مارینا فورتی
آیا جنگ بین ایران و آمریکا آغاز شده است؟ به یک معنا و دستکم در دو میدان نبرد، آری، آغاز شده است. یکی از آنها در عراق است و آنجا “میدان نبرد” به مفهوم واقعی اش است. در طی هفته های گذشته شاهد این بودیم که نیروهای آمریکایی، دیپلمات ها (ماموران) ایرانی را در عراق دستگیر کردند و بعد رئیس جمهور آمریکا، جورج بوش، به ارتش آمریکا دستور داد تا از هر شیوه ای برای مقابله با ماموران ایرانی استفاده کند. زلمای خلیل زاد، سفیر آمریکا در عراق هم گفت که در روزهای آتی، پرونده ای را نشان خواهد داد که حاکی از دست داشتن ایران در وقایع خشونت آمیز عراق است (اتهامی که از سوی آمریکا زده شده و تا کنون ثابت نشده است).
با وجود اینکه نیکلاس برنز، معاون وزارت امور خارجه آمریکا، اعلام کرد که تا زمانی که همه راه حل ها ی دیپلماتیک هنوز وجود دارند، به فکر حمله نظامی به ایران نیستیم، اما پیش فرض های یک جنگ قریب الوقوع، به قوت خود باقی است. اختلاف عقیده درباره رویارویی با ایران بین آمریکا و اروپا، هویدا شده است: قضیه ژاک شیراک؛ رئیس جمهور فرانسه، در مصاحبه با نیویورک تایمز و اینترنشنال هرالد تریبون و نوول ابزرواتوار در روز دوشنبه، علائمی را از این اختلافات، نشان داد. او در جریان مصاحبه اش گفت: “یکی دو بمب اتمی ایران، خطرناک نیست” (خطر واقعی توسعه تولید آن است). بعد ژاک شیراک مجبور شد گفته اش را اصلاح کند و گفت: “گمان می کردم صحبت هایم ضبط نمی شوند”.
“میدان نبرد” دیگر، حوزه اقتصاد است: که شامل بستن قراردادهای نفتی و تحریم و شرکت های چندملیتی می شود. مثلا مورد رویال داچ شل و رپسول که برای توسعه میدان گاز طبیعی پارس جنوبی، تفاهم نامه مقدماتی را با وزیر نفت، امضا کرده اند. به گفته ایران، پروژه “پرسیا ال ان جی”، یک سرمایه گذاری ده میلیارد دلاری است.
با این حال آمریکا در حال فشار آوردن به متحدانش است تا در ایران سرمایه گذاری نکنند و از روز پیش هم رسانه های خبری گزارش هایی مبنی بر تهدید شدن دو شرکت اروپایی به تحریم، توسط مقامات آمریکایی، منتشر کردند. آمریکا از سال 1995، تحریم هایی را برای شرکت هایی که بیش از 20 میلیون دلار در سال در ایران و در بخش انرژی، سرمایه گذاری می کنند، درنظر گرفته است. در دهه اخیر بسیاری از شرکت های اروپایی، چنین سرمایه گذاری در ایران داشته اند: شل، توتال فرانسه، انی ایتالیا، تنها شرکتی که ار سرمایه گذاری در ایران خودداری کرده است، بی پی (بریتیش پترولیوم) است که جان براون، مدیر عامل این شرکت به آژانس خبری رویترز گفت که سرمایه گذاری در ایران به دلیل ترس از برهم خوردن رابطه شان با آمریکا، جایی ندارد.
با این حال فشار بیشتر شده است. سال گذشته شرکت ژاپونی اینپکس هولدینگز، قرارداد دومیلیارد دلاری اش را در پروژه حوزه نفتی آزادگان، به دلیل “مشکلات عملیاتی” لغو کرد، اما همه حدس می زنند که مشکلات، در واقع سیاسی بوده است. روز گذشته، غلامحسین نوذری، رئیس شرکت ملی نفت ایران، که برای ارائه پیشنهاد بستن قرارداد در مورد 17 سایت نفت و گاز به وین رفته بود، اعلام کرد که پاسخ شرکت های بین المللی خوب بوده است. ایران امیدوار است که تولید فعلی 4، 2 بشکه در روز را تا سال 2015، به روزی 5، 3 بشکه برساند. مقامات مهم شرکت های نفتی از شل و لوک اویل روسیه گرفته تا استات اویل، آنجا بودند: همه به دنبال منابع جدید.
اما همگی محتاط بودند: یرون واندر ویر، مدیر اجرایی شل، توضیح داد که برای گرفتن تصمیم نهایی، باید جوانب سیاسی را هم درنظر گرفت.
منبع: ایل مانیفستو، 2 فوریه 2007