فیلم روز♦ سینمای ایران

نویسنده
کامبیز رحیمی

یک استاد دانشگاه به همراه خانواده اش سرخوش از میهمانی به سوی منزل باز می گردند که در راه تصادف ‏می کنند… فیلم “حقیقت گمشده” به کارگردانی محمد احمدی که در تهران بر صحنه است به این ماجرا می ‏پردازد.‏

tazzdb.jpg

‎ ‎تضاد اجباری‎ ‎

‏ ‏

کارگردان ومدیر فیلمبرداری و تهیه کننده : محمد احمدی. نویسنده فیلمنامه: سیدرضا خطیبی،محمد ‏احمدی،محمود غلامی،مهدی حسین نژاد،علی حدادی. موسیقی: محمدرضا درویشی. تدوین: رضا ‏خطیبی،محمد احمدی. بازیگران: حمید فرخ نژاد، پریوش نظریه،احمد مهران فر، مریم رهبری.‏

خلاصه داستان: یک استاد دانشگاه به همراه خانواده اش سرخوش از مهمانی به سوی منزل باز می گردند که ‏در راه تصادف می کنند. همسر مرد و دو فرزندش در این تصادف می میرند. مرد نیز از ناحیه کلیه آسیب می ‏بیند. از سوی دیگر زنی در حال از دست دادن همسر جانبازش است و در ظاهر کلیه همسر این زن را در ‏حال احتضار به مرد اهدا می کنند. حالا زمان گذشته و مرد گلایه از این دارد که چرا زنده مانده و سراغ منزل ‏زن را می گیرد. در این بین نیز دختر و پسر جوانی تازه ازدواج کرده اند و در آپارتمانی که زن زندگی می ‏کند منزل دارند. مرد ابتدایی داستان مزاحمت هایی برای زن و فرزند خردسالش ایجاد می کند تا اینکه زن او ‏را متقاعد می کند که او بنا بر تقدیر و قسمت زنده مانده است. در انتهای داستان هم متوجه می شویم که گروه ‏خونی همسر زن به این مرد نمی خورده و در یک اشتباه باید خود زن کلیه اش را به مرد تصادفی بدهد.‏

محمد احمدی سال ها در سینما به عناوی مختلف مشغول به کار بوده است. اما چون عکاسی خوانده مهمترین ‏حضورش در فیلم ها به عنوان عکاس و مدیر فیلمبرداری ثبت شده است. او این شانس را هم داشته که با بدنه ‏فرهنگی سینما کار کند و در این سال ها آلوده به فیلمفارسی نشده است. مهمترین کارگردانی که احمدی با او ‏کار کرده محسن مخملباف است. او عضو ثابت خانه فیلم مخملباف بود که در آنجا مسئولیت های اجرایی ‏همچون مدیریت تولید را هم پذیرفت.‏

فیلم حقیقت گمشده می تواند توالی همان نگاه فرهنگی باشد که کارگردان سال ها در سینما آن را آموخته و پی ‏گرفته است. اما باید پرسید که صرف داشتن یک نگاه ساده فرهنگی می تواند سکانس های یک فیلم سینمایی را ‏از ملال برهاند و بتواند آن را به مخاطب نزدیک کند. فیلم حقیقیت گمشده از آن دسته فسلم هایی است که بجز ‏عنوان فرهنگی بودن هیچ نقطه مثبت دیگری ندارد. شاید بتوان بارقه هایی را در آن یافت اما در منظر کلی ‏فیلم آنچنان که باید سامان نمی یابد. ‏

حقیقت گمشده نام پنج فیلمنامه نویس را بر پیشانی دارد. اما در عمل هیچ کنش و واکنش چندانی در داستان ‏ایجاد نمی شود. فیلم در ظاهر به زندگی سه خانواده می پردازد که یکی از آنها کاملا اضافه است و هیچ ‏ارتباط ارگانیک و منطقی را با پیرنگ و درونمایه داستان برقرار نمی کند. فیلم در روایت داستان دو خانواده ‏دیگر نیز لحظات خالی بسیاری دارد که کارگردان سینما دیده ای همانند احمدی به راحتی می تواند متوجه آنها ‏شده و فضا های منفی را پر کند.‏

فیلم از نظر ریتم هم با مشکلات بسیاری رو به روست. گویا تماشاگر در این فیلم 80-90 دقیقیه ای با 8 یا 9 ‏پلان ده دقیقه ای رو به روست که گاهی هیچ کنش و واکنش دراماتیکی در آن اتفاق نمی افتد.‏

احمدی در این فیلم خود مدیریت فیلمبرداری را نیز برعهده داشته است. قوانین کلاسیک سینما بر این باورند ‏که در فیلم های واقع نما نماهای لانگ شات کارکردی موثر و بایسته دارند. اما در این فیلم عمده پلان ها در ‏نماهای بسته طراحی شده است که توسط دوربین روی دست گرفته شده اند. از فیلمبردار با سابقه ای همانند ‏احمدی بعید است که نداند تکان های شدید دوربین آن هم در قاب بسته روی پرده سینما با چشمان مخاطب چه ‏می کند. البته کارگردان می تواند ادعا کند که دکوپاژ او در چند صحنه چنین موقعیتی را طلب می کرده ولی ‏اگر قرار است این حرکت دوربین به یک موتیف تصویری تبدیل شود و هیچ ما به ازای دراماتیکی برای ‏تماشاگر اندیشیده نشود که حواسش از این تکان ها پرت شود،این شیوه می تواند آزار دهنده باشد.‏

البته احمدی می تواند در لحظاتی همانند خودکشی مرد موفق عمل کند. ریتم و شیوه دکوپاژ در این صحنه ‏کاملا همسو با داستان است. شیوه پیچش روایتی در انتهای داستان هم که تماشاگر متوجه می شود قضایا به ‏گونه ای دیگر بوده تاثیرات خوبی را بر داستان باقی می گذارد. اما به هرحال این جزئیات نمی تواند کلیت ‏یک فیلم را نجات دهد.‏

در این مدت فغان های بسیار از هجمه فیلمفارسی که همچون آفتی به جان سینمای ایران افتاده سخن راندیم. اما ‏باید دید کدام سینمای فرهنگی می تواند نجات بخش و جایگزین مناسبی برای این سینمای فیلمفارسی بدنه باشد. ‏فیلم هایی همانند حقیقیت گمشده نه تنها نمی توانند تماشاگر آن دسته سینما رو ها را به خود جلب کنند که باعث ‏گریز همان اندک تماشاگر خاص هم می شوند. احمدی این روز ها مشغول تهیه فیلم حریم است که داستانی ‏ترسناک و پلیسی دارد. گویا کار داستان گو تر است. شاید او خود دریافته که به هر حال تماشاگر سینما به ‏اندک داستانی برای ارتباط با فیلم نیاز دارد. ‏