نگاه دیگر

نویسنده

نرم نرمک می رسد اینک بهار

شعله شمس شهباز

فصلنامه “ره آورد” شماره ۱۰۲ ویژه بهار ۱۳۹۲ منتشر شد. در زیر پیشگفتار شعله شمس شهباز، سردبیر این فصلنامه را می خوانیم و در ادامه نگاهی داریم به  فهرست مطالب این شماره “ره آورد”.

“امید”، زیباترین و شکوفاترین واژه ای است که دراین زمان می توانم به خاطر بسپارم و آن را به عنوانِ بهارانه، به تمامِ یاران و دوستانِ خواننده­ی “ره آورد” تقدیم کنم.

روانش شاد فریدونِ مشیری می سراید:

نرم نرمک می رسد اینک بهار

 خوش به حالِ روزگار

 

روز و روزگارتان در بهارِ نو خوش باد.

 قدیمی ها می گفتند”زمستان می رود و روسیاهی به ذغال می ماند”. بارِدیگر زمستان رفته و ما ایرانی ها درانتظاریم که رو سیاهی­به­سیمای­غارتگرانِ­سرزمینِ اهورائیمان بماند و باعث نابودیشان گردد. بیائید درسرآغاز فصلی نو، باهم بخندیم و به هم نخندیم.  

من ایرانیم و به این نام مباهات می کنم. درمجلسی که بسیاری از دوستانِ امریکائی حضور داشتند، یکی از آنان  با ریشخند گفت: شما ایرانی ها چرا این قدر به فرهنگتان و خودتان می نازید؟؟ گفتم” چرا که ننازیم؟ به اطرافتان نگاه کنید، درهمین کشورِ پهناورِ امریکا، چند جور اقلیتِ مختلف دارید؟؟ کدام یک از آنان به سرفرازی، دانش ، موفقیت و شعورِ ایرانیان بوده اند؟؟ از آمریکا بیرون بروید. به اروپا سربکشید به ترک­ها درآلمان ، به عرب ها درفرانسه، ووووونظر افکنید و میانگینِ دانش و فرهیختگیِ آنان را در سرزمینِ میهمان، با اقلیتِ ایرانی تبار مقایسه کنید، آن گاه درک خواهید کرد که چرا من و ما به ایرانی بودنِ خود می نازیم. متاسفانه، صاعقه ای­سهمگین بر سرزمین ما فرود آمد و درچهارگوشه دنیا پراکنده مان کرد. اگر ما ایرانیان با درایت و هوشیاری بیش تر با وقایع برخورد کرده بودیم، شاید، امروز ایران جایگاهِ برازنده­ی خودرا در جهان داشت و به ایرانی نیشخند نمی­زدند که فخرفروش و مغرور است.

به او گفتم اگردرست خاطرم باشد دردهه­یِ هشتاد بود که برایِ یک ساعت، برق درنیویورکِ قطع شد، درهمان یک ساعت حملات به فروشگاه ها و غارت آغاز شد و شهر حالت جنگ زدگی به خود گرفت­. اما درایرانِ ما، روزی که مردم به تاسیساتِ نظامی حمله بردند، هرکدام ازآنها صاحب دستِ کم یکی دو قبضه اسلحه و بسیاری از مهماتِ دیگر شدند. اعلامیه ای از رادیو پخش شد که مردم باید تمامِ اسلحه ها را پس بدهند . خون­از دماغِ کسی نریخت و ایرانی ها با اطاعت و اشتیاقِ کامل اسلحه ها را پس دادند . بله، این است تفاوتِ فرهنگیِ ما که به آن می نازیم .اما اشتباه کردیم و پایِ اشتباهِ خودمان هم­ایستاده ایم. گمان کردیم که با انقلاب و دیگرگونی، همان مقدار نارسائی هایِ موجود نیز ازبین می رود. نه  تنها نرفت، بلکه  به مراتب بسیار بدتر هم شد.مسلم است که درجامعه یِ بزرگِ کشورِ ما درمیانِ مردمانِ عادی هم اتفاقاتِ ناخوشایندی رخ می دهد، اما کدام جامعه است که از این اتفاقات بری باشد؟ درکشورِ اتریش ، چندسالِ پیش، پدری را دستگیر کردند که سال هایِ سال دخترش را درزیرزمینِ خانه اش زندانی کرده بود و از او شش فرزند داشت .آیا تمامِ اتریشی ها با سابقه یِ درخشانِ تاریخی، آلوده اند؟؟

 درآن میهمانی من به قدری احساساتی شده بودم که حدود نیم ساعت به یک پرسش که زیاد هم جنبه یِ جدی نداشت پاسخ دادم و دستِ آخر، مثل همیشه، ازخودم و ایرانی بودنم، لذت بردم.

   مشت نمونه خرواراست

 گفتم که “ امید” شکوفاترین واژه یِ بهار و آغاز سالی نو است. شکوفه هایِ بهاریِ ­ما ایرانیانی هستند که هرکدام در پستی و مقامی، شهرتی درخور، درسراسرِ گیتی ­یافته اند:

آلیا صبور نابغه­یِ ایرانی،  نامش به عنوانِ جوان­ترین استاد دانشگاه­هایِ معتبرِ جهان­درکتاب رکوردهایِ گینس ثبت شده است. وی درنوزده سالگی استاد دانشگاه شد.

پرفسورلطفی زاده استاد دانشگاه هایِ امریکا، بنیان گذارِنسلِ سومِ کامپیوتر درجهان است.

 انوشه انصاری ، مدیر و موسس­کمپانیِ بزرگِ “تله کام تکنولوژی Telecom” و اولین زنِ فضانورد ایرانی است که ­در سالِ ۲۰۰۰جایزه یِ نخستِ “کارآفرینیِ ملی” درایالاتِ متحده امریکا را کسب کرده است.

فرحِ کریمی ، تنها زنِ ایرانیِ پارلمانِ هلند است

پرفسور بیژنِ داوری ، معاونِ ارشد کمپانیِ “آی بی ام IBM ” ، بزرگ ترین کمپانیِ سخت افزار در جهان است.

ماریا خرسند ، رئیس کمپانیِ بزرگِ “سونی اریکسون Sony Erickson” درکشورِ سوئد است.

پرفسورمجید سمیعی ، به عنوانِ مشهورترین جراحِ مغز و اعصاب در جهان شناخته شده است.

کریستینِ امانپور، خبرنگارِ ارشد بین المللی است.

پی یرامیدیار ،صاحب و مدیرِ کمپانیِ معروفِ “ای بی Ebay” است.

مینو اختر زند ِ مدیرِ راه آهنِ کشورِ سوئد است.

امید کردستانی ، مدیرِ بازرگانی ، سهامدار و از موسسینِ “گوگل Google ” ومدیرِ فنیِ سایتِ”یاهوYahoo “است.

بر اساس گزارش منتشره در نشریه فضا و طبق آخرین آمار؛ ۴۳ درصد کادر پژوهشی ناسا را پژوهشگران و متخصصان ایرانی تشکیل می دهند که مایه بسی مباهات و افتخار است. نام گروهی از این متخصصان همراه با مسؤولیتشان عبارت است از:
پروفسور محمد جمشیدی مدیر برنامه های داخلی ایستگاه فضایی ناسا
فیروز نادری مدیر برنامه اجرایی سیاره مریخ در ایستگاه فضایی ناسا
حمید برنجی عضو پژوهشگران ایستگاه فضایی ناسا
قاسم اسرار عضو هیئت مدیره ایستگاه فضایی ناسا
کاظم امیدوار عضو پژوهشگران ایستگاه فضایی ناسا
رضا غفاریان مهندس لابراتوار نیرو محرکه جت ایستگاه فضایی ناسا
پروفسور پرویز معین رئیس موسسه مرکزی تحقیقاتی دانشگاه ناسا
پروفسور صمد حیاتی عضو هیئت مدیره ایستگاه فضایی ناسا
عبد الحمید کریمی در رابطه با ساخت موشک های فضایی در ناسا
خانم دکتر مقدم در آزمایشگاه پیشرانش جت در ناسا
بابک فردوسی عضو گروه مدیریت پروژه کنجکاوی سیاره مریخ

 به همین ترتیب، نوابغ و اندیشمندان و هنرمندانِ ایرانی درسراسرِ جهان پراکنده اند که اگر بخواهم نامِ یکایکِ آنان و عناوینشان را ذکر کنم، شاید مثنویِ هفتاد من کاغذ شود.

  از همین شماره ی بهار ۱۳۹۲فصلنامه با همکاریِ هیئتِ تحریریه، هربار یکی از این افراد برجسته و موفقِ ایرانی رامعرفی می­کنیم و درباره اش چنان که شایسته است شروع به نوشتن کرده ایم.

اما نمی توانم مطلب را به پایان برم درحالی که از ایرانیانِ دربند درونِ مرز یاد نکنم.

درهمین دورانِ سرکوب و اختناق نیزهموطنانِ فراوانی به دریافتِ جوایز افتخار برانگیز جهانی نایل آمده اند، از جایزه یِ صلح  صلح گرفته تا جایزه یِ اسکار و جوایز فراوانِ سازمان­هایِ حقوقِ بشر. دراین­ میان هستند قهرمانانِ آزاده ای که موفق نشده اند برایِ دریافتِ جایزه شان به کشورِ دعوت کننده بروند. تنها درکنجِ زندان شنیده اند که تلاش هایِ انسانی و آزادی­خواهانه شان درایرانِ مصیبت زده، جهان را تکان داده و نام آورشان کرده است. اخیرا تعدادی از همکاران روزنامه نگار دستگیر و به زندان افتادند که تعدادی از آنها بعد از چندین هفته حبس به قرار وثیقه آزاد شدند.

فکر می کنم این دسته از ایرانیانِ اسیر ، بیش از تمامِ هموطنانِ پراکنده درسطحِ گیتی، با واژه “امید” زنده هستند و دل خوش می دارند.

 بهارآغاز شده و بویِ دل انگیز شکوفه هایِ جوانِان ایرانی، مشامِ جانِ جهان را  نواخته است

 بهارانتان خجسته و غرورِ ایرانی بودنتان پیوسته باد.

 

فهرست مطالب شماره نوروزی ره آورد:

 

نوروزنامه

 

بخش دوم

ایران، تفحصی در گذشته، دریچه‌ای به آینده

خبرهای مهم ایران و جهان، رحمت قاسم بیگلو

 گفت‌و‌گوی “ره آورد” با محمد رضا نیکفر، مسعود عسکری سروستانی

 گفتگو با نسل چهارمِ، پرسش‌هائی از درون ایران، داریوش همایون

کدامین قیمت نفت به­سود کشورهای صادر کننده است؟،          حسن منصور

 ”آسیب دیدگی خرد و تخریب سهمگین جامعه ایران”، امان بیداربخت

توسل به نظریهٔ ولایت فقیه، عزم خدمت است یا قصد سرقت؟، منوچهر تهرانی

 

بخش سوم

 ادب، فرهنگ، دین و فلسفه

زیر نظر: مسعود عسکری سروستانی

نگاهی به خداگرایی نزد فردوسی و چند تن از متقدمان، کاظم ودیعی

اندیشه‌های نو، ن. واحدی

بنیادهای مدرنیته، عطا هودشتیان

 

بخش چهارم

بازتاب احساس

دست چینی از شعرهای بهار: حسن شهباز، مسعود سپند، فریدون مشیری، امیر ساقریچی متخلص به رهـا، فروغ فرخزاد، جهانگیر صداقت فر، منوچهر کوهن، ه. الف. سایه، منیژه نیلی

 

بخش پنجم

در گذرگاه تاریخ آخوندهای بی‌سواد دانشگاه امام جعفر صادق وجنبش نیکوکاری و ابوالقاسم پرتواعظم، عبدالرضا انصاری

اولِ ماهِ می‌، روزکارگر در ایران، عبدالمجید مجیدی

 تعطیل گروهیِ روزنامه‌ها و مجلات ایران در سال ۱۳۵۳، ایرج آرین‌پور

اعتصاب مطبوعات: نقش بختیار و خمینی ، جواد طالعی

پایه گذاری دندانپزشکی نوین در ایران، احمد هاشمیان

 

بخش ششم     (یاد‌ها و خاطره‌ها)                                                 

 زیر نظر: میترا مفیدی

نخستین و آخرین دیدار با امام موسی صدر،عباس نیری          

یادی از محمود عنایت، سیروس آموزگار                

قمرالملوک وزیری، مرتضی دهکردی          

نصیحت ابوالحسن صبا به فرزندانش، عبدالحمید اشراق           

جوانا سر متاب از بند پیران، مینو وزیری گرجی                

 

بخش هفتم      (نقد و معرفی کتاب)                                               

زیر نظر: امیر حسین دیانی

گستر­ش یک آیین ایرانی در اروپا، ا. ح. دیّانی                   

کتاب‌های تازه رسیده

“زمستان” معشوق من است ، ملکه هایِ تهران، جستجو در قانون “از دست رفته”، زیر آسمان بی‌ستاره   

 

بخش هشتم      (نامه‌های خوانند گان)                                                      

 

بخش نهم        (بد رود با مشاهیری که رفتند)                                   

محمود عنایت ، همایون خّرم ، سیروس آرین‌پور ، یحیی صادق وزیری ،

احسانِ نراقی ، مجید تهرانیان، اکبر هریسچیان ، اسماعیل میثمی، علی دفتریان

 امیر هوشنگ کشاورزصدر، فریده لاشائی

 

بخش د هم      (د انش و فن آوری)                                               

دانشگاه حوزۀ رشد اقتصادی و رفاه، کامبیز زارع               

مریم میرزاخانی         ، مسعود عسکری سروستانی   

اثرات موسیقی بر انسان – حیوان و گیاه ، هوشمند عقیلی         

ساز و نوای ایرانی “دوره قاجار” بخش پنجم، جلال اخباری               

 

بخش یازد هم   (د وستی می‌گفت)                                                 

 زیر نظر: میترا مفیدی

 ازهشت به بی‌نهایت

 پتو یا چسب زخم؟

چه خوش است وقتِ پیری

 مادربزرگِ مهاجرِمن