همزمان با تاکید رئیس قوه قضائیه بر رعایت حقوق اقلیتهای مذهبی “حسب قانون اساسی و شرع مقدس اسلام”، یک دانشجوی بهایی محروم از تحصیل، روز دوشنبه ۵ اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۰ در شهر ساری بازداشت شد.
صادق لاریجانی در دیدار با نمایندگان اقلیتهای دینی مجلس در شرایطی بر لزوم رعایت حقوق آنها تاکید کرده که در طول ماه های اخیر فشارها بر فعالان مذهبی تشدید شده است. احضار قطب دراویش گنابادی، بازداشت یک فعال مذهبی در کردستان و شروع موج جدیدی از بازداشت اعضای جامعه بهایی، آخرین نمونه های نقض حقوق اقلیت های مذهبی در ایران است.
ادیان “نوظهور و بی پایه”
آیت‌الله صادق آملی لاریجانی، رییس قوه قضاییه در دیدار با نمایندگان اقلیتهای دینی مجلس شورای اسلامی، با اشاره به “قرابت‌های معنوی ادیان آسمانی”، گفت: “حقیقت تمام ادیان الهی تسلیم در برابر توحید و حقیقت ذات الهی است.”
او این ویژگی را نقطه تفاوت ادیان آسمانی با سایر ادیان و مکاتبی دانست که به گفته وی “نوظهور و بی‌پایه” هستند.
لاریجانی البته مشخص نکرده منظور وی از ادیان “نوظهور بی پایه” کدام ادیان هستند. با این حال، او روز دوشنبه، 5 فروردین، با تاکید بر ضرورت توجه به حقوق اقلیتهای دینی در نظام جمهوری اسلامی گفته است: “در قانون اساسی جمهوری اسلامی به درستی، بر رعایت حقوق اقلیتهای دینی تاکید شده است و برحسب شرع و دین مبین اسلام نیز همه ما موظف به رعایت و احترام به حقوق آنان هستیم. “
بر طبق اصل 12 قانون اساسی دین رسمی جمهوری اسلامی، اسلام، مذهب جعفری اثنی عشری است. از پیروان دیگر مذاهب اسلامی چون حنفی، شافعی، مالکی، حنبلی، زیدی به اقلیت تعبیر نشده و در همان اصل عنوان شده که پیروان این مذاهب از احترام کامل برخوردارند، ولی در هر حال اگر چه آنها هم در برابر اکثریت شیعه مذهب، اقلیت مذهبی به حساب می آیند و اصل 12 قانون اساسی موجودیت و حفظ هویت آنها را به رسمیت شناخته و به آنها اجازه داده در مراسم مذهبی خود و تعلیم و تربیت دینی طبق فقه خویش آزادانه عمل نمایند و در احوال شخصیه و دعاوی مربوط به آن نیز مقررات فقهی خودشان مجری بوده و در دادگاه ها بر همین موازین عمل می شود.
در رابطه با غیر مسلمانان هم اصل سیزدهم قانون اساسی تصریح می کند: “ایرانیان زرتشتی، کلیمی و مسیحی تنها اقلیتی دینی شناخته می شوند که در حدود قانون در انجام مراسم دینی خود آزادند و در احوال شخصیه و تعلیمات دینی بر طبق آیین خود عمل می کنند.”
با این حال، رییس قوه قضاییه در اظهارات اخیر خود تاکید کرده است: “مشکلات و مسایل حقوقی و قضایی مربوط به اقلیتهای دینی که نیاز به قانون دارد می‌تواند در چارچوب طرح‌ها یا لوایحی از طریق مجلس شورای اسلامی مطرح شود و پس از نهایی شدن و تصویب در اختیار قوه قضاییه قرار گیرد.”
آملی لاریجانی، توجه بیشتر به “بازدارندگی مجازات‌ها علیه متجاوزان به حقوق اقلیتهای دینی” را به عنوان رویکردی مناسب در مقابله و کاهش جرایم علیه پیروان اقلیتهای دینی در کشور، از آمادگی دستگاه قضایی برای همکاری در این زمینه خبر داده است.
به گزارش خبرگزاری فارس، در همین دیدار نمایندگان اقلیتهای دینی در مجلس اعلام کرده اند: “پیروان تمام ادیان الهی را در کشور حامی و پشتیبان ایران و نظام جمهوری اسلامی عنوان کردند و با ذکر برخی از همراهی‌های اقلیتهای دینی، حضور در حماسه دفاع مقدس را یکی از بارزترین نمونه‌های آن برشمردند.”
آزادی خواهر و بازداشت برادر
صادق لاریجانی در حالی دیدار خود با نمایندگان اقلیت های دینی مجلس را به پایان رساند، که همان روز در ساری یک دانشجوی محروم از تحصیل بهایی بازداشت و روز بعد نیز بیش از سه هزار نفر از پیروان دراویش گنابادی در بیدخت در شمال غرب ایران در اعتراض به رفتارهای حاکمیت در برابر این اقلیت مذهبی دست به تجمع زدند.
به گزارش وبسایت جمعیت مبارزه با تبعیض تحصیلی، وصال محبوبی، دانشجوی محروم از تحصیل بهایی روز دوشنبه، ۵ اردیبهشت ماه، در شهر ساری بازداشت شد. یک روز پس از این بازداشت سارا محبوبی، خواهر این دانشجوی بهایی با وثیقه ۱۰ میلیونی از زندان اطلاعات ساری آزاد شد.
طبق آمار کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران در حال حاضر حدود ۳۰۰ هزار بهایی در ایران زندگی می‌کنند. دست‌کم ۳۰ بهایی در زندان‌های ایران به سر می‌برند. بهاییان در قانون اساسی ایران به عنوان اقلیت مذهبی به رسمیت شناخته نشده‌اند و در طول ۳۰ سال اخیر مورد تبعیض‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی گوناگون بوده‌اند. گفته می‌شود از آغاز انقلاب اسلامی تا کنون دست کم ۲۰۰ نفر از آنان اعدام شده‌اند.
اما تشدید فشارها تنها به اقلیت دینی بهایی محدود نیست. پیروان سایر اقلیت ها نیز می گویند در سالهای گذشته موج جدیدی از ایجاد محدودیت بر آنها تحمیل شده است.
احضار نورعلی تابنده، قطب دراویش گنابادی، چند روز پیش به دلیل انجام مراسم تدفین متوفیان گنابادی در “مزار سلطانی” به دادگاهی در تهران از این جمله است. این موضوع موجی از اعتراضات پیروان این طریقت را به دنبال داشت.
مصطفی دانشجو، وکیل دادگستری، از وکلای سابق دراویش گنابادی چند روز پیش در مصاحبه با روز تاکید کرده بود روند ایجاد فشار بر این اقلیت دینی طی سالهای گذشته سیر صعودی گرفته و به صورت چشمگیری افزایش پیدا کرده است.
از سوی دیگر فعالان اهل سنت نیز اخیرا در پاره ای نقاط ایران بازداشت شده اند.طی هفته‌های گذشته، منابع خبری سیستان و بلوچستان، از بازداشت مولانا رحیم بخش اربابی، از علمای اهل سنت ایرانشهر توسط نیروهای امنیتی خبر دادند.
به گزارش انجمن فعالان حقوق بشر بلوچستان، مامورین امنیتی در فروردین ماه با مراجعه به منزل مولانا رحیم بخش اربابی او را دستگیر و به اداره اطلاعات زاهدان منتقل کردند.
مولانا رحیم بخش اربابی ساکن ایرانشهر است و مسئولیت یکی از مساجد منطقه نوک آباد در ایرانشهر را برعهده دارد.
همچنین ماه گذشته محمد جمال هبکی، دبیر دبیرستانهای سقز و از فعالان اهل سنت کردستان توسط نیروهای امنیتی در شهر سقز بازداشت و به نوشته هرانا، ارگان مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، با گذشت یک ماه و نیم از بازداشت او هنوز مشخص نیست در بازداشتگاه کدام نهاد امنیتی نگهداری می شود.
همزمان با سفرهای استانی محمود احمدی نژاد به استانهای کردستان و سیستان و بلوچستان، مولوی عبدالحمید اسماعیل زهی، امام جماعت زاهدان و از رهبران اهل سنت این منطقه، در خطبه های نماز جمعه هفته گذشته گفت: “رفع تبعیضات موجود، مهمتر از مصوبات عمران و آبادانی است.”
این شخصیت اهل سنت با یادآوری تبعیض های مذهبی و قومی در این منطقه افزود: “در شرایط کنونی دنیا که مسئولین نظام ما همواره از حقوق اقلیتهای قومی و مذهبی دفاع می کنند و خواهان احقاق حقوق آنها هستند، ما نیز انتظار داریم که حقوق ما مورد توجه قرار گیرد و حقوق جامعه اهل سنت در این استان و دیگر استانها، و حتی حقوق شیعه و همه ایرانیها مراعات شود.”
نقض حقوق اقلیتهای دینی در ایران، به ویژه در طول چند سال گذشته، از سوی نهاد های جهانی مدافع حقوق بشر محکوم شده است. سازمان عفو بین الملل، سازمان دیده بان حقوق بشر، کمیسیون آزادی بین المللی ادیان آمریکا، وزارت امور خارجه آمریکا، وزارت امور خارجه بریتانیا و شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل، از جمله نهادها و اشخاصی هستند که تداوم ایجاد محدودیت برای اقلیت های دینی و مذهبی در ایران را تائید کرده اند.
