یک روز پس از آنکه نمایندگان منتقد دولت در مجلس فاش کردند که دولت با افزایش عمدی بهای ارز قصد توزیع پول بین مردم در آستانه انتخابات را دارد، رسانه های داخلی از تهیه طرحی در دولت خبر دادند که بر اساس آن قرار است به شهروندان “یارانه ارزی” پرداخت شود؛طرحی که الیاس نادران آن را “خیانت” به کشور دانسته و محمد رضا باهنر، نایب رئیس مجلس هم از ایستادگی مجلس در برابر آن سخن گفته است.
نخستین بار، خبرگزاری مهر، جزئیات این طرح را فاش کرد و نوشت: “این روزها که آشفته بازار ارز خبرساز شده است، از برخی محافل دولتی خبر می‌رسد که ایده‌هایی برای چند برابر کردن یارانه نقدی مطرح است. یکی از این ایده‌ها که حتی بالاترین مقامات اقتصادی دولت نیز آن را آنالیز کرده‌اند، نسخه جدید ارزییارانه نقدی است. براساس این ایده و درصورت نهایی شدن، مابه‌التفاوت نرخ ارز مرجع - ۱۲۲۶ تومان- و نرخ بازار آزاد (حدود ۲۴۰۰ تومان) از محل آزادسازی نرخ ارز به مردم پرداخت خواهد شد. برهمین اساس، برخی مقامات اقتصادی دولت محاسبه کرده‌اند که از محل آزادسازی نرخ ارز (ارز تک نرخی بالای ۲۲۲۶ تومان)، سهم هر ایرانی از این محل سالیانه بیش از یک میلیون تومان و ماهیانه حدود ۹۰ هزار تومان خواهد بود. حال، اگر یارانه نقدی موجود (۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان) را با اینیارانه جدید ارزی (۹۰ هزار تومان) جمع کنیم، بیش از ۱۴۰ هزار تومان می‌شود. در واقع وعده محمود احمدی‌نژاد رئیس جمهور برای سه برابر کردن یارانه نقدی با این ایده “اقتصادی-سیاسی” نیز محقق خواهد شد. برخی مقامات اقتصادی کشور اخیرا در برخی نشست‌هایشان برای آماده سازی افکار عمومی، این ایده “اقتصادی-سیاسی” را به صورت پرسش مطرح کرده‌اند: چرا نباید مابه التفاوت نرخ ارز ۱۲۲۶ تومان و بازار (حدود ۲۴۰۰ تومان) را به بیت‌المال برگردانیم و آن را به مردم ندهیم؟ این مقامات اقتصادی گفته‌اند: حساب سرانگشتی ما نشان می‌دهد که اگر از فروش هر ارز ۱۲۲۶ تومانی با نرخ آزاد فقط ۱۰۰۰ تومان به خزانه واریز شود، سالیانه بیش از 1 میلیون تومان و ماهیانه حدود ۹۰ هزار تومان نصیب هر ایرانی می‌شود.گفته می شود رئیس جمهور، وزیر امور اقتصادی و دارایی، رئیس کل بانک مرکزی و برخی اعضای سیاسی دولت در جریان این ایده «اقتصادی-سیاسی» قرار دارند”.
همزمان با افشای جزئیات طرح دولت، الیاس نادران، نماینده منتقد دولت در مجلس در نطق خود در پارلمان چنین گفت: “متاسفانه شنیده می‌شود که دولت عامداً در شهریورماه از عرضه ارز در بازار آزاد خودداری کرده و از مقامات کشور خواسته است که مابه‌التفاوت نرخ ارز جعلی مرجع و نرخ ارز آزاد را بین مردم به صورت یارانه نقدی توزیع کند. این کار با هر قصدی که صورت گرفته باشد اگر خیانت فاعلی نباشد حتماً خیانت فعلی است و آثار خیانت باری را بر اقتصادی ملی ما تحمیل خواهد کرد”.
وی افزود: “این اقدام نقدینگی کشور را بالا می‌برد، در شرایطی که فقط ظرف سال گذشته نقدینگی کشور بیش از ۲۵ درصد افزایش پیدا کرده و نسبت به ابتدای دولت احمدی‌نژاد بیش از ۴ برابر شده است یعنی ۳۰۰ درصد افزایش پیدا کرده با این افزایش قیمت‌ها ما موج جدیدی از شوک قیمتی را در بازارهای مختلف بخصوص کالاهای اساسی و مصرفی و نیازمندی‌های مصرفی مردم خواهیم داشت”.
بنا به گزارش خبرآنلاین، به دنبال سخنان نادران ،محمد رضا باهنر، نایب رئیس مجلس نیز در واکنش به طرح “یارانه ارزی” دولت چنین گفته است: “ما نسبت به این موضوع موضع داریم و به شدت مخالف هستیم. این طرح اگر عملی شود به شدت برای جامعه مشکل ایجاد می کند مرحله دوم هدفمندی متوقف شد که بسیاری از مشکلات گردش سریع پول و افزایش نقدینگی ناشی از این بود و حالا با یارانه ارزی مشکلات جدید به وجود خواهد آمد. دولت باید رعایت کند تا مشکل جدیدی به وجود نیاورد و مجلس نیز باید جلوی تخلف دولت را بگیرد و مواظبت بکند که این اتفاق نیفتد”.
جعفر قادری، یک عضو کمیسیون برنامه و بودجه هم به آفتاب گفته است: “اقدام دولت در این زمینه با واکنش شدید مجلس مواجه خواهد شد.در شرایطی که باید سرمایه‌های کشور به سمت حمایت از تولید و صنعت سوق داده شود افزایش یارانه‌های نقدی خلاف قانون است. براساس قانون دولت باید مابه‌التفاوت قیمت دولتی و آزاد ارز را به خزانه واریز کند تا کسری بودجه طرح‌های عمرانی جبران شود. طبق قانون بودجه تنها در آمدهای حاصل از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها می‌تواند به صورت یارانه مستقیم در میان مردم توزیع شود البته در حال حاضر نیز دولت بخشی از یارانه‌های نقدی را از در آمدهای بودجه می‌پردازد که خلاف قانون است.”
وی افزوده است: “سه برابر کردن یارانه‌های نقدی از محل ما به‌التفاوت نرخ دولتی و آزاد ارز برخلاف قانون است و مجلس در برابر این قانون‌شکنی واکنش نشان خواهد داد”.
موسی الرضا ثروتی، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس نیز محمد احمدی نژاد را به طرح مجدد سئوال از رئیس کابینه در مجلس تهدید کرده و گفته: “صحبت‌هایی را با معاون پارلمانی رئیس جمهور داشتم و گفتم که چند موضوع لاینحل در کشور مانده است. ما دو هفته مهلت داریم تا اگر در مورد این مسائل اقدامی صورت نگرفت بنده سؤال از رئیس جمهور را مطرح کنم. بنده خودم این مسئله را دنبال می‌کنم و امروز هم به آقای ابوترابی گفتم که اگر این مشکلات حل نشود من چاره‌ای ندارم جز اینکه سؤال از رئیس جمهور را مطرح کنم”.
روزنامه شرق هم در گزارشی نسبت به طرح “یارانه ارزی” ابراز نگرانی کرده
و نوشته است: “مقدمات این طرح را محمود احمدی‌نژاد طی سال‌های اخیر با بیان کردن این جمله که امکان چند برابر شدن یارانه نقدی وجود دارد فراهم کرده بود. به باور بسیاری از کارشناسان مطرح کردن این طرح آن هم در کمتر از یک سال مانده به پایان دور دوم ریاست محمود احمدی‌نژاد بر پاستور صرفا کاربرد سیاسی داشته و از برنامه‌ریزی جریان‌های درون دولت برای انتخابات آتی ریاست‌جمهوری حکایت دارد”.
این روزنامه، با حسین راغفر، استاد اقتصاد دانشگاه تهران هم گفت و گو کرده و به نقل از وی نوشته است: “هیچ اقتصاد برنامه‌داری در دنیا منابع خود را به صورت نقدی آن هم در این سطح توزیع نمی‌کند چراکه این بازتوزیع نه‌تنها ایجاد ثروت نخواهد کرد بلکه آنچه که امروزه در جامعه در قالب فسادهای اجتماعی، اداری و توزیع رانت شاهد هستیم را تشدید خواهد کرد. افزایش یارانه نقدی تا سطح ۹۰هزار تومان همچون پرداخت آن هیچ مبنای منطقی ندارد و فقط یک بحث سیاسی است؛ یعنی به این دلیل پرداخت می‌شود که نتایج سیاسی برای دولت در بر دارد. دولت در چنین شرایطی که ذخایر ارزی کشور در پایین‌ترین سطح خود قرار دارد نباید بیش از این اقتصاد کشور را قربانی اهداف سیاسی خود کند”.
انتقاد ها درباره طرح سیاسی دولت برای پرداخت “یارانه ارزی” درحالی بالا گرفته که مهدی غضنفری در حاشیه یک نمایشگاه با تایید خبر در دست بررسی بودن این طرح، گفته است: “طرح‌ها و سناریوهای مختلفی در دولت برای افزایش مبلغ یارانه نقدی مطرح است که این موضوع هم یکی از سناریوهاست ولی هنوز به جمع بندی نهایی نرسیده است”.
