همزمان با محمود احمدی نژاد که دیروز از “آمادگی ملت ایران” برای گفتگو با آمریکا خبر داد، وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی هم خواستار “تشریح تغییرات” مورد نظر رئیس جمهور آمریکا شد. در همین حال باراک اوباما از “مرور” سیاست آمریکا در برابر ایران خبر داد و در مقابل علی لاریجانی مشکلات میان دو کشور را “عمیق و جدی” خواند.
محمود احمدی نژاد ظهر دیروز در سخنرانی که به مناسبت سی امین سالگرد انقلاب اسلامی ایراد کرد، ضمن بر شمردن شعار “تغییر” باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا تاکید کرد که “این تغییر باید واقعی باشد نه تاکتیکی”. به گزارش خبرگزاری فارس احمدی نژاد در ادامه ضمن ابراز آمادگی برای گفتگو با ایالات متحده، همچنین خاطر نشان کرد که: “گفت و گو باید در فضایی عادلانه و با احترام متقابل باشد.“
احمدی نژاد در خطابه خود تلویحا اوباما را هم مورد خطاب قرار داد و گفت: “امیدواریم سرنوشت آقای بوش آئین عبرتی برای کسانی باشد که می خواهند بر دیگران سلطه ایجاد کنند.“
حل اختلافات با لبخن ممکن نیست
در همین ارتباط رئیس دولت نهم از آمریکاییانی که خواستار حل مشکلات با ایران هستند خواست “پیشنهادهای خود را به طور مشخص مطرح کنند و طرح های خود را ارائه دهند.“
از سوی دیگر اما به گزارش بی بی سی علی لاریجانی در گفتگو با هفته نامه اشپیگل، خبر داد که “دولت ایران پیشنهاد واضحی از دولت باراک اوباما دریافت نکرده است”. وی در این مصاحبه در عین حال ضمن “عمیق” خواندن مشکلات میان تهران و واشنگتن افزود:” اختلاف ما با آمریکا احساسی نیست که با لبخند حل شود.“
در همین حال منوچهر متکی، وزیر خارجه دولت نهم دیروز در کرج خواستار تشریح “تغییرات وعده داده” رئیس جمهور ایالات متحده شد. وی گفت: “آقای اوباما باید بگوید در کدام سیاست های آمریکا می خواهد تغییر ایجاد کند.“
آقای متکی در سخنان خود ملاک قضاوت در مورد آمریکا را “تغییر سخن و کلام” ندانست و تاکید کرد: “برای قضاوت به عملکردها می نگرند.“
گفتگوی یک شبه
این در حالی است که رئیس جمهور آمریکا دیروز در نخستین کنفرانس مطبوعاتی خود پس از راهیابی به کاخ سفید، برای چندمین بار خواستار گفتگوی مستقیم با ایران شد. باراک اوباما در سخنان خود همچنین وعده داد “در ماه های آینده به دنبال گشایش هایی برای گفتگوی رو در رو با ایران” باشد. وی در عین حال با طرح این خواسته که ایران باید در رویکرد خود “تغییر” دهد، تاکید کرد: “حال نوبت ایران است که علایمی را که مبنی بر خواست این کشور برای رفتاری متفاوت است، از خود بروز دهد.“
البته باراک اوباما نیز همچون مقامات جمهوری اسلامی میزان بی اعتمادی میان دو کشور را “زیاد” دانست و خاطرنشان کرد: “قرار نیست یک شبه گفتگوی مستقیم انجام شود”. آقای اوباما با این حال “بیان واضح نگرانی ها همزمان با انجام مستقیم” را حائز اهمیت دانست.
وی همچنین اضافه کرد: “آمریکا در حال مرور سیاست خود در برابر ایران و بررسی رویکردی جدیدی در برابر این کشور است”.
دو روز پیش از کنفرانس مطبوعاتی اوباما، معاون او جویز بایدن نیز از بازنگری در سیاست آمریکا در رابطه با جمهوری اسلامی خبر داده بود. وی که در کنفرانس امنیتی مونیخ در آلمان سخن می گفت، پیام آمریکا برای ایران را شفاف دانست و افزود: “ به برنامه های اتمی فعلی تان ادامه دهید و با انزوای بیشتر مواجه شوید، یا برنامه های اتمی تان را متوقف کنید و دست از تروریسم بردارید، آنگاه مشوق های واقعی وجود خواهد داشت.“
وی سپس با تمجید از “مردم ایران و تمدن بزرگ آن” این را نیز گفت که: “ایران در مسیری که به صلح منطقه و سربلندی مردم کشورش بینجامد قدم برنمی دارد.“
آقای بایدن در همین راستا از ادامه گسترش سپر دفاع موشکی برای مقابله با تهدید ایران خبر داد.
تکرار مواضع پیشین؟
روابط دیپلماتیک ایران و آمریکا پس از گروگان گیری دیپلمات های سفارت ایالات متحده در تهران در آبان 1358 قطع شد.از آن تاریخ هر بار که بحث رابطه با آمریکا مطرح شده مسئولان جمهوری اسلامی واکنش های تندی نشان داده اند اما با روی کار آمدن محمود احمدی نژاد، این سیاست تغییر کرد و وی در همین راستا بارها علائمی برای برقراری رابطه با آمریکا نشان داده است که آخرین آنها ارسال پیام تبریک به باراک اوباما، بعد از انتخاب وی به سمت ریاست جمهوری بود. در این مدت همچنین بارها شایعات مختلفی در مورد دیدار های پنهانی بین فرستادگان جمهوری اسلامی و آمریکایی ها منتشر شده که از حمله می توان به شایعات مربوط به دیدار اخیر هاشمی ثمره، مشاور اول احمدی نژاد با مقامات آمریکایی اشاره کرد.