اندر باب عفو و بخشش رهبر

نویسنده
جلال یعقوبی

» آنچه تا به حال انجام شده، جزای سختی نبوده

علی‌اکبر ولایتی، مشاور سیدعلی خامنه‌ای در امور بین‌الملل، طی گفتگویی با خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران از آنچه که “عفو و سماحت” رهبر جمهوری اسلامی ‌نامید، ستایش کرد. او با اشاره به حوادث بعد از انتخابات سال ۱۳۸۸ گفت: “معمولاً وقتی کسی جرمی مرتکب می‌شود ــ اعم از سیاسی و غیرسیاسی ــ باید قوه قضائیه به آن رسیدگی کند، البته یک استثنائی هم هست که برخی مورد عفو مقام معظم رهبری قرار می‌گیرند و اگر نبود عفو و سماحت ایشان، باید جور دیگری رفتار می‌شد.”

ولایتی اضافه کرد: “ما شاهد بوده‌ایم که مقام معظم رهبری با دید وسیع و جهان‌بینی دورنگارانه‌ای که دارند و مایلند همبستگی ملی حفظ و هر روز محکم‌تر شود، بنای‌شان بر گذشت بوده و تا به حال بیش از آنچه انتظار می‌رفت ایشان گذشت فرمودند. برای بازگشت بعضی دیگر به صحنه نیز شرایطی را قایل شدند که شرایط سختی نیست و اگر مطابق آنچه مقام معظم رهبری مشخص کردند، عمل شود، آن وقت وضعیت طور دیگری خواهد شد.”

او بی‌آنکه صریحا درباره شرایطی که خامنه‌ای برای “بازگشت بعضی دیگر” تعیین کرده، سخن بگوید ادامه داد: “آنچه تا به حال صورت گرفته،‌ تصمیم سختی علیه کسانی نبود که با جاه‌طلبی و ندانم‌کاری تمام استقلال کشور و دستاوردهای طولانی مبارزاتی مردم را به خطر انداختند. آنچه تا به حال انجام شده، جزای سختی نبوده و اکثر کسانی که در این نوع کارها شرکت داشتند اکنون با سماحت و بخشش مقام معظم رهبری در حال زندگی خود هستند و در فعالیت‌های سیاسی شرکت می‌کنند و کسی متعرض آنها نمی‌شود.”

علیرضا زاکانی، نماینده تهران در مجلس نیز در مراسم ۹ دی در دانشگاه شیراز گفت: “ بحث حصر در صدر اسلام وجود داشته و در مباحث امنیتی نیز مورد تایید است و نشان از لطف نظام در حق عده ای و جلوگیری از فتنه جدید است.”

چند روز پیش، آیت‌الله مصباح‌یزدی هم طی سخنانی اعلام کرد: “اگر حکم حکومتی نبود، هم طبق شرع و هم قوانینی که ما داریم سران فتنه باید مجازات بشوند و حکمشان هم اعدام است. چه کسی اینها را از اعدام نجات داد؟ اگر حکم و نظر ولیّ فقیه نبود، اینها باید اعدام می‌شدند.”

مشابه این سخنان مدتهاست که بیان می‌شود و هواداران سیدعلی خامنه‌ای تاکید دارند که نحوه سرکوب اعتراض‌های بعد از انتخابات ۱۳۸۸ به اندازه کافی خشونت‌آمیز نبوده است و اگر “لطف” سیدعلی خامنه‌ای نبود، می‌توانست شدیدتر باشد.

در نمونه‌ای دیگر، آیت‌الله جنتی اواخر مهرماه گذشته در یک برنامه تلویزیونی حاضر شد و از “لطف نظام” درباره رهبران جنبش سبز خبر داد. او گفته بود: “بر سر این عوامل منت گذاشته شده است؛ اگر بنا به محاکمه این‌ها بود هیچ قاضی عادل و آگاهی جزء حکم اعدام برای آن ها صادر نمی‌کرد؛ در هیچ کشوری با افرادی که در مقابل نظام می ایستند (نه در مقابل رئیس جمهور یا وزیر یا قاضی بلکه در مقابل نظام ایستادند) این گونه رفتار نمی شود؛ بنابراین منت سرشان گذاشتند و به هر دلیل که هر اسمی رویش بگذارند از جمله به دلیل لطف و مهربانی اسلامی تخفیف قائل شدند. و الا هر جای دیگر این ها را درجا اعدام می‌کردند.”

هواداران آیت‌الله خامنه‌ای در حالی از “نرمش” و “رافت” او در برابر مخالفان سخن می‌گویند که پس از انتخابات بحث‌انگیز سال ۱۳۸۸ اعتراضات مردمی به شدت سرکوب شد و به کشتار ده‌ها تن از شهروندان و زندان و شکنجه صدها نفر دیگر انجامید. هواداران رهبر جمهوری اسلامی بدون اشاره به وضعیت صدها نفری که هنوز در حبس یا تبعید به‌سر می‌برند، زنده ماندن رهبران مخالف را نشانه رافت او می‌دانند و حتی ضمن مقایسه خامنه‌ای و خمینی نتیجه می‌گیرند که رفتار خامنه‌ای کمتر خشونت‌آمیز بوده است.

برای نمونه عزت‌الله ضرغامی در تیرماه سال گذشته که هنوز ریاست صدا و سیما را بر عهده داشت در جمع گروهی از اعضای سپاه پاسداران، گفته بود: “در فضای سیاسی کشور بعضی افراد اینگونه استدلال می‌کنند که در زمان امام (ره) وضع طور دیگری پیش می‌رفت و اکنون چرا این شاهد این وضعیت نیستیم، هدف این افراد این است که رهبری را تضعیف کنند. ساکتین فتنه به ما در صداوسیما می‌گفتند که از تلویزیون درباره امام (ره) چیزهایی پخش می‌شود که در واقع چهره زیبایی از امام (ره) نیست اما من می‌گویم امام در زمان بنی‌صدر و منافقین حرف‌هایی می‌زدند که ما این حرف‌ها و مواضع را در این سطح، از رهبری ندیده‌ایم. اینگونه نیست که در زمان امام (ره) برخوردها نرم و اکنون خشن است.”

جنتی هم در گفت و گوی تلویزیونی اش به خاطره‌ای از روح‌الله خمینی اشاره کرده و گفته بود: “زمانی که ما در دادگاه انقلاب فعالیت می‌کردیم، بعضی را شک می‌کردیم که باید اعدام کنیم یا نه امام (ره) می‌فرمودند در خصوص کسی که جرم او مسلم است، نباید معطلش کرد؛ زمانی که موسولینی را به دادگاه آوردند قاضی پرسید اسمت چیست جواب که داد، دستور اعدام او را صادر کردند، چرا که جرم وی مسلم بود؛ تنها نیاز به شناسایی بود که فرد را اشتباهی نیاورده باشند. نظر امام این گونه بود. این‌گونه باید همان موقع اعدام می‌شدند اما نشدند.”

این سخنان در حالی است که قتل ده‌ها تن از جوانان در خیابان‌ها و بازداشتگاه‌های رسمی، تنها به دلیل شرکت در اعتراض‌های مسالمت‌آمیز بوقوع پیوست. نباید فراموش کرد که آیت‌الله خامنه‌ای طی سخنانش در نماز جمعه سی‌ام خرداد سال ۱۳۸۸، صریحا تهدید کرده بود که خون ریخته خواهد شد. او گفته بود: “اگر نخبگان سیاسی بخواهند قانون را زیر پا بگذارند، خواسته یا ناخواسته، مسئول خونها، خشونتها و هرج و مرج ها خواهند بود.”

از سوی دیگر، حکم‌های طویل‌المدت زندان برای مخالفان و فعالان سیاسی نیز با استناد به نوشته‌ها یا اظهارنظرهای آنان و یا حتی به دلیل ایجاد “ترافیک ‌شهری” صورت گرفت.  دی‌ماه سال گذشته، علی مطهری، نماینده تهران، طی نطقی در مجلس به بخشی از “الطاف نظام” اشاره کرده و گفته بود: “احکام سخت‌گیرانه زندانیان سیاسی سال ۸۸ مطلب دیگری است که قوه قضائیه باید در مورد آن پاسخگو باشد. آیا این احکام توسط قضات عادل و مستقل صادر شده است یا قضاتی که تحت فرمان بازجوها و عناصر اطلاعاتی بوده‌اند؟ بسیاری از این احکام در دوره مدیریت قبلی قوه قضائیه و در فضای احساسی سال ۸۸ صادر شده است. لذا نیاز به بازبینی دارد. رئیس قوه قضائیه پاسخ دهد که مثلا جرم آقای مصطفی تاج‌زاده یا بهزاد نبوی غیر از انتقاد به نظام چه بوده است؟”

بر اساس اخبار منتشر شده، از جمله سخنان رئیس نیروی انتظامی، در صدور بسیاری از این احکام، آیت‌الله خامنه‌ای نقش مستقیمی ایفا کرده است. با اینهمه از دیدگاه هواداران آیت‌الله خامنه‌ای همینکه اجازه نفس کشیدن به برخی از مخالفان داده شده و حکم “اعدام انقلابی” درباره آنها اجرا نشده، همین هم نشانه “رافت نظام” است.

به همین دلیل است که برخی راستگرایان جمهوری اسلامی خواستار تعهد کتبی مخالفان هستند که اگر “رافت نظام” تمام و حکم اعدام آنها صادر شد، اعتراضی نکنند. چنانچه مرتضی آقا تهرانی به خبرگزاری فارس گفته است: “ مقام معظم رهبری به آقای علی مطهری گفتند اگر این کار شود شما حکم قاضی را برمی‌تابید؟ اما سوال بنده این است اگر قاضی بگوید که این آقایان محارب و اهل بغی هستند و حکمشان اعدام است و خلاص و حکم را بلافاصله اجرا کنند، آیا کشور را به هم نمی‌ریزید و حکم را قبول می‌کنند؟ آنها باید تعهد کتبی و نوشته بدهند که این کارها را نمی‌کنند چراکه قاضی شوخی ندارد و حکم آخر را می‌دهد اما آنها از الان می‌گویند برخی هم از آن طرف مقصر بودند که باید آنها را هم بیاورید مثل آغاز فتنه که پیش از انتخابات می‌گفتند نباید تقلب شود. به نظر می‌رسد این افراد آداب جرزنی را از اول بلد هستند. “