آبرویی که شاید درخیابان حراج شود

نویسنده
کیوان بزرگمهر

» شمارش معکوس برای خیابان خوابی خانواده جانباز شیمیایی

آنها بهترین لباس هایشان را برای عکس پوشیدند. جانباز ماسکش را دراوردو بچه ها با گریه مقابل دوربین قرار گرفتند، انتشار تصویر یک خانواده جانباز فراموش شده ابرویشان را نمی بردچون قرارست مدتی دیگر در خیابان زندگی کنند.

شماره حساب    ۰۳۰۰۲۱۱۶۳۶۰۰۹   نزد بانک ملی ایران. این تنها امید باقی مانده‏ی محمد رفیعی نژاد، جانباز شیمیایی جنگ ایران و عراق برای ادامه زندگی است. شماره حسابی که دیروز منتشر شد. وبلاگ جانبازان شیمیایی ایران، منتشر کننده این مطلب دلیل آن را “بی توجهی مسئولان به گزارش‏ها و مصاحبه‏های مربوط به مشکلات این جانباز” عنوان کرده است. نویسنده گزارش وبلاگ جانبازان شیمیایی ایران در مطلبی با عنوان “شمارش معکوس برای خیابان خوابی خانواده جانباز شیمیایی” این مساله را “بزرگترین فاجعه سال پس از گذشت ۲۲ سال از جنگ تحمیلی” خوانده است.

بنا بر این گزارش محمد رفیعی نژاد از استان گلستان که هنوز با ارسال پیامکهایش از مردم و مسئولین درخواست کمک دارد، اظهار داشته است به زودی صاحبخانه اسباب و اثاثیه وی را در خیابان می ریزد. آقای رفیعی نژاد  صاحب دو فرزند است و درسال 64 در عملیات والفجر 8 در منطقه فاو شیمیایی شده است. هر چند که سپاه پاسداران ایران او را مصدوم شیمیایی تشخیص داده ولی بنیاد شهید  استان گلستان هنوز وی را جانباز محسوب نکرده است.

پنجم آبانماه سال جاری اعضای فراکسیون ایثارگران مجلس شورای اسلامی پیش از آغاز جلسه علنی برای بررسی وضعیت جانبازان شیمیایی بدون مدرک پزشکی و یا درصد جانبازی گردهم آمدند. حضور رئیس سازمان بنیاد شهید و امور ایثارگران در جمع اعضای این کمیسیون می‏توانست خبری امید بخش برای خیل جانبازان بدون مدرک پزشکی یا درصد جانبازی باشد. اما نتایج این نشست پشت درهای بسته اتاق جلسه ماند تا همچنان آینده عده زیادی از رزمندگان سال‏های جنگ در هاله ابهام باشد.  

بیش از دو دهه است که جمهوری اسلامی دفاع از “ارزش‏ها و یادگاران” دوران هشت ساله جنگ ایران و عراق را به یکی از اساسی‏ترین راهبردهای سیاسی و فرهنگی خود در داخل ایران تبدیل کرده است. در هر گوشه وکناری اثری از یادآوری سال‏های جنگ وجود دارد. از نامگذاری معابر و میدان‏ها ودیوار نویسی‏های شهری گرفته تا چاپ صدها عنوان کتاب و برگزاری متعدد یادواره و جشنواره در سراسر ایران به مدد کمک‏های مالی ریز و درشت دولتی.

با این حال محمد رفیع نژاد در شرح حال خود که در وبلاگ جانبازان شیمیایی ایران برای اطلاع مردم از وضعیت‏اش نوشته، مساله را جور دیگری روایت می‏کند. وی  می‏نویسد: “چند سالی است که به سپاه و بنیاد شهید نامه می نویسم. از کارافتاده ام و خانه نشین شده ام. تمام دارایی ام را هزینه درمان جانبازی ام کرده ام. پس از سال‌ها دوندگی توانستم در سال ۱۳۸۶ با تایید دکتر قانعی به عنوان جانباز شیمیایی شناخته شوم. پس از دو سال انتظار پشت درب کمیسیون پزشکی بالاخره نوبت به تعیین درصد من رسید ولی نتیجه تنها صفر درصد بود.”

آقای رفیع نژاد با خانواده چهار نفره خود هم اکنون در طبقه چهارم یک آپارتمان در گرگان زندگی می کند و سه سال است که نتوانسته اجاره بهای منزل‏اش را پرداخت کند. صاحبخانه‏اش تهدید کرده که اسباب و اثاثیه‏اش را به خیابان می‏ریزد. او می‏گوید در تمام سال‏های پس از جانبازی‏اش ازطریق قسمتی از مستمری مادرش و کمی از مستمری مادر همسرش که مادر شهید است روزی یک وعده غذای خانواده اش را تامین می‌کند.

وی در شرح بیماری خود می‏گوید: “نفس تنگی دارم اعصابم هم مشکل دارد. چشمانم هم تار می بیند. قرص زیاد مصرف می کنم. ‌ای کاش می‌دانستم شیمیایی مرا از بین می‌برد تا ازدواج نمی‌کردم و فرزندان و همسرم را با خود در این فلاکت همراه نمی‌کردم. شادابی‌ام را از دست داده و افسرده شده‌ام.از زور شرمندگی و فقر خانه ام در گرگان را ترک کرده و به مشهد رفتم تا کارگری کنم. من حاضرم پاکستانی باشم فلسطینی باشم و لبنانی باشم فقط به من کمک کنید. نمی خواهم خانواده ام آواره شوند. من جانباز شیمیایی هستم ولی افرادی که در جنگ نبودندو پشت میز نشستند مرا جانباز قبول ندارند.”

وبلاگ جانبازان شیمیایی ایران آنطور که  توسط سید هادی کسایی زاده، گرداننده آن مطرح شده است، وبلاگی است که بدون وابستگی به کمک‏های دولتی یا ارگان‏های حکومتی اداره می‏شود. آقای کسایی زاده در شرح وضعیت محمد رفیع نژاد به انتقاد شدید از مدیران و مسوولان کنونی دولت پرداخته و آورده است: “من که در دوران جنگ ۱۱ سال بیشتر نداشتم امروز که می بینم جانبازی به من برای ادامه زندگی و معیشت خانواده اش التماس می کند شرمنده می شوم. چرا باید مامن یک جانباز، جوانی جنگ ندیده و غیرمسئول آن هم کیلومترها دور تر از محل زندگی اش باشد.آهای دولت خدمتگزار گوش کن… آهای نماینده مجلس گوش کن… آهای آقای زریبافان توپ فوتبال و استقلال تهران را رها کن و گوش کن… یک ایثارگر استغاثه دارد…من چند ماه قبل گفتم وضع این جانباز خراب است.”

 بر اساس نوشته هادی کسایی‏زاده آقای رفیع نژاد حتی تصمیم داشته به دلیل گرسنگی و بی‏کاری دست به خودکشی بزند که با صحبت‏های او از این کار منصرف شده است.

 مدیر این وبلاگ می‏گوید با تلاش بسیار توانسته مدارک و نامه این جانباز را به سایت های مسئولان عالی رتبه کشور، از رئیس بنیاد شهید و خبرگزاریها و حتی تا همسر رییس جمهور برساند. اما با گذشت چند ماه از این نامه نگاری‏ها هیچ اتفاقی نیفتاده جز بدتر شدن اوضاع محمد رفیع نژاد و خانواده‏اش. به همین دلیل گردانندگان وبلاگ جانبازان شیمیایی ایران تنها یک راه را پیش روی خود دیدند. قرار دادن عکس ارسالی این جانباز همراه بخشی از زندگینامه و نامه او بر روی وبلاگ.

اوایل مردادماه سال جاری نیز روزنامه تهران امروز در ستون جانبازان خود از قول سایت فاش نیوز به وضعیت وخیم زندگی این جانباز شیمیایی اشاره کرده بود. در مطلب روزنامه تهران امروز آمده بود: “در نامه کمیسیون پزشکی نامبرده به شماره ۱۵۲۱۶/۲۷۰/۵۵۰۱۲۷ مورخ ۸ تیر ۸۸ معاونت بهداشت و درمان بنیاد شهید کشور که به امضای دکتر علی اکبر بابایی رسیده نیز آمده است، نامبرده از ناحیه چشم، پوست و ریه دارای ضایعه شیمیایی است.”

به درستی مشخص نیست چه تعدادی در ایران با شرایطی مشابه محمد رفیعی نژاد دست به گریبان هستند. چرا که نهادهای دولتی ذی ربط در مسایل جانبازان هیچ‏گونه عزمی برای شفاف کردن وضعیت موجود ندارند. انجمن‏ها و گروه‏های غیر دولتی فعال در این زمینه نیز با محدودیت‏های فراوانی رو به رو هستند. 

در یک نمونه از این موارد اخیرا معاونت اجتماعی استانداری فارس اعلام کرده است “انجمن حمایت و دفاع از جانبازان شیمیایی فارس تا اطلاع ثانوی ممنوع مصاحبه شده و نباید نامی از این انجمن جایی گفته شود.”

دیماه سال جاری خسروآبادی، مدیر جدید روابط عمومی بنیاد شهید در نشست هم اندیشی با خبرنگاران اعلام کرده بود که: “نباید مشکلات جانبازان را انعکاس داد. زیرا برخی از آنها درصد نداشته و یا زیر ۲۵ درصد هستند و دشمنان داخلی و خارجی از این گزارشات سوء استفاده می کنند.“  وی گفته بود: “رئیس بنیاد شهید از اطلاع رسانی ارائه خدمات به ایثارگران مخالف است. سعی کنید به جای پرداختن به مشکلات جانبازان ترویج ایثار و شهادت کنید و از مادران شهید و معجزات جنگ قلم بزنید.”

هم اکنون بیش از ۱۰۰ هزار جانباز بدون درصد در سراسر ایران با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‏کنند. بر اساس قوانین جمهوری اسلامی “جانباز زیر ۲۵ درصد تسهیلات ندارد و تنها بیمه درمانی به او تعلق می‏گیرد.” هم اکنون بنیاد شهید متصدی تعیین درصد جانبازی است و چالشی که سال‏هاست جانبازان از آن می‏نالند این است که بنیاد شهید در این زمینه تمام تلاشش را برروی کم کردن درصد جانبازی افراد متمرکز می‏کند. در صورتی که جانبازان روز به روز از لحاظ توان جسمی تحلیل می روند. ایران دارای بالاترین میزان مصدومان شیمیایی در جهان است.