حراج ساختمان سفارت آمریکا در تهران

نویسنده

sefaratamrica448.jpg

محل سفارت سابق آمریکا در تهران برای پرداخت غرامت به یک بازرگان ایرانی ساکن قبرس به فروش می‌رسد. این بازرگان ایرانی در سال 2002 علیه دولت آمریکا به اتهام آدم ‌ربایی شکایت کرد. در نهایت در سال 2003 دولت آمریکا در یکی از دادگاه های تهران محکوم به پرداخت 550 میلیون دلار خسارت به وی شد که محل سابق سفارت می تواند از آن محل تامین کردد.

حسین علیخانی بازرگان ایرانی که ساکن قبرس است گفته دادگاهی در تهران موافقت کرده که از محل پول حاصل از فروش سفارت آمریکا در تهران، غرامتی که وی از دولت آمریکا طلب کرده است پرداخت شود.

حسین علیخانی می گوید پانزده سال پیش به دست مأموران گمرک آمریکا و به اتهام نقض قانون تحریم لیبی ربوده شد و به مدت 130 روز در بازداشت مأموران آمریکایی قرار گرفته است. وی توانست از بابت همین رفتار از دولت آمریکا خسارتی دریافت دارد که به گفته خود آن را خرج مؤسسه‌ای با عنوان مرکز جهانی گفتگو شد که در قبرس بنیاد نهاده شده . این مرکز تاکنون چند بار همایشه ایی با حضور چهره های سیاسی و فرهنگی از ایران و آمریکا ترتیب داده است. علاوه بر عده ای از دانشمندان ایرانی دانشگاه های جهان، چند تن از استادان حوزه و دانشگاه (از جمله آیت الله بجنوردی) هم در این همایش ها شرکت داشتند.

وی در سال 2002 علیه دولت آمریکا به اتهام آدم‌ربایی به دادگاهی در تهران شکایت کرد، همان اتهامی که به گفته وی، دولت آمریکا علیه ایرانیانی مطرح کرده که به زعم این دولت به گروه حزب الله لبنان در ربودن آمریکاییها کمک کردند.

شعبه سوم دادگاه عمومی تهران در سال 2003 با رأی دادن به نفع آقای علیخانی، دولت آمریکا را به پرداخت پانصد و پنجاه میلیون دلار خسارت به وی محکوم و این رأی را از طریق دفتر حفاظت منافع ایران در آمریکا که در سفارت پاکستان قرار دارد، به دولت آمریکا ابلاغ کرد.

با عدم پرداخت چنین خسارتی از جانب آمریکا، دادگاه در اکتبر سال گذشته ده روز به دولت آمریکا مهلت داد که خسارت را پرداخت کند وگرنه این مبلغ از محل دارایی دولت آمریکا در ایران به علیخانی پرداخت خواهد شد. گفته می شود پس از حل و فصل پرونده های ایران و آمریکا در دادگاه لاهه تنها دارایی که از دولت آمریکا در ایران باقی مانده، ساختمان سفارت آمریکا و اراضی اطراف آن در تهران است.


از زمانی که تصویب قانونی در ایران، به دادگاههای این کشور صلاحیت رسیدگی به شکایات علیه دولت آمریکا را داد، حسین علیخانی نخستین کسی است که توانست چنین حکمی به نفع خود از مراجع قضائی ایران بگیرد.

وضع این قانون در مقابل تصویب قانون مشابهی در آمریکا در سال 2000 صورت گرفت که بنابرآن، شهروندان آمریکا که علیه دولت ایران ادعای خسارت کنند می توانند با شکایت به دادگاههای آمریکا و اثبات ادعای خود، خسارت خود را از محل دارایی توقیف شده دولت ایران در ایالات متحده دریافت کنند.

در پی تصویب این قانون، یک شرکت تجهیزات دفاعی در کالیفرنیا به نام “کوبیک دیفنس سیستمز” که به دلیل نقض قرارداد دهه 1970 خود با ایران، نزدیک به سه میلیون دلار به ایران بدهکار بود، به حکم یک دادگاه استیناف فدرال آمریکا در کالیفرنیا، به جای پرداخت این مبلغ به ایران، محکوم شد که بدهی خود را به بازماندگان دکتر سیروس الهی، پرداخت کند که در سال 1369 خورشیدی در پاریس به قتل رسیده بود. دکتر سیروس الهی، استاد پیشین علوم سیاسی دانشگاه ملی ایران و مشاور وزیر آموزش و پرورش در سالهای قبل از انقلاب بود و بعد از انقلاب در دانشگاه میشیگان آمریکا تدریس می‌کرد و به تابعیت ایالات متحده در آمده بود. در سال 2000 یک دادگاه فدرال آمریکا حکومت ایران را مسوول قتل دکتر الهی شناخته و به پرداخت 12 میلیون دلار غرامت به خانواده دکتر الهی محکوم ساخته بود.


غرامت دیگری که بر مبنای قانون سال 2000 از محل دارایی های توقیف شده ایران پرداخت شد، به خانواده “آلیسا فلاتو” دانشجوی‌ امریکایی‌ که در سال‌ 1995 در انفجار بمبی‌ در غزه‌ کشته‌ شد پرداخت گردید. مسوولیت‌ این‌ انفجار را سازمان‌ جهاد اسلامی‌ برعهده‌ گرفت‌ و به همین دلیل، دادگاهی در آمریکا، حکم پرداخت غرامتی‌ برابر با دویست‌ و چهل‌ و هفت‌ میلیون‌ و پانصدهزار دلار را از حساب‌های‌ ایران‌ به خانواده فلاتو صادر نمود. خانواده “ویلیام‌ هیگینز” افسر نیروی‌ دریایی‌ امریکا که‌ در فوریه‌ 1988 و در اوج‌ جنگ‌های‌ داخلی‌ لبنان‌ به‌ اتفاق‌ 17 نفر دیگر توسط‌ حزب‌الله‌ لبنان‌ ربوده‌ شده‌ بود در سال‌ 2000 به‌ قتل‌ رسید نیز، پس از آن که علیه‌ ایران‌ به‌ دادگاه‌ شکایت‌ بردند، دادگاه‌ ایران‌ را به‌ پرداخت‌ سیصد و پنجاه‌ و پنج‌ میلیون‌ دلار محکوم‌ کرد.

همزمان “تــری‌انــدرسـون‌”، “توماس‌ سادرلند” و “لورنس‌ جنگ” که‌ سال‌ها گروگان‌ حزب‌الله‌ لبنان‌ بودند از ایران‌ به‌ عنوان‌ پشتیبان‌ حزب‌الله‌ به‌ دادگاه‌ شکایت‌ بردند و دادگاه‌، ایران‌ را به‌ پرداخت‌ یک‌ میلیارد و هشت‌ میلیون‌ و نهصد هزار دلار به‌ این‌ سه‌ امریکایی‌ محکوم‌ کرد.

“جان‌ فشیولا”، قاضی‌ امـریکـایـی‌ نیز در سال‌ 2003 ایران‌ را به‌ پرداخت‌ 342 میلیون‌ دلار غرامت‌ به‌ آلن‌ اسـتیـن‌، استاد سابق‌ دانشگاه‌ امریکایی‌ بیروت‌ که‌ سال‌ 1987 از سوی‌ اعضای‌ حزب‌الله‌ لبنان‌ ربوده‌ شده‌ بود، محکوم‌ کرد.

در یک حکم قضایی مشابه، دادگاه فدرال ایالت ایلی نوی آمریکا روز 28 ژوئن 2006 حکم داد که آثار تاریخی متعلق به دولت ایران که در دانشگاه شیکاگو در ایالت ایلی نوی به امانت گذاشته شده است حراج شود تا از درآمد حاصله به خانواده های پنج شهروند آمریکایی که نه سال پیش در انفجاری در بیت المقدس جان باختند غرامت پرداخت شود، که البته این حکم با مقاومت دانشگاه شیکاگو و پی گیر ی های حقوقی آن به اجرا در نیامد.

سرانجام آن که در 23 دسامبر 2006 یک قاضی دادگاه فدرال آمریکا دولت ایران را در حمله به پایگاه نیروهای آمریکایی در عربستان که به قتل ۱۹ نفر منجر شد، سهیم دانست. قاضی رویس لامبرت در حکم خود گفته که ایران در انفجار سال ۱۹۹۶ در مجتمع مسکونی خبر در حوالی شهر ظهران عربستان سعودی دست داشته است و به همین خاطر باید به عنوان جریمه مبلغ ۲۵۴ میلیون دلار به خانواده های قربانیان حادثه بپردازد.