با شکست طرح راه اندازی مرکز مبادلات ارزی و عدم تمایل فروش ارز از سوی صادر کنندگان در این مرکز، و همچنین با افزایش قیمت دلار در بازار آزاد به طوری که بهای دلار آزاد باز هم از روی تابلوی صرافی ها حذف شده، محمد رضا رحیمی، معاون اول احمدی نژاد از صادرکنندگان خواست “دلارهای خود را رو کنند” و بدانند که مقصر اصلی بحران ارزی کشور فردی به نام “جمشید بسم الله” است.
طی روزهای اخیر دولت فشار زیادی بر صادرکنندگان وارد کرده است تا با فروش ارز خود از محل صادرات کالاهای شان، آن را با بهای ۲۸۸۰ تومان و در مرکز دولتی مبادلات ارزی به فروش برسانند. این درحالی است که یحیی آل اسحاق، رئیس اتاق بازرگانی تهران در واکنش به این فشار‌ها در یک برنامه زنده تلویزیون گفته: “دلیلی ندارد که صادر کننده وقتی می‌تواند دلار خود را در بازار آزاد ۴۰۰۰ تومان بفروشد، بیاید با بیش از هزارتومان اختلاف و زیر قیمت بدهد به دولت”.
سخنان او چند ساعت قبل از آن بود که محمد رضا رحیمی، معاون اول احمدی نژاد، آنطور که مهر گزارش داده، در مراسم روز ملی صادرات بگوید: “قیمتهای ارزی بازار هم اکنون صوری است و فردی به نام «جمشید بسم‌الله» این قیمت را در بازار آزاد تعیین می‌کند و البته دولت در جستجوی این است که قیمت ارز را به حدی برساند که صادرکننده، صادرات بهتری داشته باشد”.
وی افزود: “این تقاضای نامشروعی از سمت دولت نیست و اگر صادرکنندگان نیز آن را اجابت نکنند، این روزهای سخت را ما سپری خواهیم کرد و بیشتر به رنج می‌افتیم ولی بهره زیادی از معنویت و فضل الهی خواهیم برد. چهارشنبه هفته جاری جلسه‌ای با صادرکنندگان ترتیب خواهیم داد؛ چراکه می خواهیم کشور را درست کنیم و یکی از راههای آن نیز صادرات است. صادرات غیرنفتی کشور را می‌سازد و اقتصاد مقاومتی که مورد اشاره مقام معظم رهبری است، یکی از پایه‌هایش بیمه کردن کشور است. الان در شرایطی هستیم که نیازمن به گردش ارز حاصل از صادرات صادرکنندگان در اقتصاد کشور هستیم. نرخ نیز تعیین نمی کنیم، نرخ را منصفانه اعلام می‌کنیم و البته از شما ارز هم نمی‌خواهیم بلکه صادرکنندگان کالاهایی که دولت نیاز دارد را وارد کنند.صادرکنندگان در این مقطع ارز خود را رو کنند بدون اینکه حتی یک سنت را کم کنند”.
رحیمی در ادامه گفت: “این استدعای دولت از صادرکنندگان برای ارایه ارز خود به دولت از سر عجز نیست؛ بلکه این درخواست صورت می‌گیرد تا اگر صادرکننده‌ای راه را گم کرده است، به راه راست برگردد. این در حالی است که دولت تضمین می‌کند که در بازگشت پول صادرات به کشور اجازه ضرر به صادرکنندگان ندهد؛ البته برخی از صادرکنندگان این درخواست دولت را نپذیرفته‌اند که باید خطاب به آنها گفت که نوبت ما نیز می‌رسد، البته این سخن از باب تهدید نیست. دولت نه بخشش می‌خواهد و نه ایثار؛ بلکه از صادرکنندگان تقاضا دارد که ارز حاصل از صادرات را برای باز کردن گره از کار کشور وارد نمایند. قصد دولت رصد کردن و حساب و کتاب کردن ارز صادرکنندگان نیست، بلکه خواستار این است که صادرکنندگان ارز حاصل از صادرات را در چهارراه استانبول نفروشند و به دولت ارایه دهند. صادرکنندگان نفع دولت را تضمین کنند و ما نیز جبران ضرر صادرکنندگان را تضمین می‌کنیم؛ بنابراین به زودی باید با صادرکنندگان بنشینیم و نمایندگان صادرکنندگان با نمایندگان دولت دستورالعملی را تدوین کنند که چگونه ارزهای حاصل از صادرات را به جریان بیندازیم”.
به گزارش خبرگزاری ها، رحیمی پس از تهدید صادرکنندگان، جلسه روز ملی صادرات را ترک کرده است.
گفتنی است سخنان رحیمی خطاب به صادرکنندگان در شرایطی مطرح شده که تا کنون دولت و نهاد های امنیتی بارها از “اخلال گران” مختلفی در خصوص بحران ارزی نام برده اند.
تا پیش از آنکه “جمشید بسم الله” به عنوان مقصر اصلی معرفی شود، وزیر اطلاعات از “دو صرافی در دبی” به عنوان مقصر نام برده و قوه قضاییه هم ۲۲ نفر را عامل اصلی بحران ارزی کشور معرفی کرده بود.
به گزارش خبرگزاری های داخلی، سخنان رحیمی از طرف محمد نهاوندیان، رئیس اتاق بازگانی ایران در همان مراسم روز ملی صادرات بی پاسخ نماند .
رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران، با بیان اینکه “دنبال معاون اول رئیس جمهور دویدم و از وی خواهش کردم که در مراسم روز ملی صادرات بماند چراکه جلسه ای مهمتر از آن نیست”، گفت: “التهابی که در بازار ارز پیش آمده است، علتش این نیست که صادرکننده کالای غیرنفتی، ارز را داخل کشور نیاورده است، بلکه روزی این جهش رخ داد که عرضه ارز نفتی، در بازار ارز کاهش یافت. آنچه که اتفاق افتاد، قابل پیش بینی و پیشگیری بود، چراکه اگر سالهایی که ما در این مراسم با هم گفتگو می‌کردیم، در قانون نوشته بودیم که وقتی تورم داخلی و خارجی با هم تفاوت معنا دار دارد، باید این رقم در نرخ ارز تعدیل شود، به این نقطه فعلی نمی‌رسیدیم”.
وی افزوده: “التهابی که در بازار ارز پیش آمده است، علتش این نیست که صادرکننده کالای غیرنفتی، ارز را داخل کشور نیاورده است، بلکه روزی این جهش رخ داد که عرضه ارز نفتی، در بازار ارز ما کاهش یافت. نباید انگشت اتهام را به سمت صادرات غیرنفتی برد، البته باید تدبیر کرد و ارز صادرات غیرنفتی باید برای تامین واردات مورد نیاز کشور تخصیص یابد؛ در این میان، انتخاب ما بین دو رویکرد است که باید شفاف با هم تکلیف را مشخص کنیم. یک رویکرد، رویکرد اعتماد به افسران این جبهه است، به این معنا که باید صادرکنندگان را افراد امین و مورد اعتماد نظام دانست و رویکرد دوم این است که سوءظن داشته باشیم و البته لازمه سوءظن این است که محدویت ایجاد کرده و نظارت های مختلفی بگذاریم و حاصل آن را نیز بدانیم که جز توقف نخواهد بود. یک رودخانه جوشان پرآبی وجود دارد که در مقابل آن، چشمه کوچکی شروع به جوشش کرده، آب لطیفی از آن جاری شده است و در کنار آن تعدادی از مزارع سیراب شده اند، یکباره رودخانه خروشان مشکل پیدا می‌کند، بنابراین تشنگی به ما فشار می‌آورد و به یاد چشمه می‌افتیم. اگر همه به این چشمه هجوم آوریم، این چشمه نیز خواهد خشکید و البته نباید آن را گل کرد”.
نهاوندیان بر خلاف رحیمی، “جمشید بسم الله” را عامل بحران ارزی نمی داند و معتقد است: “دلیلی برای التهاب در بازار ارز نیست، دلیل این التهاب این است که عرضه ارز کاهش یافته است و تقاضا جهش پیدا کرده و الان نیز تقاضای سفته بازانه در بازار رونق گرفته است، البته نباید به صورت اجباری و تهدید آمیز و مبتنی بر سوءظن؛ ملاقات عرضه و تقاضا را طراحی کرده و آنها را روبروی هم قرار دهیم. ارز برای واردات باید از ارز نفت، یا مرکز مبادلات ارزی یا صادرات غیرنفتی تامین شود، ضمن اینکه باید جلوی هر وارداتی که منبع ارزی آن نامشخص است، گرفته شود، این در حالی است که نباید صادرکنندگان را مجبور کرد که ارز را به دولت بفروشند. اگر ما ثبات لازم را داشته باشیم و خلا را کنترل کنیم که بین واردات و صادرات مکانیزم ارتباطی منطقی ایجاد شود، از مسیر سوءظن و الزام استفاده نکرده و آب را گل نخواهیم کرد؛ چراکه چشمه را خشک می کند.صادرکنندگان عزم دارند که در این شرایط به دولت و نظام کمک کنند؛ اما اجازه باید داد که راه کمک کردن را خود صادرکنندگان ارایه دهند”.
