روز گذشته همزمان با انتشار خبر احتمال سفر وزیر خارجه به عربستان، منتقدان دولت در مجلس، با متهم کردن محمود احمدی نژاد به اتخاذ موضع گیری غیر شفاف در مورد عربستان، مدعی شدند ”جریان انحرافی” به صالحی برای سفر به ریاض فشار می آورد. ساعاتی پس از این حملات، رئیس دستگاه دیپلماسی با منتفی دانستن سفر به عربستان، از توفان پدید آمده علیه این سفر ابراز تعجب کرد. این ها در حالی است که برخی از رسانه های خاورمیانه گفته اند عربستان اساسا درخواست سفر صالحی به این کشور را رد کرده است.
“منشا این توفان کجاست؟” مخاطب این پرسش وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی چهره ها و رسانه های اصولگرای منتقد دولت است که در روزهای گذشته حملاتی را علیه دولت به بهانه سفر علی اکبر صالحی به عربستان ترتیب دادند. روز دوشنبه رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ضمن انتقاد از چنین فضایی تصریح کرد: “و ما پیش از هر سفر موضوع را به طور رسمی اعلام می‌کنیم اما در مورد سفر به عربستان آیا چیزی را اعلام کردیم که به صورت توفانی به آن پرداخته شده است.؟”
گفتنی است روز گذشته چند نماینده مجلس در واکنش به خبر سفر صالحی به ریاض لب به انتقاد گشودند. برای نمونه می توان به احمد توکلی اشاره کرد که در گفتگو با فارس با اشاره به “سرکوب ملت بحرین” توسط “نظامیان آل سعود”، سفر علی اکبر صالحی به عربستان را نشان ضعفر سیاست خارجی توصیف و خاطرنشان کرد: “موضع‌گیری غیرشفاف رئیس‌جمهور باعث شده که وزارت خارجه در قبال تحولات منطقه دچار سردرگمی شود.”
احمد توکلی در شرایطی محمود احمدی نژاد را به موضع گیری غیر شفاف متهم می کند که اواسط ماه فروردین رئیس دولت در انتقاد از ورود نیروهای نظامی عربستان و امارات متحده به بحرین گفته بود: “زشت است که شما به کشور دیگری لشکرکشی کرده‌اید. لشکر‌های خود را بیرون ببرید.”
تنش ها میان جمهوری اسلامی و عربستان پس از آن بالا گرفت که دو ماه پیش شورای همکاری خلیج فارس با انتشار بیانیه هایی از دخالت های تهران در امور داخلی کشورهای عربی این منطقه انتقاد و جمهوری اسلامی را به “توطئه چینی” و اقدامات ناقض “معاهدات بین المللی” متهم کرد.
آقای لاریجانی، مصلحت نیست!
همزمان سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز روز گذشته در صحن علنی مجلس با مخاطب دادن رئیس مجلس گفت: “بنده از شما آقای لاریجانی که عضو شورای عالی امنیت ملی هستید، می‌خواهم که چنین سفری در شرایط فعلی انجام نشود چرا که به مصلحت نیست.”
صالحی در پاسخ با تاکید بر اینکه “فعلا” برنامه ای برای سفر به عربستان ندارد، از وارد شدن چنین فشارهایی به رئیس مجلس هشتم، ابراز تغیر و تعجب کرده و گفته است: “آقای لاریجانی رئیس مجلس به من اعلام کرد که موضوع سفر به عربستان چیست، من در این خصوص از سوی نمایندگان تحت فشارم که من از این جهت متغیر و متعجب شدم که چرا چنین فضایی به وجود آمده است.”
ناظران می گویند انتشار خبر احتمالی صالحی به عربستان این فرصت را به منتقدین اصولگرای دولت داد تا حملات هفته های اخیر خود علیه احمدی نژاد را گسترش بخشند. رییس مرکز پژوهش های مجلس نیز در ادامه انتقادات خود علیه دستگاه دیپلماسی کشور؛ “استراتژی ناروشن” وزارت خارجه را مورد سرزنش قرار داد: “ما متوجه هستیم که دیپلماسی چیزی به جز مراوده و گفت‌وگو نیست اما هر سخن جایی و هر نکته مقامی دارد؛ در این شرایط که به نظر می‌رسد وزارت امور خارجه استراتژی روشنی به‌کار نمی‌گیرد.”
تصمیم نظام است
اما علی اکبر صالحی با رد چنین اظهاراتی به منتقدان یادآور شده است که “تصمیم” برای سفر به کشورهای مختلف، نه تصمیم وی که “تصمیم نظام” است. وی همچنین به طور تلویحی اشاره به این موضوع می کند که ممکن است انتقاد ها از سفر وی به عربستان متاثر از موجی باشد که در هفته های اخیر کابینه محمود احمدی نژاد را به چالش کشیده است: “توفان به راه افتاده در این خصوص از سوی برخی خبرگزاری‌ها شاید به مسائل دیگری بازمی‌گردد که من از آن بی‌خبرم!”
گفتنی است از آخرین روزهای ماه فرردین، پس از آنکه محمود احمدی نژاد به دلیل مخالفت آیت الله خامنه ای با عزل وزیر اطلاعات برای نزدیک به دو هفته از حضور در نهاد ریاست جمهوری سرباز زد، اجماع بی سابقه ای میان نمایندگان مجلس، سرداران سپاه، روحانیون محافظه کار و رسانه های اصولگرا برای حمله با هر بهانه ای به احمدی نژاد و نزدیکانش در دولت- موسوم به جریان انحرافی- صورت گرفت که کماکان ادامه دارد.
در همین ارتباط سایت خبری انصار حزب الله، به نقل از یک منبع آگاه در مجلس ادعا کرده است که “جریان انحرافی” وزیر امورخارجه را برای سفر به عربستان تحت فشار قرار داده است: “صالحی قصد داشت که به عربستان سعودی سفر کند اما با پیگیری‌های مجلس شورای اسلامی این سفر تا کنون منتفی شده است.اما فشار بر صالحی برای انجام این سفر از سوی جریان انحرافی ادامه دارد.”
این همه در حالی است که دیروز سایت دیپلماسی ایرانی به نقل از پایگاه تحلیلی میدل ایست آنلاین از عدم تمایل پادشاهی عربستان برای میزبانی از وزیر خارجه جمهوری اسلامی خبر داد. بر این اساس گفته می شود عربستان سعودی با امتناع از پذیرش سفر صالحی به این کشور، خواستار آن شده اند که مقامات جمهوری اسلامی پیش از این سفر از عربستان عذرخواهی کنند.
پس از تیرگی روابط ایران و کشورهای منطقه، اواسط ماه گذشته صالحی در سفری هشت روزه به عمان، قطر و امارات متحده سفر کرد و در آخرین روزهای اردیبهشت نیز راهی کویت شد. کشوری که به دلیل فاش شدن فعالیت های جاسوسی یک شبکه مرتبط با سپاه پاسداران در این کشور، روابط دیپلماتیک خود را با جمهوری اسلامی قطع کرد. دیدار صالحی با مقامات کویتی باعث شد تا دو کشور از بازگشت سفیران به محل ماموریت خود خبر دهند.
