مقامات ایران می‌گویند تولید متافتامین و سو‌ءاستفاده از مواد مخدر سنگین، به رغم مجازات‌های مرگبار به شدت در کشور افزایش یافته است. بخشی از این افزایش به خاطر واقع شدن ایران در مسیر قاچاق مواد از افغانستان است و بخشی از آن به خاطر سود سرشاری است که نصیب دلالان ایرانی می‌کند.
غزل طلوعیان، روانشناسی که ده‌ها نفر از معتادان به متامفتامین را در روستایی کوهستانی در شمال غرب تهران درمان می‌کند می‌گوید، مراجعان او عمدتا به دو دسته تقسیم می‌شوند: “دانشجویانی که می‌خواهند با موفقیت امتحان ورودی دانشگاه را بگذرانند و کسانی که برای گذران زندگی مجبور هستند دو یا سه شیفت کار کنند.”
مقامات پزشکی و مبارزه با مواد مخدر ایران می‌گویند، بیش از ۲/۲ میلیون نفر از ۸۰ میلیون جمعیت ایران معتاد به مواد غیرقانونی هستند، از جمله ۱/۳ میلیون نفری که در برنامه‌های درمانی ثبت شده‌اند. با این‌که قاچاقچیان مواد با مجازات اعدام روبرو هستند و اکنون ۹۰ درصد اعدام‌های ایران را تشکیل می‌دهند، تعداد معتادان سالانه رشد می‌کند.
پرویز افشار از مقامات مبارزه با مواد مخدر می‌گوید، به ازای هر آشپزخانه متامفتامین که کشف می‌کنند، دوتای دیگر رشد می‌کند و برخی از آن‌ها در خانه‌های مسکونی تهیه می‌شود که امکان شناسایی آن را بسیار دشوار می‌سازد.
وی گفت، پلیس در ۱۲ ماه منتهی به ماه مارس حداقل ۴۱۶ محل تولید این مواد را کشف کرده است؛ در مدت زمان مشابه سال گذشته این تعداد ۳۵۰ مورد بوده است.
وزارت بهداشت ایران نتوانسته بودجه مالی ضروری برای تاسیس کلینیک‌های ترک اعتیاد در سراسر کشور را تامین کند، اما شبکه گسترده‌ای از مراکز خصوصی ایجاد شده که از دولت وام دریافت می‌کنند. برخی از مراکز توسط کسانی اداره می‌شود که در گذشته خود معتاد بوده‌اند.
مجید میرزایی، مدیر یک مرکز سرپناه معتادان که خود زمانی معتاد بوده می‌گوید: “وقتی می‌خواستم این مرکز را تاسیس کنم، مقامات حمایتم نکردند. اما پس از سال‌ها کار سخت، متقاعد شدند بهتر است از معتادان مراقبت کرد و برایشان پناه ایجاد کرد.” خدمات او شامل، فراهم کردن غذا، سرنگ، کاندوم، مراقبت‌های پزشکی و خوابگاه برای معتادان در یک محله شلوغ در جنوب تهران است.
میرزایی در حالیکه پانسمان زخم یک معتاد را عوض می‌کند می‌گوید: “اعتیاد یک واقعیت است. نمی‌توانید آن را از بین ببرید اما می‌توانید آنرا کنترل کنید.”
عباس دیلمزاده، که سازمان او ده‌ها مرکز ترک اعتیاد را اداره می‌کند می‌گوید، اکثر کسانی که در حال حاضر متامفتامین را آزمایش می‌کنند به زودی به سمت مصرف هروئین پیش می‌روند که همچنان یکی از مواد پرمصرف در ایران است.
سازمان مواد مخدر سازمان ملل می‌گوید، کل زمین‌هایی که در افغانستان زیر کشت تریاک قرار دارد حدود ۲۲۴ هزار هکتار است که از سال ۲۰۱۳ حدود ۱۷ درصد افزایش داشته و ۶۴۰۰ تن تریاک تولید می‌کنند. اکثر این زمین‌ها در ولایات هلمند و قندهار واقع شده‌اند.
بیشتر کسانی که در کلینیک‌ها بسر می‌برند می‌گویند، نسبت به متامفتامین تصور غلطی داشتند و فکر می‌کردند باعث بیدار ماندن می‌شود و آن‌ها را معتاد نمی‌کند.
جواد، از معتادان به متامفتامین می‌گوید: “من در قطار کار می‌کردم و مجبور بودم هرشب تا صبح بیدار بمانم.” او شش سال این ماده را مصرف می‌کرد تا بتواند با کار زیادتر پول بیشتری بدست آورد. اما سال گذشته، یک شب در قطار از حال می‌رود و اخراج می‌شود. او در چهارماه گذشته، در کلینیکی در تهران تحت مداواست.
ایران به برنامه های تبلیغاتی برای آگاه‌سازی در مورد خطرات استفاده از این گونه مواد روی آورده است. همایون هاشمی، رئیس سازمان بهزیستی ایران می‌گوید: “بالابردن آگاهی عمومی در مورد خطرات مواد نامتعارف بهترین راه‌حل است.”
منبع: واشنگتن پست - 13 فوریه 2015
