بر خلاف سال های قبل که مقامات نیروی انتظامی در این روزها شهروندان را در خصوص برگزاری مراسم آیینی عید نوروز از جمله سیزده به در و چهارشنبه سوری به بازداشت و زندان تهدید می کردند، به نظر می رسد امسال “علما” این وظیفه را بر عهده گرفته اند.
دو روز پس از آنکه مکارم شیرازی در پاسخ به جمعی از هوادارانش اعلام کرد که “در سیزده به در عزاداری کنید”، اینبار نوبت جوادی آملی بود تاچهارشنبه سوری امسال را به بهانه “ایام فاطمیه” خلاف شرع بداند و ترقه بازی را “حرام” اعلام کند.
این اظهارنظرها در حالی منتشر شده اند که نیروی انتظامی جمهوری اسلامی بر خلاف رویه هر ساله، در این روزها کمتر درباره نحوه برخورد با شهروندان، اطلاعیه می دهد و مصاحبه تهدید آمیز می کند.
بنا به نوشته خبرگزاری “رسا”، جوادی آملی در پایان جلسه درس خود در قم گفته است: “چهارشنبه سوری یک سنت سیئه‌ای است که متاسفانه بنیان گذاشته‌اند. باید احترام ایام فاطمیه حفظ شود.چهارشنبه سوری سنت بسیار تلخی است و علمای بزرگی همچون آخوند خراسانی، آیت‌الله العظمی بروجردی و امام خمینی بر حرمت هرگونه آتش بازی و ترقه انداختن تاکید کرده‌اند”.
او افزوده: “ترقه بازی، اتلاف مال بوده و حرام است. این حرکت بر خلاف عقل و شرع است و اگر افراد در آتش بازی چهارشنبه سوری، جایی را بسوزانند، ضامن هستند، چون آسیب رسانی به دیگران سنت پلید و زشتی است. علما و روحانیون باید جامعه به ویژه دانش آموزان را با آسیب‌های حرکاتی چون چهارشنبه سوری و آتش بازی آشنا کنند. باید این گونه سنت‌های سیئه و خلاف عقل و شرع را از چهره جامعه اسلامی دور کرد”.
جوادی آملی درحالی ترقه بازی را “حرام” اعلام کرده که شهرداری ها از هفته گذشته برخی از مواد محترقه مجاز و استاندارد را در دکه های دایر کرده در میادین به فروش می رسانند.
دو روز قبل نیزمکارم شیرازی برای اولین بار برگزاری مراسم سیزده به در را به بهانه همزمانی با “ایام فاطمیه” خلاف شرع دانسته و خواستار “عزاداری” مردم در این روز شده بود.
ماجرای چهارشنبه سوری همواره به عنوان یک آیین غیر دینی برای جمهوری اسلامی ناخوشایند، اما برخورد با آن متفاوت بوده است.از جمله در سال ۸۸ مامورین نیروی انتظامی شدت عمل بسیار خشنی در ارتباط با شهروندانی که در چهارشنبه سوری به خیابان ها آمده بودند، نشان دادند به طوریکه بر اساس برخی گزارش ها دستکم ۵۰۰ تن در آن شب بازداشت شدند.
در آن سال آیت الله خامنه ای نیز مراسم چهارشنبه سوری را از بیم تشدید ناآرامی ها و اعتراضات “فاقد مبنای شرعی و عقلی” دانست.
او گفته بود: “مراسم چهارشنبه سوری علاوه بر آنکه هیچ مبنای شرعی ندارد، مستلزم ضرر و فساد زیادی است که مناسب است از آنها اجتناب شود”.
انتشار فتوای وی با موجی از اعتراض همگانی همراه شد به طوریکه گروه های حامی جنبش سبز حضور در مراسم چهارشنبه سوری را به عنوان “نه به دیکتاتور” اعلام کردند و از عموم مردم خواستند که در سه شنبه آخر سال به خیابان ها بیایند.
همین امر موجب شد تا برخی از روحانیون قم هم همزمان با وی در اینباره فتوا بدهند.
از جمله مکارم شیرازی گفته بود: “متاسفانه در چنین روزی (چهارشنبه سوری) شاهد انجام برخی از حرکات ناشایست از سوی قشر جوان هستیم و مسئولان و نهادهای ذیربط باید از انجام چنین حرکاتی جلوگیری کنند. چهارشنبه سوری یک مراسم خرافی بر گرفته از آیین غلط گذشتگان است و در فرهنگ اسلامی هیچ جایگاهی ندارد. پیامبر گرامی اسلام در بدو آغاز رسالت خود با برخی از سنت‌های اعراب جاهلی مخالفت کردند و ما نیز باید با سنت غلط چهارشنبه سوری مقابله کرده و آن را حذف کنیم. دین مبین اسلام دارای سنت‌ها و آیین‌های بسیار خوبی است که این آیین‌ها باید جایگزین آیین غلط چهارشنبه سوری شود. در ایام نوروز که از اعیاد باستانی است، باید سنت‌هایی همچون دید و بازدید، صله رحم، کمک به دیگران و … ترویج شود و ما نباید تسلیم سنت‌های خرافی گذشتگان شویم. خرید و فروش، حمل و نقل مواد محترقه که به منجر به ایجاد حادثه و مصدوم شدن دیگران می‌شود جایز نبوده و منفعت حاصل از آن نیز حرام است”.
