نجمه بزرگمهر
بیش از سه دهه است که خانواده رفسنجانی، رئیس جمهور سابق ایران، با دست داشتن در پروژه های کوچک و بزرگ اقتصادی، به عنوان سمبل فساد رژیم اسلامی نزد ایرانیان شناخته می شود.
اما دادگاه غیرعلنی پسر آقای رفسنجانی، مهدی هاشمی، به دلایل فساد اقتصادی و امنیتی هیچ ربطی به مبارزه با فساد اقتصادی ندارد و بیشتر مربوط به جنگ قدرت و تلاش تندروها برای کسب اکثریت مجلس در سال 2016 است.
با وجود اینکه تا انتخابات 18 ماه دیگر باقی است، اما تندورها با دست داشتن در قوه قضائیه، مجلس و تلویزیون های دولتی و سپاه، با دولت روحانی رقابت می کنند.
یک تحلیلگر اصلاح طلب می گوید:« سیاست ایران بسیار پیچیده است. تندروها که می دانند در میان مردم طرفداری ندارند، هنوز هم رقبایشان را که به نحوی به آقای رفسنجانی مربوط هستند، به فساد محکوم می کنند.»
این روش موفقی بود که محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور سابق ایران از آن در انتخابات قبلی استفاده کرد و خانواده رفسنجانی را به فساد اقتصادی محکوم کرد و از خودش قهرمان مبارزه علیه فساد ساخت.
اما آخرین اتهاماتی که به خانواده رفسنجانی زده شد بعد از بزرگترین فساد مالی در دوران آقای محمود احمدی نژاد است زمانی که 2.8 میلیارد دلار از درآمد نفتی مفقود شد. مثال هایی از فساد مالی همچنان وجود دارد.
طبق گزارش های تایید نشده، آقای هاشمی متهم به دریافت میلیون ها دلار پورسانت بابت قرار داد های نفتی است که با شرکت های غربی بسته شده است. درحالیکه تحلیلگران این اتهام را بعید نمی دانند، می گویند این ارقام در برابر فساد مالی که در دولت قبلی وجود داشت، ناچیز است.
این کارشناس اقتصادی می گوید:« رفسنجانی و خانواده اش، از لحاظ اقتصادی پاک نبوده اند اما به هیچوجه نمی توان آنها را با سطح فساد اقتصادی که در دولت احمدی نژاد آغاز شد، مقایسه کرد».
دور زدن تحریم های نفتی تنها آغاز راه فساد اقتصادی در دوره احمدی نژاد بود.
به نظر می رسد که آقای رفسنجانی که اتحاد او و آقای خاتمی، رئیس جمهور اسبق ایران، برای ایجاد حمایت عمومی از روحانی در انتخابات سال گذشته منجر به پیروزی اش در انتخابات شد، قصد عقب نشینی ندارد.
او اخیرا بیشتر از گذشته حرف می زند و نوشته هایی در مورد ملاقات های خصوصی اش در شش سال پیش منتشر کرده که در مورد سیاست های تندورانه آقای احمدی نژاد و تاثیر آن بر اقتصاد و تخریب کشور، هشدار داده است.
یک تحلیلگر اصلاح طلب دیگر می گوید:« رفسنجانی با زندانی شدن فرزندانش عقب نشینی نخواهد کرد اگرچه مطمئن است که پسرش مهدی با حکم سنگینی مواجه خواهد شد. او به مبارزه و تاثیری که بر روحانی دارد ادامه خواهد داد زیرا او می خواهد که حکومت اسلامی را نجات دهد و نمی گذارد که تندروها آن را از بین ببرند».
آقای روحانی نیز در برابر دشمنانش ایستاده است. هفته گذشته که وزیر علوم اش در مجلس استیضاح شد، قول داد که به اصلاحات در دانشگاه ادامه بدهد. دانشجویان از حامیان اصلی او در انتخابات بودند و مهم نیست که چند وزیر تغییر بکنند.
در هفته های اخیر دولت روحانی تلویزیون دولتی را محکوم کرد که دستآورد های دولت را پوشش نمی دهد بخصوص در مورد کاهش تورم که از 40 درصد به 25.3 درصد رسیده است که مورد تشویق اقتصاددانان ایران قرار گرفته است.
اکبر ترکان، مشاور ارشد رئیس جمهور گفت که تندرو ها در عوض تلاش می کنند تا نشان بدهند که دولت ناتوان است. حسن روحانی در پی اعتدال در روابط خارجی است که منجر به تحریم هایی شد که اقتصاد ایران را فلج کرد.
مخالفان دولت به مدد حمایت قاطعانه رهبر، آیت الله علی خامنه ای از سیاست های روحانی نمی توانند سد راه او در مذاکرات با شش قدرت جهان بشوند. آنها امیدوارند که گفتگو ها شکست بخورد تا بتوانند او را به اتهام “ عدم کفایت” برکنار کنند.
آقای روحانی گفته است:« هر زمان که دور گفتگو ها آغاز می شود عده ای می لرزند… بروید به جهنم!»
در عین حال تحلیلگران می گویند که تندرو ها نگران این هستند که آقای روحانی با پرزیدنت اوباما در حاشیه نشست سالانه سازمان ملل که در این ماه برگذار می شود، دیدار کند. رئیس جمهور ایران برنامه ریزی برای چنین دیداری را تکذیب کرده است. اگر این دیدار صورت بگیرد، اولین بار از بعد از انقلاب سال 1979 است.
هنوز مشخص نیست که دستگیری جیسون رضائیان، خبرنگار ایرانی ـ- آمریکایی واشنگتن پست در تلاش هایی که پشت پرده برای محقق نشدن این دیدار صورت می گیرد، نقشی دارد یا نه.
آقای هاشمی و سایر اعضای خانواده رفسنجانی اتهام فساد مالی را رد می کنند؛ فاطمه هاشمی، دختر آیت الله رفسنجانی که متهم به اقدام علیه امنیت ملی است تندرو ها را محکوم کرده است. اینجاست که می گویند: “ مادر را ببین، دختر را بگیر!»
خانم هاشمی به فایننشال تایمز گفت:« کسانی که خودشان در فساد مالی احمدی نژاد دخالت داشتند، امروز افکار عمومی را در جهت مخالفت با رفسنجانی تغییر داده اند. امروز مردم می ببینند که هاشمی در هیچ خلافی حضور نداشته است.»
فایننشال تایمز، 2 سپتامبر
