامه اتمی جمهوری اسلامی متوقف شد.
ارتباط ارگانیک اتحادیه اروپایی با مجلس ایران ابتدا در سال ۲۰۰۴ و در زمان مجلس ششم عملی شد و در سال ۲۰۰۵ نیز دولت خاتمی یک دفتر نمایندگی در اتحادیه اروپایی ایجاد کرد.
