کاریکاتور، سلاح دولبه در ایران

لیبراسیون
لیبراسیون

» گزارش لیبراسیون از تاثیر کارتون در زندگی سیاسی

اود ماسیو

به دنبال محکومیت آتنا فرقدانی در ایران، سرکوب ها علیه کاریکاتوریست‌های منتقد حکومت افزایش یافته، ولی خود حکومت در استفاده از این هنر، در صورتی که فرصت آن ایجاد شود، ابایی ندارد.

مردانی با سرهای گاو و میمون، خنده بر لب، درحال رأی دهی در مجلس ایران اند. این تصویر که در فیس بوک منتشر شده، باعث شد تا آتنا فرقدانی در تاریخ ۲۸ مه به ۱۲ سال و ۹ ماه زندان محکوم شود.

این کاریکاتوریست ۲۸ ساله در ماه اوت دستگیر و در دسامبر به مدت چند هفته آزاد شد. او بار دیگر به دلیل صحبت در مورد بدرفتاری هایی که در زندان اوین متحمل شده بود، دستگیر و زندانی شد.

 

تشدید سانسورها همچنان ادامه دارد

دستگاه قضایی ایران هیچ گونه گذشتی نسبت به پرونده او روا نداشت. حکم تعیین شده به مراتب سنگین تر از آن چیزی است که برای این گونه موارد درنظر گرفته می شود: ۸ سال و ۶ ماه. حسیبه حاج صحراوی، نایب رییس برنامه خاورمیانه و آفریقای شمالی سازمان عفو بین الملل، با اعتراض نسبت به افزایش سرکوب ها می گوید: “اینها مجازات هایی است که از آنچه در فردای انتخابات ۲۰۰۹ اعمال می شد به مراتب سنگین تر است.”

فریان صباحی، استاد تاریخ ایران در دانشگاه واله دائوست در شمال غربی ایتالیا و نویسنده کتاب “ما، زنان ایرانی” که در فرانسه منتشر شده، می‌گوید: “سالیان سال است که کاریکاتور در حیات سیاسی ایران نقش مهمی ایفا می کند. از ابتدای قرن بیستم، سانسور باعث شده تا کاریکاتوریست ها تا بخاطر انتشار آثار خود در خارج، کشورشان را ترک کنند.”

در میان شخصیت های برجسته در طراحی سیاسی می توان به اردشیر محصص اشاره کرد که بین سال های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ برای انتقاد از حکومت شاه فعالیت می کرد. او در سال ۱۹۷۶ مجبور به ترک وطن خود شد و به پاریس و سپس نیویورک عزیمت کرد. همچنین مرجان ساتراپی که ایران را در سال ۱۹۹۴ ترک و به فرانسه رفت.

فریان صباحی در ادامه می گوید: “کار کردن آزادانه در ایران هیچ گاه برای طراحان سیاسی امکان پذیر نبوده. قبل از ظهور اینترنت، روزنامه های اپوزیسیون در خارج از کشور به زبان فارسی نوشته و به صورت غیرقانونی وارد ایران می شدند.”

 

یک سلاح سیاسی کارآمد

با این حال، رابطه حکومت جمهوری اسلامی با کاریکاتور سیاسی مملو از ابهامات است. با اینکه حکومت تهران تاب و تحمل آن را ندارد که شاهد کاریکاتوری علیه خود باشد، ولی از این هنر علیه رقبای خود بهره می برد. در مدتی که آتنا فرقدانی در سلول خود در زندان چمباتمه زده، خانه کاریکاتور تهران در تاریخ ۲۴ مه یک رقابت بین المللی کاریکاتور با موضوع “داعش” برگزار کرد. هدف: استهزای این جنبش تروریستی که از دشمنان قسم خورده حکومت شیعه ایران محسوب می‌شود. از کاریکاتوریست های سراسر جهان برای شرکت در این رقابت دعوت بعمل آمد. درنهایت، ۲۷۰ کاریکاتور ترسیم شده توسط ۴۰ کشور مختلف انتخاب شد و در مراکز فرهنگی پایتخت ایران به نمایش درآمد.

خانه کاریکاتور ایران در ماه ژانویه نیز اظهار داشت که در پاسخ به صفحه اول روزنامه “شارلی ابدو” به تاریخ ۱۴ ژانویه ۲۰۱۵، قصد دارد رقابتی را درخصوص هولوکاست سازماندهی کند. این رقابت که قرار بود در اوایل ماه مه برگزار شود، به دلیل عدم تأمین بودجه به تعویق افتاد. چنین رقابتی برای اولین بار در سال ۲۰۰۶ ازسوی روزنامه همشهری در پاسخ به کاریکاتورهای ترسیم شده از محمد، پیامبر اسلام، برگزار شده بود.

لیبراسیون، ۵ ژوئن ۲۰۱۵http://www.lavie.fr/actualite/monde/israel-se-prepare-t-il-a-une-guerre-contre-l-iran-28-08-2012-30161_5.phphttp://www.slate.fr/story/47317/toxicomanie-came-drogue-iran-teheran