همزمان با آغاز اولین روز ماه رمضان در ایران،برخورد های پلیس با شهروندان هم به بهانه “روزه خواری” تشدیدشده است.
براساس گزارش های رسیده، از ساعات اول صبح در تهران، گشت های پلیس که پارچه هایی به نام “طرح امنیت اخلاقی” را حمل می کردند در سطح شهر تهران و برخی از مراکز استان ها به حرکت در آمدند.
در بزرگراه ها نیز، ماموران پلیس با موتورهای آشنا در سرکوب های سال ۸۸، به رصد خودروهایی در حال حرکت پرداختند.
بازگشت این گشت ها در حالی ست که از زمان انتخاب حسن روحانی در ماه گذشته، ادعا می شد رفتار نیروهای پلیس با مردم تغییر کرده است. اما شواهد حاکی از آن است که نه تنها تغییری در رفتار نیروی انتظامی ایجاد نشده بلکه گشت های ارشاد نیز که در هفته اول پس از انتخابات ناپدید شده اند، باز به خیابان ها بازگشته اند و به آزار و اذیت مردمی می پردازند که در هوای ۴۰ تا ۴۵ درجه ای تهران، ملزم به رعایت قواعدی هستند که هر روز سنگین تر می شوند.سخت گیری های مربوط به آغاز ماه رمضان از این جمله است که به طور سنتی بهانه مناسبی برای سرکوب بیشتر شهروندان به دست پلیس می دهد؛پلیسی که ممنوعیت روزه خواری را نیز به دیگر بایدهای های خود افزوده است.
این نیرو، یک روز قبل از آغاز ماه رمضان در اطلاعیه ای ۶ ماده ای اینچنین اعلام کرد: “۱- گرچه اسلام مسافران و بیماران را از روزه معاف نموده، اما باید تمامی کسانی که عذری دارند از خوردن و آشامیدن و استعمال دخانیات در ملأ عام خودداری و مسافران عزیز از صرف غذا در فضای بیرونی غذاخوری‌ها و کنار جاده‌ها و تفرجگاه‌ها پرهیز کنند.۲- متصدیان هتل‌ها، مهمان‌پذیرها، رستوران‌های بین‌راهی، پایانه‌ها، فرودگاه‌ها و ایستگاه‌های راه‌آهن با اخذ مجوز از مراجع مربوط و رعایت شئون اسلامی و پوشش فضای خود می‌توانند به مسافران ارائه خدمت کنند.۳- سایر رستوران‌ها و مراکز ارائه خوردنی‌ها و نوشیدنی‌ها از اذان صبح تا زمان افطار حق پذیرایی از مشتریان را ندارند و از افطار تا سحر فعالیت این اماکن بلامانع است.۴- امنیت پارک‌ها و تفرجگاه‌ها توسط مأموران و یگان‌های انتظامی برای حضور مردم عزیز در زمان افطار و بعد از آن تقویت خواهد شد تا شهروندان روزه‌دار بتوانند در فصل تابستان گذران فراغت داشته باشند.۵- نیروی انتظامی نزدیک افطار و شبهای قدر که حضور و تردد مردم عزیز تراکم بیشتری دارد، تلاش خواهد کرد با حضور مأموران خود رفت و آمد را تسهیل و امنیت را ارتقا بخشد و البته همکاری مردم عزیز و روزه‌داران محترم بسیار راهگشا خواهد بود.۶- یکی از جهات معنوی این ماه مبارک رعایت عفاف و حجاب و دوری از ناهنجاری‌ها است؛ لذا تقاضامندیم همگان ضمن رعایت فضای معنوی حاکم بر جامعه، اخلاق و پوشش اسلامی را مراعات و در این امر نیروی انتظامی را یاری کنند”.
احمدی مقدم، فرمانده نیروی انتظامی هم دیروز به خبرگزاری ها گفت که “با هر شکلی از روزه خواری در ملاء عام به شدت برخورد خواهد شد و متخلفان باید منتظر مجازات عمل خود باشند. تنها یک سوم از مردم به طور معمول عذر شرعی برای روزه گرفتن دارند. عذر شرعی مجوزی برای روزه خواری در ملاء عام نیست.البته در سالهای اخیر کمتر شاهد ظهور جلوه های روزه خواری بوده ایم اما برخورد ها را شدت خواهیم داد”.
وی درباره گشت های ارشاد و طرح موسوم به “امنیت اخلاقی” هم اظهار کرد: “طرح امنیت اخلاقی مربوط به فصل خاصی نیست و همواره وجود داشته و امور در حال کنترل است. هنجارشکنی ها و رفتار های ضد اخلاقی همیشه وجود داشته و نیروی انتظامی نیز تلاش خود را برای مبارزه با آنها به کار برده است. با کارهای فرهنگی، تذکر و ارشاد به دنبال اصلاح کردن رفتار ها هستیم. مراکز مبارزه با مفاسد اخلاقی در حال انجام کارهای خود هستند و طرح خاصی برای زمان مشخصی نداریم”.
خبرگزاری فارس هم به کمک نیروهای نظامی آمده و ضمن تهدید شهروندان در آستانه ماه رمضان،به تشریح مجازات های روزه خواری پرداخته است.
این سایت نوشته است: “در قانون مجازات اسلامی به طور دقیق به مجازات روزه‌خواری در ملأ عام اشاره نشده اما در ماده ۶۳۸ این قانون آمده است که تظاهر به هر عمل حرامی در انظار عمومی، جرم است.بنا به نظر حقوقدانان عناصر مادی تشکیل دهنده این جرم عبارتند از: انجام عمل حرام، انجام علنی و در انظار عمومی و معابر، تظاهر به انجام عمل حرام و عمل حرام.بین یک عمل حرام و تظاهر به عمل حرام تفاوت وجود دارد. زمانی که یک فردی بر اثر بیماری توان گرفتن روزه را نداشته باشد عمل حرامی انجام نداده است اما اگر همین فرد در معبر و در انظار عمومی اقدام به خوردن و آشامیدن کند، عمل او تظاهر به روزه‌خواری است و این تظاهر به معنای آن است که عملی با قصد آشکار کردن صورت بگیرد.ارتکاب عمل به صورت علنی و در انظار عمومی به معنای آن نیست که کسی شاهد عمل بوده باشد بلکه قابلیت عمل برای این که در معرض دید دیگران قرار بگیرد، کافی است.به همین خاطر تظاهر به روزه‌خواری در یک خیابان بدون رفت و آمد هم جرم است. شاید بتوان شکسته نشدن قبح عمل را حکمت این حکم دانست. از نقطه نظر قوانین جزایی نیز(ماده ۲۱۴ مکرر قانون مجازات عمومی سابق و قوانین جزایی دیگر) مقصود از ارتکاب عمل به طور علنی، ارتکاب آن در ملأ و منظر عموم است؛ اعم از این که محل ارتکاب از اماکن عمومی یا اماکنی باشد که معد برای پذیرفتن عموم و مورد استفاده و مراجعه جمعی یا عموم مردم است از قبیل بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها، سالن‌های نمایش، سینماها، بوستان‌ها، کارخانه‌ها، موزه‌ها، پایانه‌های مسافربری، فروشگاه‌ها، اماکن فرهنگی، اماکن ورزشی، کتابخانه‌های عمومی، مدارس، دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی و پژوهشی، وسایل نقلیه عمومی( اتوبوس،تاکسی، مترو و…)، مؤسسات و سازمان‌های دولتی و عمومی و غیره.تظاهر به روزه خواری از جرایم مشهود بوده و برابر ماده ۲۱ قانون تشکیل دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری امکان دستگیری متهم و حفظ دلایل جرم برای ضابطین قضایی پیش بینی شده است. مشهود بودن جرم برای برخورد ضابطان قضایی کافی است و برای رسیدگی به این جرم، مستندات و گزارش ماموران ضابطان در کنار اظهارات متهم مورد بررسی قرار می‌گیرند. براساس اصول حقوقی باید احراز این جرم با دلیل و مدرک اثبات شود. بر این اساس اگر فردی در حیاط خانه خود روزه‌خواری کند هرچند همسایه او را ببیند جرم نیست، اما اگر خارج از خانه به عمد و به قصد تظاهر مرتکب این عمل شود جرم است و به ضابطان این اجازه داده شده است که با توجه به ظاهر عمل ارتکابی قضاوت کند و در حالی که تشخیص عمدی بودن و عنصر روانی جرم نادیده گرفته شده است.تظاهر به معنای نشان دادن به عمد و با قصد قبلی است. زمانی که از تظاهر به عملی حرام صحبت می‌شود مستلزم اثبات عمدی بودن عمل مرتکب است”.
فارس افزوده: “انجام فعل حرام در معابر و انظار عمومی جرم تلقی می شود. حتی اگر خودرو حریم خصوصی تلقی شود باز هم تظاهر به روزه‌خواری (خوردن، آشامیدن، استعمال دخانیات و…) در خودرو شامل این حکم می‌شود چرا که قانونگذار با آوردن عبارت «در انظار عمومی و معابر» در حقیقت خودرو را تحت شمول این حکم درآورده است. در این‌گونه موارد ضابطان قضایی می‌توانند با مرتکبین این جرم برخورد کنند.براساس قانون مجازات اسلامی، هر کس علناً در انظار و اماکن عمومی و معابر تظاهر به عمل حرامی نماید به حبس از ۱۰ روز تا ۲ ماه یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد”.
