بنا به گزارش یک منبع آگاه وزیر دفاع سابق ایالات متحده ویلیام پری و مجتبی ثمره هاشمی مشاور ارشد رییس جمهور ایران، طی سال گذشته دیدارهایی با هم داشته اند که در راستای برنامه هسته ای ایران بوده است. این منبع که به علت حساسیت موضوع نخواست نامش فاش شود همچنین افزود گفتگوهای انجام شده با مجتبی ثمره هاشمی نزدیکترین مشاور احمدی نژاد به منظور شفاف سازی و درک دیدگاههای طرفین بوده است.
مقامات سابق ایالات متحده طی سالهای گذشته نیز مذاکراتی با همتایان ایرانی خود داشته اند، با این حال به نظر می رسد مذاکرات اخیر با ثمره هاشمی مفیدتر و موثرتر بوده است.
هنوز مشخص نیست سیاستمدار بازنشسته ویلیام پری که در زمان کلینتون گفتگوها در مورد برنامه هسته ای کره شمالی را هدایت می کرد، در مذاکرات با مقام های ایرانی از دولت بوش دستور داشته است یا خیر. دولت بوش در سالهای 2005 و 2006 بارها مذاکرات پنهانی با مقامات ایران را انکار کرده بود.
ایالات متحده ، ایران را متهم به تلاش برای دست یابی به سلاح های هسته ای و نیز پشتیبانی از گروههای شبه نظامی عرب میکند. در عین حال ایران این اتهامات را رد میکند و می گوید حماس و حزب الله گروه های آزادیخواه هستند و نه تروریست.
مذاکرات اخیر هنگامی فاش شد که مقامات آمریکایی و اروپایی پیش بینی کردند دولت اوباما تا قبل از انتخابات ژوئن آینده در ایران، در سطح بالا دیدارهایی نخواهد داشت. مشاور آقای احمدی نژاد در روز چهارشنبه اعلام کرد رییس جمهور فعلی ایران به دنبال انتخاب مجدد است.
سیاستمداران بر این باورند اوباما اقدامی نخواهد کرد که منجر به افزایش شانس پیروزی احمدی نژاد در انتخابات پیش رو شود.
سایت خبری یاری نیوز برای نخستین بار فاش کرد که گفتگوها بین ویلیام پری و هاشمی ثمره “قرار است در اروپا انجام شود”. در عین حال ثمره هاشمی در گفتگو با خبرگزاری فارس این خبر را تکذیب کرد.
یک مقام آگاه از مسیر دیپلماتیک و غیر رسمی گفتگوها با ایران اعلام کرد که ملاقات ها ادامه دارد و ارائه جزییات بیشتر ممکن است به روند مذاکرات لطمه بزند.
درهمین رابطه یکی از مقامات آمریکا گفت که دولت مانع گفتگو با تهران نمی شود.
به گفته سیاستمدارانی که تلاش خود را معطوف به ترغیب تهران به مذاکره کرده اند ، دولت اوباما –با توجه به شعارهای انتخاباتی وی – به دنبال گفتگو با تهران در سطحی پایین تر از رییس جمهور و وزیر خارجه است.
وزارت خارجه امریکا اخباری در این ارتباط که اوباما جواب نامه تبریک احمدی نژاد را به تهران فرستاده تکذیب کرده اند و سخنگوی وزارت خارجه روبرت وود گفت “در دولت کسی مامور نوشتن چنین نامه ای نشده است.”
یکی از چالش های پیش روی دولت ایالات متحده این است که در ایران با چه کسی وارد گفتگو شود. در ایران آیت الله علی خامنه ای قدرت اصلی را در اختیار دارد و معمولا با غربی ها دیدار نمی کند.
به گفته منشی مطبوعاتی کاخ سفید رابرت گیبز “دقیقا مشخص نیست در ایران طرف گفتگوی ما چه کسی خواهد بود”.
برنامه غیر قانونی هسته ای ، حمایت از تروریسم و نیز تهدید صلح در اسراییل از جمله مسایلی است که واشنگتن مشتاق است با تهران مطرح کند.
توماس پیکرینگ سفیر بازنشسته و همچنین معاون سیاسی وزارت خارجه آمریکا در دوران کلینتون، روز پنجشنبه اعلام کرد سال گذشته با استادان چند دانشگاه دولتی ایران ملاقاتی داشته است.
به گفته وی دولت جدید نباید برای تماس با ایران منتظر بماند، پیکرینگ در عین حال تاکید کرد “هر گونه اقدامی که بر نتیجه انتخابات ایران تاثیر بگذارد عاقلانه نخواهد بود”.
یکی از دیپلماتهای ارشد غربی بر این باور است “یکی از چالش های دولت جدید، انتخابات ریاست جمهوری در ایران و اقدامات قبل از آن است”. وی که نخواست نامش فاش شود افزود “قبل از انجام هرگونه حرکتی باید بسیار محتاط بود تا آن حرکت تاثیری بر نتایج انتخابات نداشته باشد. به زبان ساده تر، نباید اقدامی کرد که به نفع احمدی نژاد باشد”.
این دیپلمات در ادامه گفت احمدی نژاد باید درک کند موضع خشن و سرپیچی دولت وی از قطعنامه های سازمان ملل، منجر به تغییر سیاست ایالات متحده می شود.
اوباما در گفتگوی تلویزیونی روز سه شنبه خود با شبکه العربیه در تایید سخنانش در مراسم تحلیف، تکرار کرد ”چنانچه کشورهایی مانند ایران مشت خود را باز کنند، ما نیز دست خود را به سوی آنها دراز خواهیم کرد”.
در عین حال مقامات ایران خواستار آن شده اند که نخست ایالات متحده باید سیاست هایش را در قبال تهران تغییر دهد.
انتظار می رود دولت اوباما دنیس راس مذاکره کننده سابق در امور خاور میانه را برای هدایت گفتگوهای ایران در نظر بگیرد. یکی از مقامات آمریکایی گفت با اینکه این موضوع چند هفته ایست که مطرح شده، تابه حال انتصاب رسمی دنیس راس انجام نشده است؛ و این مساله به این علت است که “حوزه فعالیت و اختیارات وی موضوعی است که دولت همچنان در حال مشخص کردن آن است”.
نامزد شدن دنیس راس بعنوان مذاکره کننده گفتگوهای ایران مورد اعتراض انجمن ایرانیان و آمریکاییان و نیز چند گروه دیگر قرار گرفته است. به گفته هوشنگ امیراحمدی مدیر انجمن، این اعتراض ها بدان دلیل است که ن دنیس راس با مسائل ایران آشنائی ندارد و از دید تهران گرایش وی به اسراییل مساله ای است که مانع از آن می شود که وی اعتماد تهران را جلب کند.
در عین حال گفته می شود ویلیام برنز معاون وزارت خارجه آمریکا که در مذاکرات چند جانبه با حضور ایران شرکت داشت ، هفته آینده در آلمان با چهار کشور دیگر عضو شورای امنیت – بریتانیا ، فرانسه، روسیه و چین- در مورد ایران دیدار و گفتگو خواهد کرد.
به گفته یکی از سیاستمداران ارشد اروپا، مذاکره آمریکا با ایران اهمیت بسیاری برای اروپا دارد. وی همچنین افزود “شش کشور قدرتمند، تحریم های بیشتر سازمان ملل علیه ایران را در زمینه انتقال فن آوری و صنایع انرژی مورد بررسی قرار خواهند داد”.
این سیاستمدار در ادامه گفت دولت اوباما به اروپا تعهد داده است که “بدون مشورت با آن ها اقدامی نخواهد کرد.” وی همچنین افزود انتظار نمی رود تا باز بینی کامل سیاست های ایالات متحده شاهد تصمیم مهمی از سوی کشور باشیم.
منبع : واشنگتن تایمز ، 30 ژانویه