زنگ خطر نزاع مذهبی در سیستان و بلوچستان

شهرام رفیع زاده
شهرام رفیع زاده

 


اوضاع استان محروم سیستان و بلوچستان که برخی آن را “آفریقای ایران” نامیده اند، بحرانی است. خشونت ‏دولتی که در دو سال اخیر در این منطقه به اوج رسیده، و درگیری های مسلحانه مخالفان حکومت اسلامی، این ‏استان را به سوی آینده ای تاریک پیش می برد.

systanvabalochestan.jpg‏‏‏

تازه ترین خبرها از سرزمین پهلوانان ایرانی حاکی از آن است که چند روز پس از ربوده شدن امام جمعه فهرج ‏در استان کرمان، امام جماعت مسجد چهارده معصوم شهرستان زاهدان نیز توسط افراد ناشناس ترور شده ‏است.منابع غیر رسمی هر دو مورد را به گروه جندالله نسبت داده و گزارش کرده اند که این گروه در صدد ‏اقدامات تلافی جویانه در پاسخ به اعدام 20 فروردین دو روحانی اهل سنت زاهدان است.‏

امام جمعه اهل سنت زاهدان پس از اعدام دو روحانی سنی در زاهدان در خطبه های نماز جمعه این شهر به شدت ‏از حجت الاسلام نکونام، رئیس تام الاختیار شورای قضایی شرق کشور انتقاد کرد.مولانا عبدالحمید طی سخنانی ‏که هیچ یک از رسانه های کشور آن را منتشر نکردند، پشت پرده اقدام مقامات امنیتی این استان و شبکه استانی ‏تلویزیون سیستان و بلوچستان(هامون) در خصوص فریب روحانیان سنی و پخش فیلم اعترافات مولوی عبدالقدوس ‏ملازهی و مولوی محمد یوسف سهرابی را فاش کرد و مجریان و آمران چنین اقدامی را مورد نکوهش قرار داد. ‏این دو روحانی سنی در 21 فروردین 87 ساعتی پس از پخش فیلم اعترافات به اتهام همکاری با گروه جندالله ‏اعدام شدند.‏

‎ ‎ربایش و ترور دو روحانی شیعه‎ ‎

در ادامه همین ناآرامی ها روز گذشته خبرگزاری ها از “ترور نافرجام امام جماعت‎ ‎مسجد چهارده معصوم ‏زاهدان” خبر دادند. ایسکا نیوز در این خصوص گزارش داد که حجت‌الاسلام حسین بیجاریف امام جماعت مسجد ‏چهارده معصوم شهرستان زاهدان توسط افرادی که این خبرگزاری آن ها را “اشرار مسلح” نامیده مورد سوء‏‎ ‎قصد قرار گرفته اما از ترور جان به در برده است.‏

روابط‎ ‎عمومی اداره کل تبلیغات اسلامی نیز به نقل از مدیر کل تبلیغات اسلامی و مشاور استاندار سیستان و‎ ‎بلوچستان در امور روحانیون، از ترور نافرجام امام جماعت مسجد چهارده معصوم شهرستان‎ ‎زاهدان، بعد از نماز ‏مغرب و عشای روز هشتم اردیبهشت ماه خبر داد.حجت الاسلام‎ ‎صفر قربانپور این اقدام را محکوم کرد و عاملان ‏ترور را “خوارج زمان” نامید.‏

وی گفت: “حسین بیجاری که از یک ماه قبل به عنوان امام جماعت مسجد چهارده‎ ‎معصوم از ناحیه اداره کل ‏تبلیغات اسلامی استان منصوب شده بود، و یکشنبه ‌شب هشتم‎ ‎اردیبهشت ماه بعد از اقامه نماز مغرب و عشا، پس ‏از خروج از مسجد و در خودروی شخصی‎ ‎خود، از سوی دو تن از اشرار خودباخته، به ضرب سه گلوله اسلحه ‏کمری مورد ترور قرار‏‎ ‎گرفت و مجروح شد”.‏

این مقام سازمان تبلیغات اسلامی در عین حال ادعا کرد: “حجت الاسلام بیجاری پس از مجروح‏‎ ‎شدن، خود را به ‏کلانتری نزدیک مسجد رسانده و واقعه را برای نیروهای امنیتی تشریح‎ ‎کرد و سپس به بیمارستان تامین اجتماعی ‏زاهدان منتقل شد”. بنابر این گزارش گلوله اول به‎ ‎چرخ جلوی ماشین و دو گلوله دیگر به زیر قفسه سینه و بازوی ‏این روحانی اصابت‏‎ ‎کرده است.‏

از سوی دیگر با گذشت یک هفته از ربوده شدن امام جمعه فهرج در استان کرمان مقام های رسمی تاکنون در ‏مورد سرنوشت وی توضیحی نداده اند.‏

حجت الاسلام جواد آویش طاهری، امام جمعه بخش فهرج بم دوشنبه شب هفته گذشته توسط سه فرد مسلح از مقابل ‏دبیرستان شبانه دخترانه ربوده شدو تاکنون خبری از وضعیت وی منتشر نشده است.‏

برخی از رسانه های غیر رسمی طی دو روز اخیر این اقدام را هم به گروه مسلح جندالله که رهبری آن را ‏عبدالمالک ریگی بر عهده دارد نسبت داده اند.‏

سایت سنی نیوز روز گذشته در این خصوص گزارش دادکه اعضای گروه جندالله که اکنون به “جنبش مقاومت ‏مردمی” تغییرنام داده اند پس از درگیری سنگین با نیروی های نظامی مستقر در شرق کشور “گروگان خود را از ‏فهرج به کوههای صعب العبور بلوچستان منتقل کردند”. این سایت به نقل از منابع خبری خود در سیستان و ‏بلوچستان ادعا کرده که امام جمعه بخش فهرج کرمان “قرار است بعد از محاکمه در انتقام خون دو روحانی سنی ‏به دار آویخته شود”.‏

این درحالی است که عده ای از مردم این بخش با تجمع در برابر ناحیه مقاومت بسیج سپاه فهرج خواستار تلاش ‏برای آزادی حجت الاسلام طاهری شده اند.‏

‎ ‎پشت پرده اعدام دو روحانی سنی‎ ‎

به دنبال اعدام مولوی عبدالقدوس ملازهی و مولوی محمد یوسف سهرابی در 21 فروردین 87 و پخش فیلمی از ‏اعترافات این دو روحانی در کنار بخش هایی از سخنان روحانیان اهل سنت، مولانا عبدالحمید امام جمعه اهل سنت ‏زاهدان به این اقدام صدا و سیما اعتراض کرد.‏

وی در نماز جمعه زاهدان بخشی از پشت پرده فیلمی راکه همزمان با اعدام دو روحانی سنی در شبکه استانی ‏تلویزیون سیستان و بلوچستان پخش شد فاش کرد، و گفت: “مصاحبه‌ها که دو سه ماه قبل توسط بعضی ارگان ها ‏از علمای‎ ‎اهل‌سنت استان گرفته شده، در مورد جریاناتی بودکه در استان رخ داده است. از جاهای مختلف‏‎ ‎مصاحبه‌هایی بود و بنده هم به نوبه خود تقریباً پرسش‌هایی را طی حدود یک ساعت‎ ‎مصاحبه پاسخ داده بودم”.‏

موالانا عبدالحمید افزود: “صحبت آنها این بود که این مصاحبه‌ها پیش مسئولین می‌رود و‎ ‎مسئولین می‌خواهند ‏موقف علمای اهل‌سنت را در مورد مسائل امنیتی بدانند تا ذهن‏‎ ‎مسئولین درباره موقف علما روشن شود. این ‏مصاحبه‌ها صرفاً به خاطر خیرخواهی و در‏‎ ‎راستای امنیت منطقه انجام شد، زیرا امنیت برای همه ما، دولت و ‏ملت حیاتی است و تمام‏‎ ‎فرق و اقوام و مذاهب باید در سایه امنیت زندگی کنند”.‏

وی ضمن اظهار تاسف از پخش این مصاحبه ها در زمان اعدام دو روحانی اهل سنت در زاهدان گفت: “متأسفانه ‏این مصاحبه‌ها با‎ ‎قطع و بریده همراه با سخنان دو مولوی که اعدام شدند، از شبکه استانی پخش شد، و این‎ ‎مسئله ‏سؤالات بسیاری را در جامعه دامن زد و حتی بسیاری گفتند که آنها را همین‎ ‎مصاحبه‌ها به کشتن داده است”.‏

وی با اشاره به اینکه “بنده می‌خواستم از حیثیت خود و علمای دیگری که‏‎ ‎مصاحبه‌شان پخش شد دفاع بکنم” گفت: ‏‏”اولاً اینکه این مصاحبه‌ها دو سه ماه قبل انجام شده‎ ‎بود و به جریان اعدام مربوط نبود، لذا ما به زمان و نحوه ‏پخش مصاحبه‌ها اعتراض‎ ‎کردیم و از شبکه هامون و صدا و سیما و از کسانی که به صدا و سیما دستور دادند که‎ ‎مصاحبه‌ها را به این شکل پخش بکنند، گلایه داریم”.‏

مولانا عبدالحمید در ادامه با تاکید براینکه مقامات قضائی باید مسئولیت اقدامات خود را بپذیرند، افزود: “اگر ‏مقامات قضایی حکمی را صادر می‎ ‎کنند و کسی را می‌خواهند زندانی بدهند و یا اعدام کنند مسئولیت کار با خود ‏مقامات‎ ‎قضایی است که پرونده در دست آنهاست. اگر به حق قضاوت کنند گردنشان آزاد است و اگر‏‎ ‎دچار لغزش ‏و اشتباه شوند جواب خدا را خود آنها می‌دهند. اما کسی که نه پرونده‌ای را‏‎ ‎دیده و نه در جریان کامل یک اتفاق ‏است چگونه می‌تواند به کشتن کسی و یا به آزادی‎ ‎کسی حکم کند؟”‏

سایت مدرسه مذهبی دارالعلوم زاهدان که خطبه های نماز جمعه اهل سنت این شهر را منتشر کرده همچنین از قول ‏مولانا عبدالحمید نوشته: “قطع و برید مصاحبه‌ها آن‎ ‎هم همزمان با اجرای حکم اعدام برای همه سؤال برانگیز بود. ‏این مصاحبه‌ها اگر در‎ ‎وقتی دیگر و بدون قطع و برید و کامل پخش می‌شد وضعیت فرق می‌کرد. کسی که حرفی ‏زده و‎ ‎مصاحبه‌ای کرده مسئولیت سخنانش در قبال ملت و دولت با خودش است، اما نحوه پخش و‎ ‎زمان آنها ‏مشکلات و سؤالاتی را ایجاد کرد و از آنجا که مردم این مصاحبه‌ها را از‎ ‎صدا و سیما دیده‌اند لازم دانستم به خاطر ‏دفاع از حیثیت خود و علمایی که با انگیزه‎ ‎خیرخواهی و کمک به برقراری امنیت مصاحبه کردند این چند جمله را ‏مطرح کنم”.‏

وی هم چنین گفت: “ما با‎ ‎نظام جمهوری اسلامی در راستای برقراری امنیت تا آنجا که دست ما برسد همکاری‎ ‎می‌کنیم” اما تاکید کرد که به دنبال اعدام دو روحانی سنی در زاهدان، اعتراضاتی به علمای اهل سنت وارد شده که ‏‏”چرا علما این مسئله را پیگیری نکردند”.‏

سایت مدرسه مذهبی دارلعلوم که مدیریت آن با مولانا عبدالحمید است با اشاره به اینکه “هیچ کس تا شب اعدام، ‏از‎ ‎اعدام این دو مولوی اطلاعی نداشته است” به نقل از امام جمعه اهل سنت زاهدان گزارش کرده که پس از ‏بازداشت این دو روحانی اهل سنت در 22 آذر 86 “این مسئله توسط عده‌ای از علما پیگیری و صحبت‌هایی در ‏این خصوص با مسئولین شد و‎ ‎مسئولین نیز امید دادند که در حکم این افراد تخفیفی قائل خواهند شد، اما در نهایت‎ ‎مقامات قضایی چنین تصمیمی گرفتند و طبق آن عمل کردند”.‏

‎ ‎هشدار در مورد نزاع مذهبی‎ ‎

مولانا عبدالحمید که در سخنان خود از اهل سنت خواسته “امنیت منطقه رعایت شود و وحدت مسلمین به هم ‏نخورد” در عین حال با‎ ‎انتقاد از نحوه تنظیم اطلاعیه دادگستری استان که همزمان با اجرای حکم اعدام دو روحانی ‏سنی صادر‎ ‎شد، گفته است: “چیزی که در اطلاعیه دادگستری پسندیده نبود جمله‌ای با این مضمون بود که‎ ‎دیروز ‏منافقان به نام شیعه، شیعه می‌کشتند و امروزه نیز عده‌ای دیگر به نام سنی، شیعه را می‌کشند”.‏

وی آنگاه با انتقاد از این اطلاعیه که از سوی حجت الاسلام نکونام رئیس تام الاختیار شورای قضایی شرق کشور ‏صادر شده بود، تاکید کرد: “الفاظی که در اطلاعیه‌ها می‌آیند باید بسیار حساب شده باشند. شیعه و سنی در این ‏استان برادرند و نه شیعه اینجا سنی را کشته و نه سنی شیعه را‎ ‎کشته است. افراد خلافکار ممکن است از سنی بلند ‏شوند و کسی را بکشند و ممکن است از‏‎ ‎شیعه بلند شوند و افراد طرف دیگر را بکشند. هر کس انسانی را بکشد ‏خواه شیعه باشد یا‎ ‎سنی، خلافکار است و نباید با اسم مذهب‌شان از آنها نام ببریم”.‏

وی در ادامه نسبت به بروز نزاع مذهبی به مقامات حکومتی هشدار داد و از جمله اظهار داشت: “ما باید دقت کنیم ‏که‎ ‎اختلاف و نزاع مذهبی بروز نکند. اگر خلافی در بلوچستان انجام می‌گیرد نباید ملت‎ ‎بلوچ زیر سوال برود و ‏مورد خطاب قرار گیرد، و اگر در سیستان خلافی روی می‌دهد نباید‎ ‎تمام سیستانیها زیر سوال بروند و مورد ‏خطاب قرار گیرند.خلافکار، خلافکار است چه‎ ‎شیعه باشد و چه سنی. در اینجا مسائل بسیاری است ولی ما نباید به ‏نام مذهب و قوم از‎ ‎آنها یاد کنیم”.‏

این اخبار درحالی منتشر می شود که سه روحانی دیگر سنی به نام های “مولوی عبدالعلی خیرشاهی” در مشهد، ‏‏”ماموستا حسن زارعی” و “ماموستا ایوب گنجی امام جمعه مسجد قبای سنندج” هم از دو هفته پیش بازداشت شده ‏اند.‏