همزمان با پایان مذاکرات مسقط در تمامی سطوح، برخی از دیپلمات ها با امیدواری نسبت به دور نهایی مذاکرات سخن گفته اند، رئیس مجلس نهم نامه رئیس جمهور ایالات متحده به رهبر جمهوری اسلامی را “نامه فدایت شوم” توصیف کرده و از بازی در آوردن غربی ها در مذاکرات سخن گفته است. روزنامه کیهان هم دست های وزیر خارجه واشنگتن را تلویحا نجس خوانده و خواستار طهارت دیپلمات های ایرانی شده و رجانیوز نیز گفته منافع نظام به “یک چهره متزلزل” در ایالات متحده گره خورده است.
دیروز، سه شنبه، یک روز پس از پایان یافتن گفتگوهای سه جانبه میان جواد ظریف، جان کری و کاترین اشتون، معاونان وزیر خارجه جمهوری اسلامی نیز با همتایان بریتانیایی، فرانسوی، آلمانی جلسه ای چهارجانبه و سپس دیدارهایی جداگانه نیز با معاونان وزارت خارجه چین و روسیه برگزار کردند. همچون مذاکرات وزرای خارجه تهران و واشنگتن و هماهنگ کننده گروه ۱+۵، از نتیجه گفتگوهای عباس عراقچی و مجید تخت روانچی با دیپلمات های کشورهای ابر قدرت جهان نیز خبری به بیرون درز نکرده است.
خبرگزاری تسنیم ـ نزدیک به سپاه ـ گزارش داده است که هیات مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی امروز مسقط ـ پایتخت عمان- را به مقصد تهران ترک می‌کند. یوسف بن علوی، وزیر خارجه عمان هم اعلام کرد محمد جواد ظریف، امروز عمان را ترک می‌کند.
مذاکرات سه جانبه فعلا در حالی پایان یافته که عباس عراقچی ـ دست راست ظریف در مذاکرات-ـ هر گونه پیشرفت و یا پسرفت در مذاکرات را تایید نکرده است.
دیپلمات های ارشد جمهوری اسلامی احتمالا بلافاصله پس از رسیدن به تهران، گزارش مذاکرات را در اختیار مقامات ارشد نظام و در راس آن ها آیت الله خامنه ای قرار می دهند تا تصمیم گیری برای رویکرد نهایی نظام در آخرین دور مذاکرات را پیش از ضرب الاجل ۳ آذر که سه شنبه هفته آینده آغاز می شود تعیین کنند.
دیروز همچنین یوسف بن علوی، وزیر خارجه عمان، کشوری که به واسطه گری میان تهران و واشنگتن شهره است، در جریان یک کنفرانس خبری به صورت تلویحی اعلام کرد که گفتگوها در مسقط به برخی اختلافات پایان داده است. وی گفت: “در جریان مذاکرات «اختلافات زیادی» وجود داشت که در عمان توافقاتی درباره آن حاصل شد و البته همچنان اختلافاتی وجود دارد. شرایط خطرناک است اما آن چیزی که درباره آن توافق حصول شد بیشتر از مواردی است که درباره آن اختلاف وجود دارد.”
موضوع باقی مانده: تحریم های شورای امنیت
از سوی دیگر سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه و نماینده ارشد این کشور در گفت‌وگوهای هسته‌ای ۱+۵ با تهران نیز که در گفتگوهای مسقط حاضر بوده در جریان مصاحبه ای با تایمز عمان خوش بینی خود را نسبت به سرنوشت مذاکرات هفته آینده اعلام کرده است: “می‌توانیم تا ۲۴ نوامبر به توافق جامع هسته‌ای با ایران برسیم ولی اگر در این مدت به توافق نرسیم احتمال تمدید مذاکرات وجود دارد.”
وی که علاقه مند به دیدن نیمه پر لیوان است گوشزد کرده: “این توافق از آنچه سال گذشته بدان دست یافتیم متفاوت است، اکنون به‌دنبال توافقی هستیم که باید برای سال‌ها ادامه یابد و ما نیمه پر لیوان را می‌بینیم نه نیمه خالی آن را.”
او همچنین تصریح کرده: “تحریم‌های اعمال شده از جانب شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران موضوع مهم باقیمانده در مذاکرات هسته‌ای است.”
جملات آخر ریابکوف از معدود مواضعی است که تا حدودی می تواند روشن کننده نتایج مذاکرات اخیر در مسقط باشد و براساس آن حدس زد دو طرف بر سر روند برداشته شدن تحریم هایی که ایالات متحده، اتحادیه اروپا و متحدانش مستقل از شورای امنیت علیه حوزه انرژی و مالی تهران اعمال کردند به نتایجی رسیده اند و جدل بر سر برداشته شدن تحریم های شورای امنیت است.
ناظران اما می گویند نقش تحریم های شورای امنیت علیه جمهوری اسلامی در رساندن اقتصاد کشور و معیشت مردم به لبه پرتگاه چندان جدی نبوده است و تحریم های سخت نفتی و مالی ایالات متحده و متحدانش بود که از ابتدای سال ۹۱ باعث کاهش چشمگیر فروش نفت، سقوط ریال و افزایش بی سابقه تورم شد.
با این حال تحریم های شورای امنیت از آنجا اهمیت دارد که بر مبنای فصل هفتم منشور سازمان ملل تصویب شده اند؛ فصلی که امکان دخالت نظامی برای از کار انداختن برنامه هسته ای تهران را نیز به جامعه جهانی می دهد.
لاریجانی: نامه فدایت شوم
دیروز علی لاریجانی هم در مراسم تودیع رئیس جدید سازمان صدا و سیما با اشاره به مذاکرات هسته‌ای با ۱+۵ گفت: “جمهوری اسلامی در مذاکرات هسته‌ای مشی عاقلانه‌ای را دنبال کرده و فضا را برای حل مسئله هسته‌ای ایجاد کرده است، اما طرف‌های غربی بازی درمی‌آورند.”
رئیس پارلمان اصولگرایان همچنین به نامه نگاری باراک اوباما به آیت الله خامنه ای اشاره و آن را نامه “فدایت شوم” توصیف کرده است. به گفته لاریجانی: “طرف‌های غربی می‌خواهند اینگونه القا کنند که ایران در حل مسئله هسته‌ای مشکل‌آفرینی می‌کند و اوباما نیز حرف‌های قلدرمابانه می‌زند، اما کسی که آن قدر قلدر است، نامه فدایت شوم نمی‌نویسد.”
چند روز پیش روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال فاش کرد که رئیس جمهور ایالات متحده مستقیما نامه ای به آیت الله علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی نوشته است. ناظران آن را نشانه ای برای امیدواری به پیشرفت در مذاکرات ارزیابی کرده اما مقامات آمریکایی گفته اند موضوع نامه ارتباطی به گفتگوهای هسته ای نداشته است.
کیهان: دست کری خون آلود است
از سوی دیگر روزنامه کیهان که با نزدیک شدن قطار مذاکرات هسته ای به ایستگاه آخر، مجددا عمده سرمقاله های خود را معطوف به این موضوع کرده است، دیروز بار دیگر در سرمقاله ای به قلم محمد ایمانی نوشت: “موضوع این نیست که توافق بهتر است یا عدم توافق بلکه باید پرسید آیا عزت و استقلال یک ملت قابل مذاکره و معامله است؟”
وی سپس از خونین بودن دست های جان کری ـ وزیر خارجه واشنگتن ـ و بعد تلویحا “نجس” بودن آن سخن گفته و نوشته است: “این همان دستی است که با واسطه و بی‌واسطه، دست قاتلان ملت‌های مظلوم منطقه در عراق و سوریه و لبنان و فلسطین و مصر و یمن و بحرین را به نشانه حمایت فشرده است. اگر هم بنا بر مصلحتی- یا رفتار نابه‌جایی- مقام مسئولی با چنین دستی مصافحه کرد، حتما باید دست خود را آب بکشد و این طهارت جز با بازگویی ادبیات انقلاب ممکن نیست؛ «آمریکا شیطان بزرگ و دشمن شماره یک ملت‌هاست.”
رجانیوز: اوباما چهره ای متزلزل است
همزمان سایت رجانیوز که رسانه اصلی جبهه پایداری –ـ به رهبری آیت الله مصباح یزدی ـ– محسوب می شود، با احساس خطر نسبت به احتمال امضای توافق میان نمایندگان نظام و ایالات متحده در مورد جایگاه سیاسی باراک اوباما در ایالات متحده و غیرقابل اعتماد بودن او هشدار داده است. رجانیوز نوشته است: “امریکا به دنبال آن است که درباره نوع اول تحریمها یعنی فرمان اجرایی رئیس جمهور، به «تعلیق» و نه «لغو» این دستورات آنهم به صورت موردی و البته زماندار و برای یک دوره زمانی مشخص تعهد بدهد و در مورد قوانین مصوب کنگره، نیز تنها اوباما «قول می دهد» تا کنگره را متقاعد کند که بندهایی از قوانین تحریمی ایران را که در آن به رئیس جمهور اجازه چشم پوشی داده شده است، به صورت موقت و ۱۲۰ روزه چشم پوشی (waive) کند و این اقدام در برهههای ۱۲۰ روزه مشابه تمدید شود که البته هیچ تضمینی هم برای آن وجود ندارد.”
در ادامه این گزارش نویسنده تلویحا شکست دموکرات ها در مقابل جمهوری خواهان در انتخابات میان دوره ای هفته گذشته را پررنگ کرده و نوشته است: “اوباما اساسا در میان دموکراتها نیز به یک جریان اقلیتی مبدل شده است و عملا منافع ملی ایران نه با حاکمیت امریکا که با یک چهره متزلزل در ساختار اجرایی امریکا گره خواهد خورد.”
