حمید احدی
سفر ناگهانی محمود احمدی نژاد به امارات که روزنامه های دولتی مدعیند برای خنثی کردن اثر سفر دیک چنی معاون رییس جمهور و کاندولیزا رایس وزیر خارجه آمریکا صورت گرفته و موفقیت آمیز بوده است، این سوال جدی را در محافل سیاسی کشور پدید آورده که موضوع سه جزیره دهانه هرمز چه می شود. در گذشته هیچ یک از روسای جمهور ایران به امارات سفر نکردند، علت هم ادعای امارات در مورد سه جزیره است که ایران حاضر نیست در مورد مالکیت آن ها هیچ امتیازی بدهد.
محمد صدر معاون وزارت خارجه دوران محمد خاتمی در مقاله ای در شرق روز سه شنبه با این سوال که “سفر به امارات با چه دستاوردی” ضمن تائید سیاست تفاهم با همسایگان نوشته این سیاست در دولت های گذشته هم دنبال می شد، اما در مورد امارات عربی متحده همسایه جنوبی با حساسیت خاصی همراه است چون آن دولت به بخشی از تمامیت ارضی ایران نظر دارد.
به نوشته معاون سابق وزارت خارجه همین موضوع باعث شده که در سال های بعد از انقلاب هیچ یک از روسای جمهور به امارات سفر نکنند و حالا باید دید رییس جمهور با چه دستاوردی به این سفر اقدام کرده است.
همزمان با این نوشته یکی از نمایندگان هوادار دولت هم به روزنامه های تهران گفت طرح مساله سه جزیره دهانه هرمز از جانب اماراتی ها در جریان سفر رییس جمهور به آن کشور نشانه کج سلیقگی آنان بود. این موضوعی است که روزنامه های هوادار دولت پنهان کرده بودند و نشان می داد سران امارات متحده عربی برای سفر با شتاب برنامه ریزی شده رییس جمهور که به معنای پایان یک پرهیز بیست و هشت ساله بود، حتی حاضر نشده اند از طرح ادعای ارزی شیخ نشین ها در زمان حضور وی جلوگیری کند. جهانگیر زاده عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی گفته اماراتی ها باید بپذیرند که با ما سر یک سری مسائل اختلاف دارند، اما سفر رییس جمهور فقط برای حل اینگونه اختلافات نبود.
در حالی که این مخالفت ها درباره سفر احمدی نژاد به امارات و سخن او درباره تجدید روابط سیاسی با مصر پدیدار شده روزنامه های هوادار دولت مانند ایران و کیهان با چاپ عکس های بزرگ احمدی نژاد در ابوظبی و دوبی آن را موفقیت بزرگ دولت تعریف کرده اند.
روزنامه ایران که در تحولات اخیر خود به بولتن رسمی دولت تبدیل شده است سفر رییس جمهور احمدی نژاد را به امارات عربی موفقیت آمیز خوانده و نوشته استقبال ایرانیان مقیم امارات، بسیاری از ذهنیت سازی هایی را که از سوی برخی محافل مطرح می شد کاملاً برطرف ساخت.
به نوشته روزنامه ایران این سفر که پس از ۲۲ ساعت بعد از دیدار معاون رییس جمهور آمریکا به منطقه صورت گرفت، موجب شد که علاوه بر سفر دیک چنی، دیدار کاندولیزا رایس وزیرخارجه آمریکا به روسیه هم تحت الشعاع قرار گیرد و پیام اقبال مقام ها و افکار عمومی امارات به غرب و بویژه آمریکا برسد تا بدانند کل منطقه خاورمیانه نسبت به جمهوری اسلامی چنین احترامی قائل است.
شب گذشته صادق صبا تحلیلگر مسائل سیاسی سرویس جهانی بی بی سی در تحلیل سفر محمود احمدی نژاد گفت پیداست که ایران در مقابل آن چه آمریکا علیه اش انجام می دهد قصد دارد همسایگان خود را مطمئن کند که قدرتش علیه آن ها نیست. اما نیاز شیخ نشین های جنوب خلیج فارس به آمریکا و بستگی هایشان به حدی است که با یکی دو سفر ماجرا حل شدنی نیست. به گفته آقای صبا با این همه سفر رییس دولت ایران به امارات مهم است گرچه هنوز نمی دستاوردی برایش تعریف کرد.
در همین مورد، تحلیل دیگری در بی بی سی تاکید داشت که دولت احمدی نژاد در یک هفته سه موضوع پرمناقشه را در سیاست خارجی ایران همزمان هدف گرفت تا نشان دهد که اراده کافی را برای بازگرداندن ایران به صحنه بین المللی دارد. این تحلیل می افزود، از بین سه موضوع مذاکره مستقیم با آمریکا، تجدید روابط سیاسی با مصر و حل مسائل ایران و امارات، آخری مهم تر است. چرا که همان طور که روزنامه نگاران و سیاست شناسان در تهران ابراز داشته اند، امارات تنها همسایه ایران است که نظری به خاک ایران دارد و هیچ نشانه ای دال بر این که در جریان این سفر تغییری در ادعای امارات پیدا شده دیده نمی شود.
رابطه با مصر
بیشتر روزنامه های روز سه شنبه تهران و حتی روزنامه های هم میهن و شرق و کارگزاران هم در صفحه اول خود، عکس هایی از سفر مبتکرانه احمدی نژاد به امارات را، با عکس هایی که وی را در حال خوش و بش با رهبران ابوظبی و دوبی نشان می دهد، چاپ کرده اند. احمد زیدآبادی در مقاله ای در هم میهن نوشته مذاکره با امریکا و تجدید روابط با مصر دو موضوعی است که دولت های گذشته به آن توجه داشتند اما نتوانستند به جایی برسانند و اینک که رییس جمهور احمدی نژاد در یک هفته در این هر دو مساله تحرکی داده است، باید این نکته را در نظر داشت.
به نظر این کارشناس مسائل خارجی اگر دولت احمدی نژاد با فاصله گرفتن از گذشته قصد آن داشته باشد که با اعتدال به صحنه جهانی بنگرد، در آن صورت انکار نمی توان کرد که این دولت به موفقیتی نائل آمده است.
اما روزنامه جمهوری اسلامی از زاویه ای دیگر به موضوع تجدید روابط با مصر پرداخته و آن را از گاف های رییس جمهور دانسته که چنین اظهارات عجولانه ای که او بر زبان آورده و در شان رئیس جمهوری ایران نیست.
به نظر روزنامه جمهوری اسلامی سخن رییس جمهور نژاد اشکالات زیادی از نظر سیاسی دارد و علاوه بر آن افراد اهل فن میدانند که دایر کردن سفارتخانه تعطیل شده در عرض یک روز عملی نیست و معلوم نیست تا چه وقت قرار است شاهد اظهارنظرهای این چنینی و تصمیمات آنچنانی باشیم که نمونه ای از آن در جریان عزل مدیر عامل و اعضای هیئت مدیره بیمه ایران مشاهده شد.