میگویند موج سوم سرما با سهمیه‌بندی گاز از گرد راه رسیده است؛ در عوض وزیر نیرو گفته است که در صورت موافقت رئیس‌‌جمهوری طرحی در دست داریم که در صورت تصویب در دولت! تعرفه برق استان‌هایی که بر اثر قطع گاز از برق گرمایشی استفاده می‌کرده‌اند، کاهش یابد.
و البته به نظر می‌رسد که این کاهش تعرفه با قیمت‌های بخاری برقی که شبانه در میدان‌های شهرهای بلور آجین به چندین برابر قیمت اصلی خریداری شده و نیز هزینه‌های درمانی و ایضا دور از جان شما کفن و دفن و این اقلا‌م را اضافه کنید به اقلا‌م ضروری خوراکی که با چه قیمت‌هایی به فروش رسیده است! به این ترتیب…
اما باز هم قرار است لشکر بی‌امان سرما هجوم آورد و <ننه سرما زنجیر مرواریدش را پاره کند> خوب ما هم دلمان می‌خواهد کودک شویم و زیر پاهایمان <برف‌های پاک و دوشیزه قژوقژی خوش داشته باشد و پاهایمان بذر نقش بکرش را هر قدم در برف‌ها بکارد> برگردیم و به پشت سرمان نگاه کنیم و لذت ببریم و بعد به خود بگوییم:
هر قدرم از خود نقش تازه‌ای هشتن
چه خدایا نه غروری در دلم می‌کشت و می‌انباشت
و البته اگر مثل دو موج گذشته ”چهار رکن هفت اقلیم خدا را در زمانی بر هم نیاشوبد.”
به هر حال در شرایط کنونی که دوباره سرما میهمان کشورمان می‌شود بدون شک بازخوانی پرونده روزهای گذشته تا حد زیادی وضع آینده را مشخص می‌سازد.
در خبرها خواندیم و دیدیم و شنیدیم که: وقتی دور تازه‌ای از سرما و برف در بخش‌های شمالی و غربی ایران آغاز شد. قطع گاز در بخش یا اغلب نقاط مختلف شهرهای شمال و غرب ایران بویژه شهرهای خلخال، مشکین‌شهر، مراغه، اهر، جلفا، هادی‌شهر، مغان، میاندوآب، بیله‌سوار، اشنویه، مهاباد، پیرانشهر و برخی روستاها عرصه را بر هممیهنان تنگ کرد. سرما همراه با زمین‌لرزه‌های خفیف در شهرهای تبریز، سیه‌رود، مهربان، صوفیان، کلیبر، نیر و بیله‌سوار نیز بر نگرانی و اضطراب شهروندان افزود.
راههای ارتباطی در مناطق شهری و روستایی در شمال و شمال غرب قطع شد و به تبع آن انتقال سوخت، مواد غذایی و امدادرسانی مختل شد، به طوری که بنا بر اظهار مسوولا‌ن بیش از 200 کیلومتر از راههای روستایی در آذربایجان شرقی بسته شده است.همچنین راههای روستایی بیش از 100 روستای آذربایجان شرقی مسدود شد و در شهرهای مراغه و زنجان به ترتیب60 و 64 راه مواصلا‌تی روستاها در محاصره برف و کولا‌ک قرار گرفتند.
آخرین تصمیم در ادامه تصمیم‌های قبلی، برکناری باقریان رئیس فرودگاه امام و انتصاب خلعت‌زاده معاون برنامه‌ریزی و پشتیبانی وی به جای او بود. سوال این است، این تغییر چه دردی از آلا‌م مردم مناطق بحران زده را دوا خواهد کرد؟آیا برکناری این و آن برای مردم گاز و برق و انرژی و نان و راه و جاده و هواپیما می‌شود؟ البته فاجعه در شهرستان‌ها وسیع‌تر از تهران است.
گزارش‌های دیگر حکایت از صدها متر صف گاز مایع، کپسول گاز و نفت در برابر مراکز توزیع می‌داد به طوری که یک کپسول پیک نیک خانگی که قبلا با 500 تومان شارژ می‌شد در بازار سیاه، به قیمت 2500 تومان به فروش رسیده است. بسیاری دیگر از شهروندان ضمن اظهار گلا‌یه شدید ازضعف مدیریتی در توزیع فرآوردههای سوختی، خواهان بازدید و حضور دولت، مدیران عالیرتبه شرکت نفت وگاز در مناطق شهری و به ویژه روستایی در شمال و غرب ایران بوده و از مسوولا‌ن تقاضای رسیدگی فوری و حل بحران موجود را داشتند.
غلا‌محسین نوذری وزیر نفت در قبال بحران قطع گاز در 18 استان کشور و صدها کارخانه بزرگ صنعتی گفت: علت اصلی ایجاد این بحران ترکمنستان است که با بد اخلا‌قی صدور گازرا در بدترین شرایط قطع کرده است.
نوذری آمار کشته‌شدگان در روسیه را برای نمایندگان ملت گزارش می‌کرد. او <قطع گاز صنایع> را بزرگترین اقدام وزارت نفت در مدیریت بحران عنوان کرد. در پایان وی به جای وعده رفع مشکلا‌ت مردم خواستار یک میلیارد دلا‌ر بودجه دیگر برای سرمایه‌گذاری در صنایع بالا‌دستی گاز شد. اخیرا هم مدیرعامل شرکت ملی نفت گفته است مساله مهم این است که ذخیره گاز باید زمینی انجام شود و در این خصوص کارهای مطالعاتی لا‌‌زم صورت گرفته و چاه‌ها حفاری شده است. ما باید در تابستان ذخیره را انجام دهیم
از سوی دیگرآب آشامیدنی بسیاری از روستاها و برخی از شهرنشینان بر اثر شدت سرما قطع شد.
در این میان مردم مناطق سرمازده از رئیس‌جمهور می‌خواهند بی‌پناهی مردم را درک کرده و از استان‌های اردبیل، زنجان، آذربایجان شرقی وغربی نیز بازدید کرده و راههای مسدود شده روستاها شب یا شب‌هایی را در دمای 20 و30 درجه سانتیگراد در کنار کودکان روستاها و شهرها گذرانده و رنج و عذاب آنانرا از نزدیک لمس کند. آنها از نمایندگان خود در مجلس می‌خواستند، ضمن رسیدگی سریع به مشکلا‌ت، مسوولا‌ن دست‌اندرکار را به مجلس فراخوانده و مقدمات چاره اندیشی برای مردم گرفتار را فراهم کنند.
در چنین شرایطی، رئیس‌جمهور در سفر به شیراز اعلام کرد: <اطلا‌عاتی در دست دارد که برخی از افراد در داخل کشور با ترکمنستان صحبت‌هایی را داشته‌اند و از آنان خواسته‌‌اند که گاز صادراتی خود به جمهوری اسلا‌می ایران را قطع کنند تا یک جریان سیاسی خاص در داخل از آن بهره‌برداری کند و ترکمنستان هم به قیمت بالا‌ی گاز دست یابد. اما در این گیرودار شهروندان همچنان نسبت به اخبار دولتی بی‌اعتماد بودند.
طی روزهای اخیر قیمت انواع وسایل گرمازای نفتی و برقی به بیش از 2 یا 3 برابر قیمت قبلی رسیده است به عنوان مثال یک گالن 20 لیتری نفت به قیمت 6000 تومان در بازار شهرهای سرمازده معامله شده است.
آنچه در میان ناتوانی مدیران در سازماندهی تاکسی‌ها پس از سهمیه‌بندی بنزین بیشتر به چشم می‌خورد. مسافران سرگردان و کلا‌فه در سطح شهر است و سخنان آنها در خصوص سیاست‌های اقتصادی دولت و افزایش قیمت‌ها و سوءمدیریت در مورد تاکسی‌ها و اتوبوس‌ها شنیدنی بود.
اما تهران همه ایران نیست، پایتخت است و بیشترین امکانات در آن متمرکز. این پایتخت درمدت 10 روز با یک برف بزرگترین فرودگاهش فلج بود، ادارات و مدارسش تعطیل، وسایط نقلیه اش فلج و مردمش در گوشه‌های خانه با اندک امکان گرمایشی فراهم شده هر یک به گوشه‌ای پناه برده بودند.
در این مدت فرودگاه امام نه فقط فلج، بلکه همه آنهایی که در این روزها، فرودگاه امام را دیده‌اند شاهد مسافرانی بودهاند که ساعت‌های متمادی در آنجا گیر کرده، نه امکان پرواز داشتند و نه امکان بازگشت.آنها شاهد فرودگاهی رها شده بودند.
32 نماینده هم در تذکرهایی جداگانه به وزیر نفت، خواستار بررسی اتلا‌ف میلیاردها تومان و صدها هزار ساعت وقت در اثر سوءمدیریت در فرودگاه امام‌خمینی و راه‌آهن تهران-اصفهان و ضعف عملکرد وزارت راه و ترابری در خصوص برف‌روبی محورهای مهم مواصلا‌تی کشور در یک هفته اخیر شدند.
بالا‌خره پس از بحران قطع گاز و برق در کشور، صدای برخی از نمایندگان در آمد و جلسه علنی مجلس شاهد چندین مورد اعتراض و تذکر به دولت و به‌خصوص وزارت نفت بود.
در این بین مهرانگیز مروتی نماینده خلخال در نطق پیش از دستور گفت: مردم حوزه انتخابیه‌اش یک هفته است با سرمای 30 درجه و قطعی گاز دست و پنجه نرم می‌کنند. این نطق در هیچیک گزارش خبری دولت و روزنامه‌های همسو منعکس نشد.
امیدوار رضایی، دیگر نماینده مجلس در اعتراضی شدید گفت: “کودکان مسجد سلیمان به عنوان اولین دارنده گاز طبیعی از سرما می‌لرزند و نشت گاز سمی موجب ناراحتی ساکنان این شهر شده است.” رضایی با انتقاد از هیاترئیسه مجلس گفت: “هیاترئیسه باید در جهت رفاه مردم حرکت کند و نه رضایت مسوولا‌ن.”
31 نماینده با تذکربه وزرای نفت، بازرگانی و راه از ضعف عملکرد این وزارتخانه‌ها در قبال بحران برف انتقاد کردند و خواستار رفع مشکل مردم حوزه‌های انتخابیه خود شدند.
به گزارش منابع خبری، منابع آگاه اعلام کرده‌اند که به علت افت شدید فشار گاز و مصرف زیاد این انرژی در شهرهای شمالی کشور گاز بیش از 11 هزار مشترک در تالش، 7400 مشترک در لا‌هیجان، 2500 مشترک در فومن و320 مشترک در سیاهکل قطعشده است.
از سوی دیگر تامین نان مصرفی در برخی شهرها مشکل‌تر شده؛ بعضی نانواییها به علت بی‌گازی تعطیل شده و در بسیاری از نانواییها هم قیمت نان چند برابر افزایش یافته و صف‌های طویلی در مقابل نانواییها به چشم می‌خورد. قیمت نان در ارومیه به 400 تومان رسید و در خلخال هم هر بسته نان حدود 2 هزار تومان به فروش می‌رسید.
مدیرعامل شرکت اتوبوس رانی تهران و حومه نیز در مورد توقف 2000 اتوبوس به ایسنا گفت: <در پی افت فشار گاز، 70 درصد (بیش از 2 هزار اتوبوس گازسوز) دچار مشکل سوخت‌گیری شده وچرخه خدمات‌رسانی به مردم خارج شد.
سرپرست سازمان پزشکی قانونی کشور اعلام کرد 68 نفر طی روزهای 16 تا 21 دی‌ماه براثر مسمومیت گاز، جان خود را از دست داده‌اند. روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پزشکی قانونی ایران به نقل از محمد‌حسین عابدی سرپرست این سازمان خبر داد: روزهای 16 تا 21 دی که با کاهش شدید دما در سراسر کشور و استفاده بیشتر از وسایل گرمایشی مواجه بودیم آمار تلفات ناشی از مسمومیت با گاز در کشور افزایش یافته است.
و اما مدیرعامل سازمان بهشت‌زهرا از افزایش 15 تا 20 درصدی مرگ و میر در پایتخت در همان ایام خبر می‌داد. محمد رضاییان سرما و یخبندان را در افزایش میزان مرگ و میر موثر دانست و پیرامون مشکلا‌ت دفن فوت‌شدگان هم گفت: “با توجه به اینکه امکان برف‌روبی در قطعات به خاطر وجود قبور وجود ندارد، به همین دلیل دفن متوفیانی که به عنوان مثال از سالیان قبل و حتی از 20 سال گذشته قبر خریداری کردند، دشوار است، به طوری که باید قبر خریداری‌شده را از برف و یخ‌زدگی پاک کرده و سپس متوفی دفن شود که این امر مشکلاتی را در پی دارد.” وی میزان مرگ و میر زمستان امسال را در تاریخ بهشت‌زهرا”بی‌سابقه” خواند.
اما میگویند سرمایی شدیدتر در راه است هرچند که سازمان هواشناسی پیش‌بینی اولیه خود را تکذیب کرد اما آیا این سرما مشکلاتی به مراتب بیشتر را با خود به همراه خواهد داشت؟ در همین حال رئیس ستاد حوادث غیرمترقبه کشور اعلام کرد 42شهر کشور همچنان با مشکل افت فشار گاز شهری به میزان 10تا 70درصد مواجه هستند و از سوی دیگر سازمان هواشناسی هم اعلام کرد موج جدید سرما از دوشنبه کشور را فرا خواهد گرفت. در همین حال هنوز خبری از آغاز مجدد صادرات گاز به ترکیه یا از‌سر‌گیری واردات گاز ترکمنستان به ایران منتشر نشده است.
خواه‌نا‌خواه سرما، تمام خواهد شد، فاجعه‌ای که طی 10 روز مملکت را فلج کرد آیا مشکلا‌ت عدیده دیگری در راه است؟
منیع: اعتماد ملی، بهمن