دوازده سال پس از آغاز بحثها پیرامون پرونده هستهای ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی و ابعاد احتمالی نظامی آن، سرانجام شورای حکام آژانس در قطعنامهای این پرونده را مختومه و دوازده قطعنامه پیشین در این زمینه را نیز ملغی کرد.
این قطعنامه حدود یک ماه پس از گزارش یوکیو آمانو، مدیرکل آژانس،تصویب شده است. آمانو در گزارش خود تاکید کرده بود که ایران در دورهای به دنبال دستیابی به سلاح هستهای بوده، اما این تلاشها از مرحله مطالعات مقدماتی فراتر نرفته و در سالهای اخیر نیز چنین تلاشی به کلی متوقف شده است.
در واکنش به این قطعنامه محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه، قطعنامه آژآنس را چنین توصیف کرد: “این قطعنامه بسیار فراتر از بستن موضوع موسوم به پیامدی رفته و رسماً ۱۲ قطعنامه پیشین شورای حکام در خصوص برنامه هستهای ایران که حاوی اتهامات و محدودیتهای جدی برای برنامه هستهای کشور بود را لغو کرده است”.به گفته ظریف “بر اساس این قطعنامه میتوان به صراحت گفت موضوع جعلی ابعاد به اصطلاح نظامی برنامه هستهای ایران، موسوم به پی ام دی، به تاریخ پیوستهاست”.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی و غرب در سالهای گذشته بارها ایران را به تلاش برای دست یابی به سلاح هستهای متهم کرده بودند، مسالهای که همواره با تکذیب مقامهای جمهوریاسلامی مواجه شده بود.
بسته شدن پرونده ابعاد نظامی احتمالی برنامه هستهای، از جمله شرطهایی بود که آیتالله خامنهای، رهبر جمهوریاسلامی، برای اجرای برجام توسط ایران مطرح کرده بود. این مساله از جمله موارد مورد توافق میان ایران و گروه ۱+۵ در گفتوگوهای هستهای و توافق وین بود.
براساس این قطعنامه - که با اجماع و بدون مخالفت هیچیک از اعضا صادر شد - دبیرکل اژانس میتواند هر زمان که پیرامون برنامه هستهای ایران مسالهای برای نگرانی وجود داشته باشد، موضوع را به شورای حکام و شورای امنیت سازمان ملل متحد گزارش کند.
بسته شدن این پرونده در آژانس با استقبال مسئولان دولتی و حامیان روحانی مواجه شده است. آنها از این مساله به عنوان یک پیروزی برای دولت روحانی یاد میکنند. به خصوص از این جهت که پس از ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت از سوی آژانس، تحریمهای مختلفی علیه ایران وضع شد.
با این حال در میان اصولگرایان چنین جریان یکدستی برای حمایت از بسته شدن پرونده وجود ندارد. بخشی از اصولگرایان - و عمدتا افراد و رسانههای نزدیک به جبهه پایداری - پیش از این و پس از گزارش آمانو، نسبت به بخشی از گزارش وی که در آن ایران را به مطالعات مقدماتی برای ساخت سلاح هستهای متهم میکرد، اعتراض کردند.
اکنون نیز رجانیوز، وبسایت نزدیک به جبهه پایداری، در این زمینه نوشت: “در قطعنامه شورای حکام پرونده PMD ایران با به رسمیت شناختن قرائت آمانو از این پرونده یعنی محکومیت ایران به داشتن برنامه مخفیانه نظامی هستهای، مختومه اعلام شده است و از سوی دیگر پرونده هسته ای ایران (که نظامی بودن آن مورد تاکید شورای حکام قرار گرفته) همچنان تا ۱۰ سال دیگر در دستور کار شورای حکام قرار گرفته است. این در حالی است که بر اساس این قطعنامه ایران ملزم است پس از بازه زمانی ده ساله اجرای برجام نیز، نظارت خاص و استثنایی آژانس را برای مدتی که آژانس تعیین خواهد کرد بپذیرد”.
محمود نبویان، نماینده مجلس و از اعضای جبهه پایداری نیز با اشاره به گزارش آمانو، درباره آن گفته بود: “این گزارش که ایران را محکوم می کند و می گوید انفجار هسته ای داشته است و دروغگو بوده و پنهان کاری کرده است؛ این گزارش راست است یا دروغ؟ اگر راست است در زمان دولت اصلاحات چرا اینکارها را انجام دادهاند؟ مشکل برای مردم ایجاد کردهاند. همه قطعنامهها زیر سر اینها است. اگر راست بوده مردم باید بدانند که قطعنامهها همه زیر سر دولت اصلاحات انجام شده”.