کتاب روز♦ کتاب ‏

نویسنده
نسرین تبریزی

هنر روز، در بخش کتاب می کوشد کتاب ها و نشریاتی را که در حوزه اندیشه و هنر مباحث نظری را منعکس می کنند ‏یا در مسائل اجتماعی و سیاسی مباحثی درخور دارند، به خوانندگان خود معرفی کند. ارجحیت با کتاب های روز خواهد ‏بود، ولی این امر به معنای غفلت از آثارمنتشر شده در گذشته دور یا نزدیک نیست. کتاب های منتشره از پدیدآورندگان ‏ایرانی به زبان های دیگر یا ترجمه شده به این زیان ها هم در کتاب روزجای ویژه ای خواهند داشت. ناشران و پدید ‏آورندگان آثار می توانند برای معرفی یک نسخه کتاب به نشانی زیر بفرستند. ‏

توجه: به اطلاع دوستان نویسنده و ناشر می رساند، کتاب هائی که در سال 1387 به نشانی کتاب روز ‏فرستاده شده ‏است، متاسفانه به علت درهم ریختگی نشانی پستی به دست ما نرسیده است. ضمن پوزش از دوستان ‏نشانی را به ‏صورت صحیح اعلام می کنیم:‏

Iran Gooya‏ : نام گیرنده

BP 114‎‏ : شماره صندوق پستی

Creteil 94000‎‏ : اسم وکد پستی شهر‏

France‏ : نام کشور

book831_1.jpg


‎ ‎تماشاخانه اساطیر: اسطوره و کهن نمونه در ادبیات نمایشی ایران‎ ‎

نویسنده: نغمه ثمینی

‏480 ص، تهران: نشر نی، 1387، چاپ اول

در این کتاب، پیوند ادبیات نمایشی ایران با اسطوره ها و کهن نمونه های فرهنگ ایران بررسی شده است. در حقیقت ‏نویسنده تلاش کرده است تا نظریه های معتبر در حوزه اسطوره و کهن نمونه را به شکلی کاربردی و بومی به کار بندد. ‏او به خوانش کهنه نمونه ای و اسطوره ای ادبیات نمایشی ایران پرداخته و از این راه بخشی از پیوند و ارتباط هویت ‏کنونی ما با پیشینه فرهنگی مان را نشان داده است. عناوین فصول هفتگانه کتاب عبارتنداز: 1- ریخت شناسی روایات ‏اساطیری در ایران، 2- نشانه های اسطوره ای در ادبیات نمایشی قبل از اسلام، 3- اسطوره و درام عصر مشروطه، 4- ‏واقع گرایی و خوانش اسطوره ای (1330-1357)، 5- درام فرا واقع گرا و خوانش کهن نمونه ای، 6- نمایشنامه های ‏ملی و ظهور اساطیر، 7- انقلاب و دگردیسی الگوها. ‏

book831_2.jpg


زندگی سیاسی و اجتماعی سید عبدالله بهبهانی

نویسنده: شهریار بهبهانی

‏736 ص، تهران: انتشارات امید فردا، 1387، چاپ اول

یکی از ناشناخته ترین شخصیت های مؤثر در انقلاب مشروطیت، با توجه به نقش و میزان تاثیرش در این انقلاب، «سید ‏عبدالله بهبهانی» است. «بهبهانی» به تصریح اکثر مورخان، یکی از پیشوایان و مؤسسین مشروطیت ایران است. درباره ‏زندگی سیاسی و اجتماعی او مطالب گوناگون و متناقضی در نوشته ها و کتاب های مختلف آمده است، به گونه ای که ‏می توان بر اساس آنها، «بهبهانی» را شخصیتی فداکار، وطن پرست و مستقل، و یا فردی منفعت طلب، رشوه خواه و ‏خائن معرفی کرد. در کتاب حاضر، نویسنده که از نوادگان «بهبهانی» است، با استفاده از اسناد، مدارک و کتاب های ‏معتبر، تصویری از زندگی و فعالیت های سیاسی و اجتماعی این رهبر برجسته مشروطه ارائه می شود. ‏

book831_3.jpg


کاروان فرهنگ در فرنگ

نویسنده: جلال ستاری

‏152 ص، تهران: دفتر پژوهش های فرهنگی، 1387، چاپ اول

در این کتاب، یکی از اقدامات عمده فرهنگی در دوران پهلوی اول، یعنی اعزام محصل به کشورهای اروپایی، بررسی ‏شده است. مدارک و اسناد مربوط به این طرح، در مجلات و روزنامه های آن دوره به چاپ رسیده و اسناد آن در سال ‏های اخیر از سوی «سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران» در یک جلد منتشر شده است. هدف نویسنده ‏در کتاب حاضر تنها تنظیم این مواد پراکنده که کما بیش ناشناخته مانده اند نیست، بلکه کوشش او در جهت شناخت و ‏سنجش اثرات فرهنگی مترتب بر این طرح است. چارچوب زمانی این بررسی، محدود به چند دوره اعزام محصل در ‏عصر پهلوی اول است و بنابراین به اقداماتی که پیش از آن یا بعد از آن، چه به هزینه شخصی و چه به هزینه بعضی ‏وزارتخانه ها و سازمان های دولتی شده، نپرداخته است. ‏

book831_4.jpg


راهنمای زمان جشن ها و گردهمایی های ملی ایران باستان

‏ نویسنده: رضا مرادی غیاث آبادی

‏69 ص، تهران: انتشارات نوید شیراز، 1387، چاپ دوم

یکی از نکته هایی که در سال های اخیر و در بسیاری از نشست ها و سخنرانی ها به فراوانی پرسیده می شود، زمان ‏درست و دقیق برگزاری جشن ها، گردهمایی ها و آیین های ملی ایران باستان است. پرسش های فراوان در این باره، ‏نشان دهنده توجه مردم به ویژه جوانان به شناخت و برگزاری آیین های کهن از یک سو، و سردرگمی آنان در میان تقویم ‏ها و روایت های تاریخی متعدد و متناقض از سوی دیگر است. هدف از نگارش کتاب حاضر، ارائه راهنمایی معتبر و ‏قابل اعتماد برای دانستن زمان صحیح جشن ها و گردهمایی های ملی ایران باستان است. ‏

book831_5.jpg


ایرانیات در کتاب «بزم فرزانگان»

برگردان و یادداشت ها: جلال خالقی مطلق‏

‏122 ص، تهران: انتشارات مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، 1386، چاپ اول

اهمیتی که متون موجود به زبان های ایرانی باستان و میانه دارند، بیشتر به شناخت این زبان ها و آگاهی از برخی آیین ‏های دینی محدود می گردد، ولی مایه آنها در زمینه تاریخ، هنر، فرهنگ و زندگی این جهانی ایرانیان بسیار اندک است. ‏کتاب حاضر، برگردان گزارش های پراکنده ای درباره ایران کهن است که از کتاب «بزم فرزانگان»، نوشته نویسنده ‏یونانی «آثنائیس» ‏Athenaios‏ استخراج شده است. او از نویسندگان اسکندرانی قرن دوم میلادی است. موضوع کتاب، ‏ضیافتی است که در خانه ای در رم برگزار می گردد. و 29 تن از فیلسوفان، ادبا، شعرا، پزشکان و موسیقی دانان در ‏آن حضور دارند. آنها درباره خوراکی ها، نوشیدنی ها، شیرینی ها، سبزیجات، میوه ها، گل ها، عطرها، بخورها، ‏موسیقی، رقص، آواز، ورزش، مسابقه، درباریان، خدمتکاران، روسپیگری، امردبازی، جشن ها، کاخ ها و… با یکدیگر ‏سخن می گویند. اهمیت کتاب «بزم فرزانگان» در این است که مطالب آن در واقع عقاید و نظریات مهمانان نیست، بلکه ‏انبوهی نقل قول است از هزار سال ادبیات یونان، از سده هشتم پیش از میلاد تا سده دوم میلادی. ‏

book831_6.jpg


حماسه: پدیده شناسی تطبیقی شعر پهلوانی

ترجمه و نگارش: جلال خالقی مطلق‏

‏221 ص، تهران: انتشارات مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، 1386، چاپ اول

از میان پژوهش هایی که درباره حماسه شده است، کتاب «شعر پهلوانی»، اثر ‏C. M. Bowra‏ که به زبان انگلیسی ‏نوشته شده، از جایگاه و اهمیت ویژه ای برخوردار است. او اگر چه در باب پدیده شناسی تطبیقی شعر پهلوانی در میان ‏اقوام گوناگون و در زمان های مختلف، مسائل و مباحث متنوع و جالبی را مطرح کرده، اما از «شاهنامه» و دیگر ‏حماسه های ایرانی و فارسی جز سه بار نام نبرده است. به عقیده استاد «خالقی مطلق» این امر نه ناشی از عدم آگاهی ‏Bowra‏ از «شاهنامه»، بلکه ناشی از درک عمیق او از ویژگی برجسته این حماسه در مقایسه با حماسه هایی است که او ‏آنها را در کتابش بررسی کرده است. ‏Bowra‏ به درستی متوجه ناسازگاری «شاهنامه» و برخی حماسه های فارسی با ‏تئوری حماسه های گفتاری – بدیهی (‏oral poetry‏)، که فرضیه مرکزی در تالیف کتابش بود، شده بود. از این رو در ‏پژوهش خود هوشیارانه دور «شاهنامه» و حماسه های فارسی را خط کشیده است. در کتاب حاضر، استاد «خالقی ‏مطلق» ضمن ارائه چکیده نظریات ‏Bowra‏ در زمینه حماسه، به بررسی هم خوانی یا ناهم خوانی نظریات او با حماسه ‏در ایران پرداخته و ویژگی های حماسه های فارسی را بررسی کرده است. ‏

book831_7.jpg


ماه تابان اصفهان: مروری بر زندگی و آثار محمد حسین مصور الملکی

مصور، رنگی

تحقیق و پژوهش: بدر السادات قاری سید فاطمه

‏256 ص، تهران: انتشارات فرهنگستان هنر، 1387، چاپ اول

این کتاب، مروری است بر زندگی و آثار «حاج محمد حسین مصور الملکی»، نگارگر برجسته معاصر ایران. او در ‏سال 1269 خورشیدی در یک خانواده هنرمند و نقاش به دنیا آمد. در زمان تولد او، مکتب نگارگری ایرانی راه سقوط را ‏می پیمود.«فرنگی سازی» که در عهد صفویه آغاز شده و با قاجاریه گسترش یافته بود، عرصه های مختلف زندگی و ‏هنر را در بر گرفته بود. با نفوذ «فرنگی سازی»، ابعاد نگارگری ایرانی که سرشار از اصول و مبانی خاص و مشحون ‏از رازها و رمزها بود، مورد تجدد نظر قرار گرفته و به فراموشی سپرده شده بود. در این دوره، «مصور الملکی» با ‏تلاش بسیار به سامان دادن سبک خاص و فردی خود پرداخت. شخصیت هنری او، ترکیبی از وفاداری به میراث ‏فرهنگی، هنری، ملی و مذهبی ایران با نوعی توجه به فنون هنری مغرب زمین و دل سپاری به نگارگری خیال انگیز ‏سراسر تاریخ هنر ایران، همراه با تقلید از طبیعت و واقعیت بود. کتاب حاضر که با تصاویر زیبای رنگی از نقاشی های ‏این استاد برجسته به چاپ رسیده است، علاقمندان را با گوشه ای از توانایی و نبوغ او در نگارگری ایران آشنا می کند. ‏

book831_8.jpg


از کافکا تا گراس: آثاری از نویسندگان آلمانی زبان قرن بیستم و نقد و بررسی آنها

ترجمه و تالیف: رضا نجفی، پریسا رضایی

‏275 ص،تهران: انتشارات قصیده سرا،1387، چاپ اول

در این کتاب نه تنها گلچینی از داستان های نامدارترین نویسندگان آلمانی زبان سده بیست را می خوانید، بلکه در قالب ‏پژوهشی فشرده و در عین حال جامع، با ویژگی های داستان معاصر آلمانی آشنا می شوید. بخش پایانی کتاب نیز به ‏پرسش های اساسی درباره ادبیات معاصر آلمان و پاسخ های آنها اختصاص دارد: پیشینه ادبیات آلمانی به کجا باز می ‏گردد؟، ادبیات آلمانی از آغاز تا کنون چند دوره را به خود دیده است؟، ادبیات آلمانی در کدام مکتب ها قوی تر ظاهر ‏شده است و چرا؟، کدام سنت های ادبی بر این ادبیات حاکم بوده است؟، در سده بیستم چه عوامل و عناصری ادبیات ‏آلمانی را دگرگون کرده است؟، تاثیر دو جنگ جهانی و نازیسم بر ادبیات آلمانی چه بوده است؟ و…‏

نشریات

book831_9.jpg


جهان کتاب

ماهنامه آخرین شماره ماهنامه خبری، آموزشی و اطلاع رسانی «جهان کتاب» شماره 233 و 234 ویژه مهر– آبان ‏‏1387، سال سیزدهم شامل مقالاتی در حوزه تاریخ، ادبیات، فرهنگ و نقد کتاب، همچنین مطالبی در معرفی چند کتاب ‏برگزیده، تازه های بازار کتاب و بخش ویژه ای درباره ادبیات کودک و نوجوان است. عناوین بعضی از مقالات این ‏شماره: ‏

‏• نگاهی به تصویر هملت و دن کیشوت/ایوان تورگنیف/ترجمه: عبدالله کوثری

‏• رمان سیاه/یاسمن منو

‏• دو مرجع مرغوب/ایرج افشار

‏• درباره نادرستی انتساب بیتی ایران ستیزانه و اهانت آمیز به فردوسی/جلیل دوستخواه

‏• مخاطرات و مدافعات ملی: نقد کتاب «پان ترکیسم و ایران»، نوشته کاوه بیات/محمد حسین خسرو پناه

‏• ویرایش: نهادسازی یا گسترش استبداد زبانی؟/ رامین کریمیان

‏• سبکی تحمل ناپذیر: معرفی و نقد کتاب «تاکسی نوشت دیگر»،اثر ناصر غیاثی/محمد رحیم اخوت

‏• داستان های تاریکخانه: بررسی تازه ترین کتاب گونترگراس/خسرو ناقد

‏• روایتی هنرمندانه از مسئله مسئولیت: معرفی و نقد کتاب «مثلا، برادرم»، نوشته اووه تیم، ترجمه محمود حسینی ‏زاد/فرخ امیرفریار