با گذشت بیش از ۳۴ روز از بازداشت علی رضایی، فعال مدنی آذربایجانی هیچ خبری از او نیست؛ یک تماس تلفنی یک دقیقه‌ای و بند انفرادی ۲۰۹ زندان اوین، پاسخ همه پی گیری های خانواده این فعال مدنی است که هنگام سفر به بندرعباس در فرودگاه بازداشت شده است. همسرش به “روز” می گوید که او تحت شکنجه است.
اما علی رضایی تنها فعال مدنی آذربایجانی نیست که در چنین شرایطی به سر می برد. به گفته شیوا داداش زاده، بازداشت ها با همسر او شروع شد:“ابتدا همسرم را گرفتند و بعد علیرضا فرشی و بعد رفتند سراغ سایر فعالان در تبریز و مرند و مشکین شهر”.
همسر علی رضایی توضیح می دهد: “همسر من فعال ملی مدنی آذربایجان است که درگیر گرفتن مجوز برای مراسم روز جهانی زبان مادری بود. ما حدس می زنیم به خاطر همین قضیه بازداشت شده چون بعد از همسر من بلافاصله چندین نفر دیگر که درگیر گرفتن مجوز برای روز جهانی زبان مادری بودند، از جمله آقای علیرضا فرشی، هم دستگیر شدند. پارسال هم این اتفاق افتاد، البته همسر من بازداشت نشده بود و دوستان دیگر بازداشت شده بودند اما امسال با بازداشت همسر من شروع شد و اوج دستگیری ها برای فعالین ملی مدنی آذربایجانی را شاهد بودیم که در تبریز، مرند و مشکین شهر فعالین مدنی را دستگیر کردند”.
او اشاره می کند به بازداشت علیرضا فرشی، دیگر فعال مدنی آذربایجانی و می گوید: “جزو معروف ترین کسانی که هر سال در آستانه روز جهانی مادری دستگیر می کنند آقای علیرضا فرشی است که کسی را هم برای پی گیری پرونده اش ندارد و پی گیری های من هم چون از خانواده اش نیستم به نتیجه ای نمی رسد. آقای فرشی پدر و مادر پیری دارد که نمی توانند پی گیری کنند. به وکیل ایشان هم که اصلا اجازه نمی دهند همانطور که به وکیل ما اجازه دخالت در پرونده نمی دهند. وکیل ما بعد از ۳۴ روز هنوز نتوانسته ابلاغ بازداشت را بگیرد که بتواند به بازداشت اعتراض کند. من که خودم همسر کسی هستم که بازداشت شده هر روز می روم دادسرا و با این جواب از سوی بازپرس مواجه می شوم که: من با شما کاری ندارم، حاضر نیستم با شما صحبت کنم! در حالی که ایشان قانونا موظف هستند به وکیل یا خود من جواب دهند. چه برسد به آقای فرشی که کسی را ندارد که پی گیر باشد. وکیل هم که عملا اجازه ندارد هیچ کاری بکند. یعنی اینها می گویند ما به صورت فرمالیته اجازه می دهیم وکیل باشد ولی هیچ کاری نمی تواند انجام دهد”.
شیوا داداش زاده درباره وضعیت کنونی همسرش و پی گیری های خود می گوید: “امروز سی و چهارمین روز است که همسر من بازداشت شده، تقریبا یک روز در میان پی گیر وضعیت ایشان هستیم اما تا الان هیچ جوابی به ما داده نشده. توی این ۳۴ روز هم فقط یک بار تماس گرفته؛ یک مکالمه یک دقیقه ای.فقط گفت در انفرادی زندان اوین است و از طریق دادسرا پیگیری کنید. بعد از آن دیگر هیچ خبری نداریم. امروز هم رفته بودم دادسرا؛ تاکنون چندین بار درخواست ملاقات به بازپرس پرونده داده ایم ولی هیچ جوابی نداده اند، امروزهم رد کردند. حتی به وکیل ایشان که چند بار مراجعه کرده، قرار بازداشت ایشان را ابلاغ نکرده اند که وکیل شان بتواند به قرار بازداشت اعتراض کند. یعنی هیچ گونه جوابی ندادند. هیچ چیزی نمی دانیم جز اینکه در زندان اوین است و در انفرادی به سر می برد”.
او اشاره می کند که همسرش برخلاف نوشته برخی وب سایت ها، تاکنون سابقه بازداشت نداشته: “اولین بار است که بازداشت شده ۱۵ بهمن می‌رفت بندرعباس برای ماموریت کاری که توی فرودگاه بازداشت شد. بعد هم که از شعبه ۶ امنیت پی گیری کردم به من گفتند اتهام اجتماع و تبانی برای برهم زدن امنیت کشور است، یعنی این اتهامی است که به همسرم زده اند. این را تقریبا دو هفته پیش به ما گفتند، اما بعد دیگر جوابی ندادند که آیا اتهامی اضافه شده یا نه. همسر مرا در هیچ اجتماعی دستگیر نکرده اند او را در فرودگاه بازداشت کرده اند. نه در جمعی گرفته اند نه چیزی و این اتهام کاملا بی اساس است. البته گفتند اتهامات دیگری هم اضافه خواهیم کرد در جریان بازپرسی و … به ما اجازه نداده اند پرونده را ببینیم که بدانیم اتهام دیگری هم زده اند یا نه. خبری نداریم”.
همسر علی رضایی بازداشت این فعال مدنی و دیگر فعالین مدنی آذربایجان را برنامه ریزی شده می داند و می گوید: “من فکر نمی کنم به زودی آزاد شوند. به خاطر اینکه به هیچ کدام از ما جواب درست و روشنی نمی دهند. روز جهانی زبان مادری تنها درخواستی که ما داشتیم این بود که به ما مجوزی بدهند مثل بقیه، مثل مجوزی که به کردها دادند، به عرب ها دادند. برای اینکه روز جهانی زبان مادری را گرامی بداریم ومراسمی بگیریم. همیشه یا به ما مجوز ندادند یا اگر مجوزی هم دادند مثل مجوزی بوده که به دانشگاه شریف دادند.تعهد گرفته بودند که تمام مراسم باید به زبان فارسی باشد آنها هم قبول کردند اما ۲ روز مانده به اجرا، مراسم را کنسل کردند یا اینکه با دستگیری های متعددی مواجه شدیم که در آستانه این روز اتفاق می افتد در حالی که دستگیرشدگان تنها جرم شان این است که پی گیر مجوز برای مراسم بوده اند. من فکر می کنم این دستگیری ها برنامه ریزی شده بوده و می خواستند مراسمی برگزار نشود و همه فعالین را دستگیر کردند”.
او سپس با ابراز نگرانی از وضعیت همسرش از تهدیداتی می گوید که متوجه خود او شده: “واقعیت این است که من بعد از گذشت۳۴ روز خیلی نگران وضعیت همسرم هستم. به خاطر اینکه اینها تهدید می‌کنند که من مصاحبه نکنم، اگر مصاحبه بکنم همسرم را نخواهم دید و.. این تهدیدات مرا خیلی نگران می‌کند. بعد از گذشت این مدت طولانی من نگران وضعیت روحی جسمی همسرم هم هستم. ایشان را در انفرادی نگاه داشته‌اند؛ توی اتاقی که معلوم نیست یک متر در یک متر است دو متر در دو متر است.. آن هم در بند ۲۰۹ زندان اوین. این مصداق کامل شکنجه است و اینکه درخواست های ما دائما با جواب رد مواجه می شود و نمی گذارند با ایشان مکالمه تلفنی هم داشته باشم حتی برای چند دقیقه بخواهم ایشان را ببینم. این را در ذهن من می آورد و تصورم بر این است که دارند همسر مرا شکنجه می کنند.اگر اینطور نیست چرا اجازه نمی دهند اورا ببینیم”.
آیدین ذاکری و فردین نوبخت دیگر فعالین مدنی آذربایجانی هستند که در مشکین شهر بازداشت شده اند. آتیلا سیفی در میاندواب و حسین علی محمدی در تبریز جزو بازداشت شدگان هستند.
