بوشهر- سرنوشت نیروگاه اتمی بوشهر، برای ایرانیان ثابت می کند که چرا بر خلاف تلاش های سازمان ملل در جهت متوقف کردن برنامه اتمی کشور، آنها باید تاسیسات اتمی متعلق به خودشان را بسازند. این تاسیسات که در حال حاضر هشت سال از برنامه اش عقب است، با تاخیر نامحدود روسیه مواجه شده است.
تهران، با وجود اقدامات سازمان ملل برای تشدید تحریم ها به منظور متوقف کردن غنی سازی اورانیوم، می گوید که درگیری با روس ها ایران را برای غنی سازی اورانیوم، مصمم تر کرده است. ایران که از روسیه نا امید شده است، می گوید که قصد دارد تاسیسات اتمی خودش را بدون کمک از خارج بسازد.
کاظم جلالی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس که جزو محافظه کاران است، به آسوشیتد پرس گفت: «رفتار روسیه باعث شده است که ایران برای بدست آوردن انرژِی هسته ای کامل، تاسیسات اتمی متعلق به خودش را بسازد و به وابستگی خود، پایان بدهد».
ایران می گوید که برنامه های اتمی اش صلح آمیز است و بر حق خود برای توسعه این روند که شامل غنی سازی که در عین حال مرحله کلیدی تولید سوخت هسته ای برای رآکتور یا مواد اولیه کلاهک هسته ای هم هست، به منظور تولید الکتریسیته، پا فشاری می کند.
آمریکا و متحدانش ایران را متهم می کنند که قصد تولید سلاح هسته ای را دارد. پنج قدرت بزرگ در سازمان ملل به اضافه آلمان، تحریم های جدید برای ایران که تقاضای سازمان ملل را در مورد توقف غنی سازی اورانیوم رد کرده بود، در نظر گرفته اند.
محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور تندرو ایران، قطعنامه جدید را “کاغذ پاره” خواند و اعلام کرد که هیچ چیز نمی تواند مانع برنامه غنی سازی اورانیوم ایران بشود.
شکست مفتضحانه طرح بوشهر، که با کمک روس ها ساخته شده بود، افرادی زیادی را از مقامات ایرانی متقاعد کرد که مملکت چاره ای جز پیشبرد برنامه های اتمی اش ندارد.
مقامات ایرانی می گویند که 95 درصد نیروگاه بوشهر که بنا بود در سال 1999 کارش را آغاز کند، تکمیل شده است. این تاسیسات با گنبد کرم رنگ اش، رو به خلیج فارس ساخته شده است و با پدافند هوایی و ایستگاه رادار و سربازان مسلح که دور تا دورش ایستاده اند، به شدت محافظت می شود.
اکنون مشخص نیست که ساخت این رآکتور کی تمام می شود. روس ها در اوایل ماه جاری اعلام کردند که ساخت این تاسیسات به این دلیل که ایران موفق به پرداخت قسط هایش از ماه ژانویه نشده است، به مدت دو ماه متوقف می شود. آنها می گویند که این تاخیرخسارت های جبران ناپذیری را به پروژه زده است.
به دلیل تاخیر در ساخته شدن تاسیسات، روس ها تحویل سوخت اتمی که قول تولید آن را در ماه مارس داده بودند، با تعویقی نامحدود مواجه کردند.
ایران که عقب افتادن برنامه پرداخت هایش را انکار می کند، خشمگین شد و متقاعد شده است که روس ها قصد دارند کاری کنند که ایران در مقابل سازمان ملل، تسلیم بشود.
علی لاریجانی، سرپرست هیئت مذاکره کننده ایرانی، هفته گذشته گفت: «تصمیم روسیه نشان می دهد که هیچ تضمینی برای دادن سوخت اتمی به ایران، وجود ندارد».
ساخت تاسیسات اتمی بوشهر در خارج از این شهر در سال 1974 و توسط آلمان غربی در آن زمان، آغاز شد. کارها در سال 1979 و در زمان انقلاب اسلامی که منجر به سقوط محمد رضا شاه که طرفدار غرب بود و روی کار آمدن روحانیون تندرو شد، متوقف شد.
در فاصله بین سال های 1980 تا 1988، در جریان جنگ ایران و عراق، این تاسیسات توسط عراق بمباران شد. بعد از جنگ، زمانی که ایران تصمیم به بازسازی این نیروگاه گرفت، آلمانی ها از کمک به ایران سر باز زدند. ایران با آرژانتین، اسپانیا و کشورهای دیگر قرارداد بست که همه این قرارداد ها با فشار آمریکا به این کشورها، منتفی شد.
این شد که ایران به روسیه رو آورد و قرارداد 1 میلیارد دلاری برای ساخت نیروگاه 1000 مگاواتی بوشهر، در سال 1995 بسته شد. طبق قرارداد این نیروگاه باید در ماه ژوئیه 1999، راه اندازی می شد.
سازمان انرژی اتمی ایران روز سه شنبه به طور رسمی از روس ها به دلیل اینکه پنج بار شروع بکار نیروگاه را به تعویق انداختند، شکایت کرد. در این شکایت آمده است: «حتی اگر نیروگاه در ماه سپتامبر هم راه اندازی می شد، باز هم هشت سال و سه ماه عقب بود».
سعید لیلاز، تحلیلگر اقتصادی می گوید: «بیش از سی سال است که جهان ما را منتظر گذاشته است و ما بیش از چند میلیارد دلار برای نیروگاه اتمی خرج کرده ایم که از آن الکتریسیته بدست نیاوردیم».
نمایندگان مجلس ایران هم متقاعد شده اند که نباید به روس ها تکیه کرد. رسول صدیقی بنابی، نماینده مستقل مجلس و دانشمند هسته ای می گوید: «روسیه هرگز شریک فابل اعتمادی نبوده و نیست».
ایران سال گذشته موفق شد برای اولین باردر تاسیسات غنی سازی اورانیوم اش در نظنز، اورانیوم را غنی سازی بکند. و حالا در پی توسعه برنامه اش است تا بتواند سوخت هسته ای تولید بکند.
در عین حال، این کشور در پی بدست آوردن فن آوری طراحی و ساخت نیروگاه اتمی هم هست. محمد سعیدی، معاون سازمان انرژی اتمی ایران، گفت: «ما امیدواریم در سال های آینده در میان کشورهایی قرار بگیریم که موفق به ساخت نیروگاه هسته ای شده اند».
ایران در حال حاضر، با استفاده از فن آوری داخلی، موفق به تولید رآکتور40 مگاواتی آب سنگین در اراک شده است. این کشور خودش را برای ساخت نیروگاه اتمی 360 مگاواتی در شهر دارخوین در جنوب غربی ایران، کرده است.
نورالدین پیرموذن، نماینده اصلاح طلب مجلس، گفت: «برنامه های ایران برای ساخت نیروگاه اتمی، بدون شک کمتر از غنی سازی اورانیوم غرب را نگران می کند. هر تلاشی از سوی ایران برای دست یابی به برتری های اتمی، با مخالفت آمریکا و سایر قدرت های اتمی مواجه خواهد شد، حتی اگر این تلاس برای ساخت نیروگاه اتمی باشد ».
منبع: اسوشیتد پرس، 17 مارس 2007