نرگس محمدی، سخنگوی کانون مدافعان حقوق بشر، هفته پیش در نشست “چالش های مدافعان حقوق بشر در ایران” در ژنو حاضر شد و به گفت و گو و تبادل نظر با گزارشگران ویژه حقوق بشر پرداخت. با وی در زمینه مباحث مطرح شده در این نشست و دیدگاه های کانون مدافعان حقوق بشر گفتگو کرده ایم که در پی می آید.
هدف حضور مدافعان حقوق بشر در اجلاس ژنو چه بود؟
در دسامبر سال ۲۰۰۷، وقتی که در مجمع عمومی سازمان ملل گزارش نقض حقوق بشر درایران طی قطعنامه ای منتشرشد، مجمع نگرانی های خودش را در این مورد، با موظف کردن دبیر کل جهت گزارش دهی نقض حقوق بشر در ایران نشان داد. مدافعان حقوق بشر معقتد هستند که این گزارش باید با مستندات مبتنی برتحقیقات دبیرکل همراه باشد. ولی از آنجا که سازمان های مستقل حقوق بشری نمی توانند گزارشگران خود را به ایران بفرستند، برای اینکه ایران درکنار کشورهایی مانند برمه و سوریه و کوبا مانع ورود این گزارشگران می شود، چهار گروه کاری از گزارشگران ویژه (در زمینه های: بازداشت های خودسرانه، خشونت علیه زنان، اقلیت های قومی ومذهبی واعدام) در ژنو میزبان مدافعان حقوق بشر ایران بودند که خانم عبادی، من، آقای لاهیجی وآقای قائمی با آنها بحث وگفت وگو کردیم. بعداز آن یک نشست برای سخنرانی مدافعان حقوق بشر ایران درمقر سازمان ملل در ژنو ترتیب داده شده بود که مشخصا روی نقص وناکارآمد بودن قوانین که موجب عدم رعایت حقوق بشر در ایران می شود متمرکز بود. ازسوی دیگر سرپیچی بخشی از حکومت از قانون که منجر به تضعیع حقوق بشرمی شود نیز ازجمله مواردی بود که به صورت مفصل به آن پرداخته شد.
وقت گزارشگران حقوق بشر نمی توانند وارد ایران بشوند چگونه دبیرکل خواهد توانست گزارش خود را تا سپتامبرآماده کند؟
دبیرکل به هر صورت موظف است این گزارش را تهیه کند و درواقع مدافعان حقوق بشر دراین نشست درخواستشان این بود که این گزارش باید مبتنی برتحقیقات واقعی آنها از داخل ایران باشد که متاسفانه این تحقیقات انجام نشده است. ازهمین جهت بود که این گروه های کاری خواهان ملاقات با ما بودند.
گزارشی که درجلسه اراپه شده می تواند مبنای گزارش دبیرکل قراربگیرد؟
البته. می تواند مبنا قرار بگیرد.
شما با توجه به اینکه ایران زندگی می کنید و درزمینه حقوق بشر فعال هستید آیا نگرانی ندارید که چنین فعالیت هایی موجب ناراحتی مقامات مسوول شود؟
زمینه فعالیت ما حقوق بشر است واین مقوله ای جهانی است و به هیچ عنوان در جغرافیای خاصی تعریف نمی شود ومحدود به کشورها نیست. همان طور که ایران می تواند به نقض حقوق بشر در فلسطین اعتراض کند و هر نهاد حقوق بشری در ایران نسبت به وضعیت حقوق بشر درهرجای دنیا می تواند واکنش نشان دهد. درمورد ایران هم مساله به همین شکل است. به هرحال طی چند ماهه آینده گزارش دبیر کل درخصوص ایران باید به مجمع عمومی سازمان ملل ارائه شود و گزارشات ما چه در داخل ایران و چه در خارج از کشور همان چیزی است که کانون مدافعان حقوق بشر منتشر می کند. کانون هر سه ماه یک بار یک گزارش درخصوص موارد نقض حقوق بشر ارائه می کند. یک گزارش سالانه هم دراین خصوص داریم. گزارشی که ما درگروه های کاری ودرسخنرانی های خودمان به آن اشاره کردیم همان گزارش کانون مدافعان حقوق بشر درسال ۸۶ است. درواقع صحبت های ما همان هاست که در ایران می کنیم. ما نسبت به نقض حقوق بشر درایران معترض هستیم. ما نسبت به نقض حقوق زنان، دانشجویان، معلمان، کارگران، بهاییان، دراویش گنابادی، زندانیان سیاسی،… معترضیم. اینها حوزه های فعالیت ما درایران است که درمورد همه اینها اطلاعیه صادر می کنیم، گزارش می دهیم، اعتراض می کنیم، وکیل روانه دادگاه می کنیم و همان ها در چنین نشست هایی مورد بحث وگفت وگو واقع می شود. فعالیت های ما کاملا علنی است ودولت از میزان وچگونگی فعالیت ما آگاه است ونگرانی هم ازاین بابت نداریم.
برخی می گویند که اعتراض به کارنامه حقوق بشر ایران درمجامع بین المللی ممکن است بهانه ای شود برای کسانی که ایران را تهدید نظامی می کنند. به عنوان کسانی که در زمینه اطلاع رسانی موارد نقض حقوق بشر فعال هستید پاسختان چیست؟
ما یک نشست مطبوعاتی بعد از دیدارهایمان داشتیم در سازمان ملل که این بحث، از جمله موضوعاتی بود که در جریان نشست مزبور به آن پرداخته شد. ما مدافع حقوق بشر هستیم و این زمینه فعالیت ماست. مدافعان حقوق بشر نسبت به هر گونه تضعیعی که در ایران و یا هرجای دیگر دنیا انجام شود واکنش نشان می دهد. همزمان، به همان نسبت هم به مساله جنگ و جنگ طلبی واکنش نشان می دهیم. فراخوان خانم عبادی در آبان سال ۸۶ برای مقابله با جنگ نشان دهنده میزان حساسیت کانون مدافعان حقوق بشر و رییس این کانون نسبت به تهدیدات نظامی علیه ایران بود. ما معتقد هستیم دموکراسی وحقوق بشر نمی توانند ونبایند ابزاری سیاسی در دست قدرت های بزرگ واقع شوند و هر دوی اینها، تنها در محیطی آزاد که انسان ها ازکرامت والای انسانی برخوردارباشند می توانند تحقیق پیدا کند. از همین رو کانون مدافعان حقوق بشر الان همزمان دوفعالیت را انجام می دهد، یکی فعالیت درزمینه صلح ومقابله با جنگ، ودیگر مقابله با نقض حقوق بشر، که منافاتی با هم ندارد.