چرا اختلاف ها از پرده به در افتاد

نویسنده

» مقاله کریستین ساینس مانیتور درباره تضاد های درون حاکمیت

یاسون آتاناسیادیس

در روزهای معدود باقیمانده به تحلیف محمود احمدی‌نژاد در هفته آینده، شکاف میان محافظه‌کاران ایران آشکارتر شده است. محمود احمدی‌نژاد که گاهی به عنوان کارگزار رهبر ایران علی خامنه‌ای توصیف می‌شود، برای کسب قدرت و اختیار تلاش می‌کند و بطور علنی آیت‌الله خامنه‌ای را به مبارزه می‌طلبد. او وزیر اطلاعات خود را یک هفته پیش از اینکه کار دولت خود به خود پایان یابد برکنار می‌کند و با فشار آوردن برای پخش اعترافات به زور گرفته شده از زندانیان سیاسی همراهان محافظه‌کار خود را خشمگین می‌کند.

روز سه‌شنبه در میان خشم عمومی نسبت به گزارشهای مبتنی بر شکنجه زندانیان سیاسی به دنبال مرگ دو جوان معترض که در بازداشت رژیم بودند، ایران 140 زندانی سیاسی را آزاد کرد. خامنه‌ای تصمیمی مهم گرفت و شخصا خواستار تعطیلی یک بازداشتگاه شد و رفتار بد با بازداشت‌شدگان آن مکان را مورد انتقاد قرار داد.

هاله اسفندیاری، مدیر برنامه خاورمیانه مرکز وودرو ویلسن در واشنگتن گفت: «در این مرحله، در تمام قسمت‌های دولت شکاف افتاده است. در وزارت اطلاعات این اختلاف را بین کسانی‌که می‌گویند جنبش سبز (میرحسین موسوی) بخشی از انقلاب مخملین و نقشه‌ای برای سرنگونی رژیم است و کسانی که این نظر را خنده‌دار می دانند، می‌توان دید.»

آقای احمدی‌نژاد با تکرار جملاتی قدیمی سعی کرد توجه را از اتهامات متوجه وی مبنی بر اینکه انتخاب او در انتخابات 22 خرداد تقلب بوده است منحرف کند: اینکه عاملان غرب و نه ایرانیان وفادار، برای برانگیختن کودتایی بدون خونریزی تلاش می‌کردند. اما تاکتیک اخیر رئیس‌جمهور برای اثبات آن نظر حتی موجب دور شدن برخی از هم‌پیمانانش شده است.

 

کشمکش قدرت بر سر اعترافات اجباری

در روزهای اخیر علی‌رغم اینکه بسیاری از محافظه‌کاران این عمل را ناخوشایند می‌دانند، احمدی‌نژاد فشار آورده است که اعترافات زندانیانی که گفته‌اند اعتراضات بنا بر سازماندهی مخفی انگلیس و آمریکا انجام شده است، از تلویزیون پخش شود. مخالفان می‌گویند این اعترافات تحت شکنجه و دیگر روش‌های قهری صورت گرفته شده است. بیم آن می‌رود که برای حسین رسام، مشاور سیاسی سفارت انگلیس که با قید ضمانت روز 28 تیر آزاد شد و بیژن خواجه‌پور مدیر مشاوران آتیه بهار محاکمه‌ای نمایشی برگزار شود.

یک تحلیلگر سیاسی مرتبط با وزارت اطلاعات که درخواست کرد نامش مخفی بماند گفت: «کشمکش قدرتی داخلی در جریان است. احمدی‌نژاد به وزارت اطلاعات رفته است و فشار آورده که بر روی این جنبه که چگونه این انقلاب مخملین از خارج پشتیبانی می‌شده است بیشتر تمرکز شود و برخی از اعترافاتی که در زندان از بازداشت‌شدگان فراهم شده است منتشر شود.»

روز یکشنبه احمدی‌نژاد وزیر اطلاعات خود – غلامحسین محسنی اژه‌ای محافظه‌کار – را بنا بر شنیده‌ها پس از مشاجره‌ای لفظی در جلسه هیات دولت برکنار کرد. تحلیلگران می‌گویند احمدی‌نژاد به دنبال این است که افراد وفادارتری را به خود در این منسب‌ها قرار دهد. او پیش از تسلیم شدن در برابر مخالفت علنی خامنه‌ای، تلاش کرد دوست صمیمی خود اسفندیار رحیم مشایی را به سمت معاون اول رئیس‌جمهور انتصاب کند.

خانم اسفندیاری که خود در سال 2007 در زندان ایران مجبور به اعتراف شده بود می‌گوید: «این مهم است که وزیر اطلاعات که پس از رئیس‌جمهور دومین فرد مهم در کابینه است اخراج شده. این بدان معنی است که سپاه پاسداران در حال اشغال اکثر منسب‌ها در وزارت اطلاعات است.»

سپاه پاسداران روز یکشنبه با اعلام حمایت خود از پخش اعترافات از تلویزیون جمهوری اسلامی، نشان داد که تا کجا وفادار است.

محمد حجازی، دومین مقام فرماندهی سپاه ایدئولوژیک پاسداران گفت: «ما پشتیبان پخش اعترافات به منظور روشن‌سازی افکار عمومی هستیم.» سپاه پاسداران ارتشی موازی است که برای حراست از انقلاب اسلامی 1357 تاسیس شد. سپاه بصورت علنی اعلام کرده است که مسئول کنترل ناآرامی‌های پس از انتخابات ماه گذشته بوده است و شبه‌نظامیان بسیج – نیرویی ایدولوژیک که اواخر سال 1387 تحت نظارت سپاه درآمد –سرکوب مخالفت‌ها را در دست دارند.

هزاران معترض بازداشت شده‌اند و حداقل 20 نفر کشته شده‌اند از جمله ندا آقاسلطان که مرگ او موجب همدردی گسترده‌ای در سراسر جهان شد و احتمال یادبود چهلمین روز کشته شدن او در تظاهرات روز پنجشنبه وجود دارد.

 

خامنه‌ای شخصا دستور تعطیلی یک بازداشتگاه را داد

در بیانیه‌ای صریح که شکاف بین هم اصلاح‌طلبان و محافظه‌کاران و نیز روحانیون و نظامیان را مورد توجه قرار می‌داد، آیت‌الله العظمی یوسف صانعی بیان داشت: «کسانیکه به زور از آنها (زندانیان) اعتراف می‌گیرند گناهکارند.»

خامنه‌ای که تحت فشار بسیار عموم، روحانیون و اصلاح‌طلبان قرار دارد روز سه‌شنبه دستور تعطیلی مرکز بازداشت کهریزک به خاطر بدرفتاری با زندانیان را داد. این زندان بدنام اولین بازداشتگاهی بود که تعطیل شد و چند روز پس از مرگ پسر یکی از سیاستمداران محافظه‌کار پس از شکنجه صورت گرفت.

خامنه‌ای ابراز داشت که کهریزک نتوانسته‌ است «حقوق زندانیان را رعایت کند.»

این تعطیلی شدیدا غیرعادی، پس از دستگیری هزاران تظاهرکننده از میان اعتراضات اغلب خشنی که هنور در خیابان‌های تهران و دیگر شهرهای بزرگ در می‌گیرد صورت گرفت. آیت‌الله شاهرودی رئیس قوه قضاییه اعلام کرد  مقامات برای آزادی زندانیان بی‌گناه از میان 300 زندانی باقیمانده هستند تلاش می‌کنند. خانواده‌هایی که هر روز مقابل زندان اوین، کلانتری‌ها و دادگاه‌های انقلاب تجمع می‌کنند این آمار را رد می‌کنند و می‌گویند هنوز هزاران نفر پشت میله‌های زندان هستند.

به گفته یک نماینده مجلس ایران که در بازرسی روز سه‌شنبه از زندان‌ها شرکت کرده بود، امروز 140 نفر دیگر آزاد شدند.

داریوش قنبری نماینده ایلام در مجلس ایران به خبرگزاری فارسی زبان پارلمان نیوز گفت: «در برخی از این زندان‌ها به حقوق شهروندی احترام گذاشته نمی‌شود و بازجوها زندانیان را مورد ضرب و شتم و دشنام قرار می‌دهند. کهریزک یک انبار است که حداقل لوازم بهداشتی را هم ندارد.»

همچنین در نشانه‌ای از شکاف عمیق بین روحانیون،  پارلمان نیوز خبر داد که گروهی از آیات عظام منتقد رفتار رژیم با زندانیان سیاسی قصد دارند به نجف اشرف در عراق بروند؛ حرکتی که به عنوان نظری توهین‌آمیز مبنی بر عدم اطمینان به هدایت وضعیت پس از انتخابات توسط خامنه‌ای قلمداد می‌شود. تنها دو تن از نه آیات عظام مقیم ایران از انتخاب محمود احمدی‌نژاد استقبال کرده‌اند و بقیه آنها سکوت کرده‌اند.

 

منبع: کریستین ساینس مانیتور، 28 ژوئیه