ایران با استفاده از منفذهای موجود در تحریم‌های غرب، در حال خریداری مقادیر زیادی سنگ معدنی حاوی آلومینا از کشورهای اروپایی از جمله آلمان و فرانسه است که می‌تواند برای ساخت قطعات نظامی و موشکی بکار برود.
سنگ‌های پالوده جزو تحریم‌های اتحادیه اروپا نیست، اما تحریم‌های شدیدتر آمریکا که از اول ژوئیه اجرایی شده‌اند به دنبال بستن این منفذها هستند. به گفته وزارت خزانه‌داری آمریکا، اقدامات اخیر شامل “فلزات خام و نیمه استخراج شده” از جمله آلومینیوم هم می‌شود.
مارک دوبوویتز، مشاور باراک اوباما و قانونگذاران آمریکا در مورد تحریم‌ها می‌گوید: “پس از اول ژوئیه تحریم‌های جدید تجارت فلزات از جمله آلومینیوم، آهن، طلا، نقره و پلاتین و دیگر فلزات را در لیست سیاه قرار می‌دهد.”
آلومینا نسخه پالایش یافته هیدروکسید آلومینیوم خام است و معمولا برای ساخت آلومینیوم استفاده می‌شود اما به شکل بسیار خالص یا به شکل “شیمیایی” کاربرد غیرفلزی دارد که در موارد نظامی حساس مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آمارهای رسمی نشان می‌دهد که از ژانویه ۲۰۱۲ تا مارس ۲۰۱۳ حدود ۴۰۰۰ تن آلومینا به ایران فروخته شده که بیشتر آن از طرف کشورهای آلمان و فرانسه و مقادیری هم از اسلوانی، ایتالیا، مجارستان و بلژیک بوده است.
مارک گورویتز مشاور تکنولوژی موشکی و هسته‌ای آمریکا می‌گوید، ایران می‌تواند با استفاده از آلومینای شیمیایی کامپوزیت‌های سرامیک با درجه نظامی بسازد. وی گفت: “ایران مسلما توانایی این را دارد که در داخل قطعات موشکی بسازد. آنها روی کامپوزیت‌های سرامیکی با استفاده از آلومینا زیاد کار کرده‌اند و می‌توانند از آن برای ساخت قطعات نظامی و اجزای موشکی نظیر سرلوله و محفظه رادار استفاده کنند.”
آلومینای شیمیایی که بصورت پودر است، باید با مواد دیگری ترکیب شود تا بتوان با آن کامپوزیت سرامیکی ساخت.
دیوید آلبرایت، بازرس سلاح سازمان ملل که حالا رئیس اندیشکده موسسه علوم و امنیت بین‌المللی در آمریکاست می‌گوید، ایران سال ها روی استفاده از آلومینای شیمیایی مطالعه کرده و این در مقالاتی که توسط ایرانیان در سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ چاپ شده آمده است.
وی گفت: “این اسناد نشان می‌دهد که تمایلی به یافتن مهارت در استفاده از آلومینای شیمیایی برای استفاده نظامی وجود دارد.”
آلومینای شیمیایی همچنین می‌تواند برای ساخت سرامیک‌های شفاف که در ابزار دید شب و لیزری کاربرد دارد بکار رود. اما کاربرد آن در ساخت مخروط های محافظ موشکی آن را به برنامه هسته‌ای ایران پیوند می‌زند.
مایکل الیمان از موسسه مطالعات استراتژیک لندن گفت: “به طور کلی ایران به مدت سی سال سعی کرده است موشک های بالستیک خود را توسعه دهد. سرامیک‌های شفاف نوعی اکسید آلومینیوم است که با استفاده از آلومینای شیمیایی ساخته می‌شود. این ماده می‌تواند از اجزای سازنده موشک باشد. اینکه موشک‌ها مواد منفجره حمل کنند یا کلاهک هسته‌ای مهم نیست، بیشتر موشک‌ها قابلیت‌های دوگانه‌ای دارند.”
نماینده تهران در سازمان ملل گفته تحریم‌ها از نظر اعتمادسازی میان ایران و اعضای شورای امنیت مخرب است. ایران هرگز از تعهدات بین‌المللی تخطی نکرده و همواره به تعهداتش پایبند بوده است.
فرماندهان نظامی ایران به کرات اعلام کرده‌اند که پیشرفت‌های آنها در خدمت سیستم‌ها و موشک‌های دفاعی بوده که در مانورهای نظامی مورد آزمایش قرار گرفته است. اما تحلیلگران غربی می‌گویند قابلیت‌های واقعی این جنگ‌افزارها را نمی‌توانند مستقلا مورد تایید قرار دهند.
سخنگوی کاترین اشتون رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا می‌گوید، صادرات انواع شکل‌های آلومینیوم خام و دیگر محصولات آلومینیوم طبق تحریم‌های اروپا ممنوع بوده است.
وی می افزاید: “اما صادرات سنگ آلومینیوم ـ– آلومینا ـ– این‌طور نیست. این موضوعی است که باید در آینده در مورد آن تصمیم گرفت.”
منبع: شیکاگو تریبیون - 2 ژوئیه 2013