صحنه

ماهها، نمایش ها، چهره ها

 

فروردین:حمیدرضا آذرنگ در نمایش خون رقصه

حمیدرضا آذرنگ نمایشنامه نویس، کارگردان و بازیگر تئاتر است. او جایزه اول نویسندگی را سال ۸۵ از جشنواره فجر برای نمایش “خیال روی خطوط موازی” دریافت کرد و برنده بهترین بازیگر تئاتر سال ۸۸ در هفتمین دوره جشن بازیگر تئاتر برای بازی در دو نمایش “اهل قبور” و “خنکای ختم خاطره” شد.آذرنگ در نمایش “خون رقصه” به کارگردانی رضا صابری در نقش “امیر سورچی” ظاهر شد و برای بازی در این نمایش موفق به دریافت جایزه اول بازیگری در جشنواره تئاتر فجر هم شده است.

 

اردیبهشت: اپرای عروسکی حافظ، بهروز غریب پور

با عروسک های کوچک نمایش بهروز غریب پور که در قاب مستطیل تالار فردوسی جان می گیرند، ناگهان جهانی به حرکت در می آید. دنیایی ساخته می شود و در تمام مدت زمان زندگی این جهان پر تحرک،‌ تماشاگر ابعاد و اندازه ها و حتی حضورش را در فضای محدود تالار گم می کند . بهروز غریب پور برای تولید آثارش به سراغ ادبیات و شعر ایرانی رفته است. شعر را از حافظ و مولانا و فردوسی گرفته و با هنرمندی ستون های اصلی اپرا (موسیقی و آواز) را بر روی غنای شاعرانه مهم ترین چهره های ادبیات ایران استوار کرده است. شاید از همین منظر بتوان استمرار فعالیت هنرمندان تئاتر آران را تلاشی برای اثبات شیوه منحصر به فرد اپرای ایرانی دانست که به نتیجه رسیدن آن به پشتوانه قابلیت های ادبی شعر ایرانی به هیچ وجه دور از انتظار نیست.

 

خرداد:هوتن شکیبا، نمایش مترسگ

هوتن شکیبا متولد ۱۳۶۲ و اهل سنندج است. او در نمایش “مترسگ” به کارگردانی حسن معجونی در نقش “سگ” یکی از چهره‌های به یاد ماندنی تئا‌تر در سال ۹۱ محسوب می شود.شکیبا که قدرت بداهه گویی فراوانی دارد با تسلط بر صدا و بدن در ایفای نقش خود تماشاگران را مجذوب اجرای نمایش می کرد.شکیبا پیش از این نمایش هایی چون”آوازه خوان طاس”،”ننه دلاور بیرون پشت در”،”تبار شناسی و دروغ و تنهایی” و… را اجرا کرده است.

 

تیر:نمایش گل، یاسر خاسب

اولین ویژگی تاثیرگذار نمایش این است که مهارت های بدنی بازیگران در مسیری موافق با متن است. یعنی اجرای چنین نمایشی بدون مهارت های بدنی امکان ناپذیر به نظر می رسد، همان گونه که داشتن آن مهارتها بدون وجود متنی این چنین بیشتر به اجرای هنرهای رزمی نزدیک است. مسیری که کوزه گر در خلق و جان بخشی به پیکره می پیماید دشوار و مبتنی بر کشاکش و مبارزه  است. مخلوق گلی که در آغاز بسان جنینی بسته و مچاله است آرام آرام صاحب دست و پا و سر و بدن می شود. آوای گل با تکیه بر قابلیت های بدنی بازیگرانش به تصویری فراتر از ماده دست می یابد؛ نوعی هستی شناسی مبتنی بر تقدیرگرایی.

 

مرداد:محمد صادق ملکی ،به صدای زمین ..

محمد صادق ملکی ۱۳۵۳ از تهران است.وی از شاگردان زنده یاد حمید سمندریان بوده و خود را فارغ التحصیل مکتب وی می داند.ملکی بازیگری است که معمولا کمتر بر صحنه تئاتر است و وقتی در آثار جلال تهرانی ظاهر می شود با همه ی انرژی و توان خود می دخشد.ملکی که از تحصیلکرده های تئاتر محسوب می شود در نمایش “ به صدای زمین گوش کن” با تسلط بر فرم و ایستایی و کلام بدن خود به خوبی از عهده ی نقش سخت “کاظم ” برآمد.

 

شهریور:نمایش خدای کشتار،علیرضا کوشک جلالی

“خدای کشتار”جسورانه ترین واکاوی انسان قرن بیستم در دنیای معاصر است. انسان به عنوان پیچیده ترین ماده دنیای دراماتیک با تمام مناسبات روانی و اجتماعی خود در ”خدای کشتار”مطرح می شود. نمایش همه مولفه های آثار ابزورد یا عبث نما را دارد. در “خدای کشتار” با داستان خاصی که طبق الگوی آثار داستان محور آغاز، میانه و پایان داشته باشد و یا نقطه اوج و فرود آن قابل تشخیص باشد، مواجه نیستیم. نمایش شخصیت هایی را مطرح می کند که پیچیدگی های شخصیتی دارند و بار روایت را بر دوش گفتار گذاشته اند. این خصوصیت در دیگر آثار یاسمینا رضا از جمله نمایشنامه «هنر» هم به وضوح دیده می شود. علیرضا کوشک جلالی از کارگردانانی است که هر اثر او می‌تواند یک اتفاق نمایشی باشد. او که عضو اتحادیه کارگردانان تئاتر آلمان است، تاکنون بیش از 35 نمایش را در آن کشور به روی صحنه برده است.جلالی که از 25 سال قبل نوشتن از آغاز کرده، با نگارش نمایشنامه با کاروان سوخته که هم اکنون در ۷ شهر آلمان، سوئیس و اتریش در حال اجرا است، جایزه نمایشنامه‌نویسی مردمی آلمان را در سال ۱۹۹۱ از آن خود کرد. از آثار به اجرا در آمده این کارگردان در ایران، ‌ می‌توان به مسخ، پابلو نرودا، بازرس، موسیو ابراهیم و گل‌های قرآن و شوایک در جنگ جهانی دوم اشاره کرد. موسیو ابراهیم و گل‌های قرآن، از طرف انجمن منتقدان خانه تئا‌تر به عنوان بهترین اجرا در سال ۱۳۸۶ انتخاب شد. همچنین ۳ اثر علیرضا کوشک جلالی با نام‌های پابلو نرودا، پوزه چرمی و با کاروان سوخته، در سال‌های اخیر در زمره نامزدهای بهترین اجراهای کشور آلمان بوده‌اند.

 

مهر:فرهاد آئیش ، هفت شب با میهمان ناخوانده 

 

آئیش در سال ۱۳۳۱ در شمیران زاده شد. دبستان و دبیرستان را در تهران گذراند. چند سال بعد به انگلستان و سپس به آمریکا سفر کرد و به تحصیل فیلم‌سازی و عکاسی پرداخت. پس از مدتی پرداختن به عکاسی به تئاتر گروید. آئیش سال‌هایی از زندگی‌اش را در شهرهای سانفرانسیسکو،لس انجلس گذراند و در این مدت به کارگردانی و بازی در بیش از ۳۰ نمایشنامه به زبانهای فارسی و انگلیسی پرداخت. او پس از ۲۷ سال در سال ۱۳۷۶ به ایران بازگشت. “هفت شب با میهمان ناخوانده” نوشته ،بازی و کارگردانی وی بود که به همراهی علی نصیریان در سالن اصلی تئاتر شهر بر صحنه رفت.

 

آبان: نان، نصیر ملکی جو

“نان” نمایشی است بدون دیالوگ. از همان اول با شنیدن عنوان نمایش می توان حدس زد که درباره چیست. نمایش هم بدون هیچ پیچیدگی ای و برعکس، با ظاهری ساده به سراغ خود عنوان نمایش به معنای عام اش می رود. طرح ساده اما نگاه کشف کننده است. نه زبانی هست برای گفتن دیالوگ ها و نه صورتی  برای نشان دادن افکار و احساسات. تنها بدن است، حرکات ضربدار پاها و ریزه کاری های انگشتان دست که خود به تنهایی گاهی احساسات و افکار را نشان می دهند.“نان” یک نمایش مدرن اجتماعی است، مدرن به این معنا که جسارت دارد، الزامی برای استفاده از دیالوگ برای خود ایجاد نکرده است و خلاقیت در طراحی،اجرا، فرم و دکور دیده می شود. در عین حال هم بعد تجربه گرایانه در آن دیده می شود.نصیر ملکی جو نیز کارگردان جوانی است که تحصیلکرده تئاتر است و پیش از این نمایش هایی همچون “دراکتبر ۱۸۱۵…“،”د د ت” و… را به صحنه برده است.“نان” در اجرای عموی با استقبال ویژه تماشاگران مواجه شد.

 

آذر:سحر دولتشاهی ، جاده طولانی مارپیچ

سحر دولتشاهی متولد ۱۳۵۸ از تهران و  دارای مدرک لیسانس ادبیات نمایشی و مترجمی زبان فرانسه است.دولتشاهی در نمایش “جاده طولانی مارپیچ ” به کارگردانی رضا گوران ،همبازی امین زندگانی بود.وی در این نمایش لحظات حسی متفاوت و قابل توجهی را در نقش “ماری”به اجرا گذارد. از فیلم‌هایی که او در آنها به ایفای نقش پرداخته می‌توان به طلا و مس، فرزند صبح، وقتی همه خوابیم، زخم شانه حوا، میم مثل مادر و چهارشنبه سوری اشاره کرد.

 

دی: ترن، نیما دهقان

“ترن”نمایشی درباره ارتباط فیزیک و متافیزیک محسوب می شود. از همان ابتدا نویسنده، وارد صحنه می­شود، بنابر وضع قراردادی، تعدادی از شخصیت های غایب را به زمین می­آورد تا شاهد حال و هوای امروز خانواده و اطرافیانشان باشند. هدف رویارویی آدم هایی است که یک گروه از آن ها به طور ابدی سفیدبخت شده­اند و جمعی دیگر هنوز بر زمین سیاه جامه­اند.نیما دهقان کارگردان نمایش که پیش از این آثاری همچون “خنکای ختم خاطره”،خاموشی دریا و…را به صحنه برده بود مدت ها بر سر اجرای “ترن” با شورای نظارت و ارزشیابی مرکز دولتی هنرهای نمایشی اختلاف نظر داشت.

 

بهمن: نوید محمد زاد، پچ پچه های پشت خط نبرد

نوید محمد‌زاده متولد ۱۳۶۵ و از تحصیلکرده‌های تئا‌تر است. وی در نمایش “پچ پچه‌های پشت خط نبرد” در نقش “علی رضا” یکی از تاثیرگذار‌ترین بازی‌های خود را ارائه داد. پسران آفتاب. ماه در مرداب. فاصلهٔ تاریک ستاره. یک دقیقه سکوت. دهانی پر از پرنده. آخرین نامه. بالاخره این زندگی مال کیه؟. زمستان ۶۶. ورود آقایان ممنوع. ایستاده‌ها سر سوراخ سوپ خوری. روایت ناتمام یک فصل معلق. پچ پچ‌های پشت خط نبرد و ویران از جمله آثار وی در سال‌های اخیر محسوب می‌شود.

 

اسفندف: ویران، یوسف باپیری

 

ویران، نمایش آدم‌هایی با قصه‌های متفاوت، اما مواجه با یک موقعیت مشترک بود. این موقعیت آنقدر بزرگ جلوه می کند که تمام آدم‌های ساکن این شهر(تهران) را هم می‌تواند در بر بگیرد. این نمایش را می‌توان نمونه‌ای موفق از انواع نمایش‌هایی دانست که متکی به درام نیستند. چرا که “ویران”، اصولا قصه‌ای را برای مخاطب تعریف نمی‌کند و تنها مخاطب را با تلنگری که به او می‌زند، رها می‌کند.یوسف باپیری کارگردان جوان این نمایش یکی از چهره های نوپای تئاتر ایران است که مدت ها بر سر اجرای این نمایش در تالار مولوی با شورای نظارت و ارزشیابی مرکز دولتی هنرهای نمایشی اختلاف نظر داشت.