خطوط موازی بهای نفت و حمله به ایران

نویسنده

bahayenaft735.jpg

یورگ کاستاندا

این روزها در سراسر جهان دو سؤال اذهان را به خود مشغول کرده است و بنظر نمی رسد کسی پاسخ مناسبی برای ‏آنها داشته باشد. اول اینکه، چرا با وجود رشد کند اقتصاد جهان و تمایل سعودی ها برای افزایش تولید نفت، بهای نفت ‏همچنان رو به افزایش است؟ دوم اینکه، چرا بسیاری از حکومت ها و تحلیلگران تصور می کنند که آمریکا یا اسرائیل ‏و یا هر دو تلاش خواهند کرد قبل از اتمام دوره تصدی جرج بوش، برنامه هسته ای ایران را نابود کنند و یا مانع از ‏اجرای آن شوند؟ ‏

اگرچه پاسخ های بی شماری برای این دو سؤال وجود دارند، اما نویسنده این مقاله معتقد است که پاسخ در ارتباط این ‏دو سؤال با یکدیگر است.‏

مسلما ً هیچ توجیه قطعی برای افزایش دائمی و خیره کننده بهای نفت، که اخیرا ً به بیش از 140 دلار در هر بشکه ‏رسیده است، وجود ندارد. اما یک دلیل آن می تواند این باشد که دلالان انرژی و حتی مصرف کنندگان واقعی نفت از ‏جمله پالایشگاهها، شرکت ها و دولت ها بر مداخله آمریکا و اسرائیل بر علیه ایران در آینده ای نزدیک شرط بندی ‏کرده اند و معتقدند که این اقدام بهای نفت را به شدت افزایش خواهد داد. اگرچه نگرش آمریکا، اسرائیل و خصوصا ً ‏اروپا درباره افزایش فشارها، تحریم ها و تهدیدها بر ضد ایران می تواند بهترین روش برای جلوگیری از اقدام نظامی ‏و کسب اطمینان از عدم دسترسی ایران به سلاح های اتمی باشد، اما این پیامد ناخواسته را بدنبال دارد که احتمالا ً به ‏باور برخی از افراد مبدل خواهد شد. ممکن است اهالی بورس و دیگران بر اساس این فرضیه عمل کنند که واشنگتن و ‏متحد اسرائیلی اش اقدام به “نابودی” تأسیسات هسته ای ایران خواهند کرد، چرا که این دقیقا ً همان هدف بوش و ‏متحدانش است که در صورت عدم پذیرش قطعنامه های سازمان ملل توسط دولت احمدی نژاد اتفاق خواهد افتاد. ‏

اگر قرار باشد این مداخله صورت گیرد، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ اول اینکه، ایران قریب به یقین در اقدامی تلافی جویانه ‏اکثر و یا تمام فروش های نفتی خود را به خارج به حال تعلیق درخواهد آورد؛ این اقدام چند میلیون بشکه نفت را از ‏ذخیره کنونی بازارهای جهانی نفت که هم اکنون به طور تقریبی 85 میلیون بشکه در روز است، کسر خواهد کرد. ‏سپس، هوگو چاوز متحد نزدیک ایران به احتمال زیاد فروش نفت را به آمریکا قطع خواهد کرد و احتمالا ً تعلیق ‏عمومی فروش را اعلام خواهد کرد. بدین ترتیب، 1.5 میلیون بشکه نفت دیگر نیز در روز از ذخائر نفتی جهان کم ‏خواهد شد. و در نهایت اینکه برای دیگر صادرکنندگان نفت (که در خفا اقدام اسرائیل و آمریکا را ستایش می کنند و در ‏ملأ عام تظاهر به طرفداری از قوانین بین المللی می کنند) حذف چندین میلیون بشکه نفت در هر روز از بازارهای ‏جهانی غیرممکن نخواهد بود. قیمت ها نیز به احتمال زیاد به سقف 200 دلار خواهد رسید و یا احتمالا ً به مراتب بالاتر ‏از آن خواهد رفت.‏

آیا دود این کار به چشم ایران و ونزوئلا می رود؟ تاحدودی بله، اما تفاوت چندانی هم با تحریم فروش نفت به کشورهای ‏صنعتی از سوی صادرکنندگان عرب بدنبال جنگ یوم کیپور (1973) در خاورمیانه نخواهد داشت؛ اقدامی که منجر به ‏چهار برابر شدن بهای نفت گردید. دست کم برخورداری تهران و کاراکاس از ذخائر مالی به آنها اجازه می دهد تحریم ‏را برای مدتی حفظ کنند. درست است، آنها نمی توانند این شرایط را به مدت نامعلومی حفظ کنند، اما آیا جمهوریخواهان ‏واقعا ً می خواهند مبارزه انتخاباتی پاییز را با بنزین گالنی 6 دلار- یعنی یک افزایش 50 درصدی – و بحران کنونی ‏خلیج فارس و آمریکای لاتین آغاز کنند؟ ‏

از سوی دیگر باب اقدام درباره ایران تا ابد گشوده نخواهد بود. هر چه بیشتر زمان بگذرد، ایران به ساخت سلاح اتمی ‏و قابلیت پرتاب آن در منطقه نزدیک تر خواهد شد. کاملا ً غیرممکن بنظر می رسد که دولت اوباما بخواهد دور اول ‏ریاست جمهوری خود را با حمله حساب شده به ایران آغاز کند؛ این احتمال هم که اسرائیل به تنهایی و بدون رضایت ‏آمریکا مبادرت به انجام این کار کند، بعید بنظر می رسد. در واقع، آنهایی که نگران ایران هسته ای هستند، جای ‏کمتری برای مانور دارند.‏

یک نظریه این است که برنامه هسته ای ایران اساسا ً بخاطر خرابکاری و ترورهای پی در پی و همچنین اختلال در ‏خرید و نقل و انتقال تجهیزات که همگی توسط سرویس های اطلاعاتی غرب انجام شده اند، به مراتب عقب مانده تر از ‏آن چیزی است برخی تصور می کنند. این دیدگاه نشان می دهد که تحریم های مالی، عملیات های مخفیانه و تلاش های ‏اسرائیل برای ایجاد تفرقه میان ایران و متحدانش در منطقه، به ویژه سوریه، در حال حاضر می توانند برای جلوگیری ‏از دستیابی ایران به سلاح های اتمی کفایت کنند. اما اگر ایران و دیگر کشورها باور دارند که گزینه نظامی همچنان در ‏دستور کار است، دلالان انرژی نیز این باور را باور خواهند کرد و متعاقبا ً بهای نفت بالا خواهد رفت.‏

منبع: نیوزویک، 29 ژوئن‏