امین رئوفی‌نژاد
پمپ بنزین‌ها در چند روز اخیر صفهای طولانی‌تری را نسبت به هفته‌های قبل تجربه کردند، اما رئیس اتحادیه جایگاهداران عرضه بنزین با وجود اذعان به طولانی شدن صف‌ها و افزایش نگرانی‌ها از سهمیه‌های جدید و وضعیت عرضه بنزین، ادعا کرد که “انبارهای بنزین، ذخیره قابل قبولی دارد.” از سوی دیگر در حالی که مسئولان دولتی پیش‌تر از پایان یافتن بودجه واردات بنزین تا آخر تیر ماه و ارائه لایحه متمم بودجه برای حل این مشکل خبر داده بودند، دیروز الهام سخنگوی دولت گفت: “هیچ لایحه‌ای برای بنزین در دست دولت نیست.”
خبرنگاران در نشست مطبوعاتی صبح دیروز در شرایطی از سخنگوی دولت احمدی نژاد درباره لایحه متمم بودجه واردات بنزین پرسیدند که پیش از این وزیر نفت و معاونانش و نیز مسئولان ستاد مدیریت حمل و نقل (تبصره 13 سابق) بارها از ضرورت افزایش بودجه واردات بنزین و ناکافی بودن مبلغ تخصیص یافته در بودجه سال 1387 برای این منظور سخن گفته بودند.
این موضوع به حدی جدی شده بود که وزیر نفت ادعا کرد که می‌تواند 48 ساعته بنزین مورد نیاز وارداتی را تأمین کند و سپس بر ادعای خود افزود که کشتی‌ها در خلیج فارس برای فروش بنزین به ایران صف کشیده‌اند!
کسری بودجه و تناقض‌گویی
به گفته مسئولان دولتی، در بودجه سال جاری 3 هزار میلیارد تومان به واردات بنزین اختصاص داده شده است، اما دیروز معاون ستاد مدیریت حمل و نقل اعلام کرد که این مبلغ باید به 12 هزار میلیارد تومان افزایش یابد؛ یعنی چهار برابر شود!
در همین راستا هفته گذشته نعمت‌زاده، معاون وزیر نفت، از “تدوین پیش‌نویس لایحه 8 میلیارد دلاری برای واردات بنزین و گازوئیل” خبر داد، اما غلامحسین الهام دیروز این موضوع را به کلی تکذیب کرد و گفت: “هیچ لایحه‌ای برای بنزین در دست دولت وجود ندارد.“
الهام توضیح اضافه‌ای هم در این باره نداد؛ بدین ترتیب اکنون مشخص نیست که کسری بودجه مربوط به واردات بنزین در سال جاری که در هفته‌های گذشته مورد تأکید مقامات دولتی بود، چگونه و از کدام محل قرار است تامین شود.
گفتنی است دولت احمدی نژاد سال گذشته کسری بودجه برای واردات بنزین و برخی کالاهای مصرفی را از محل درآمدهای 6 درصدی شرکت نفت و از محل فروش این سرمایه ملی و با برداشت از حساب ذخیره ارزی با اجازه رهبر و بدون تصویب مجلس، تأمین کرده بود.
به این ترتیب تنها موضوعی که می‌تواند با ادعای اخیر الهام در خصوص بررسی نشدن لایحه متمم بودجه واردات بنزین منطبق باشد، سخنان هفته پیش اکبر ترکان، معاون برنامه‌ریزی وزیر نفت است که فاش کرد دولت قصد دارد در صورت تحریم واردات بنزین، به سقف تولید داخلی بسنده کند و به این منظور، مصرف داخلی و سهمیه خودروها را تا این سقف کاهش دهد.
بحران عرضه و نگرانی از کمیاب شدن بنزین
اگرچه الهام بررسی لایحه کسری بودجه واردات بنزین در دولت را رد کرد، اما صفهای طولانی پمپ بنزین‌ها در روزهای اخیر و در حالی که التهاب ناشی از ابطال برخی از کارت‌ها و کوپن‌ها و صفر شدن موجودی کارت‌های تاکسی‌ها و وانت‌بارها مربوط به روزهای آخر خرداد ماه بوده و پایان یافته است، نشان از تشدید بحران بنزین دارد.
هشدارهای برخی مقامات وزارت نفت و مسئولان سهمیه‌بندی در خصوص پایان یافتن بودجه واردات این فرآورده نفتی به همراه وضعیت آشفته فروش بنزین سوپر در جایگاه‌ها و نیز تأثیرات مخرب قطعی مکرر برق، خرابی دستگاه‌ها و صفهای طولانی خودروها، شرایط غیرمتعارفی را برای پمپ بنزین‌ها به وجود آورده است. این در شرایطی است که شایعاتی در خصوص احتمال کمبود بنزین و کاهش عرضه در جایگاه‌ها در عین ثابت ماندن سهمیه‌ها نیز در جامعه مطرح شده است.
در این شرایط، بیژن حاج‌محمدرضا، رئیس اتحادیه جایگاهداران عرضه بنزین سراسر کشور، دیروز در مصاحبه‌ای به سکوت صنف خود درباره شرایط دشوار فعلی پایان داد و از “مشکلات فراوان” به وجود آمده پس از تغییر سهمیه‌ها و شرایط عرضه سوخت سخن گفت.
وی در عین اصرار بر اینکه بنزین به قدر کافی در انبارها ذخیره شده است، هفته گذشته را در خصوص عرضه بنزین، “بسیار سخت” توصیف کرد و با اشاره به “ایجاد صفهای طویل” در پمپ بنزین‌ها، به مواردی از سوء مدیریت دولت در این زمینه اشاره کرد. وی در همین ارتباط گفت: “قبلا اعلام شده بود که خودروهای داخلی با حجم موتور 1300 سی سی به بالا و خودروهای وارداتی با حجم موتور 2000 سی سی به بالا می توانند از ذخیره بنزین خود که از ماههای گذشته در کارت سوخت آنها جمع آوری شده بود، استفاده کنند و خطری برای مقادیر ذخیره شده وجود ندارد، این در حالی بود که با شروع دور جدید سهمیه بندی بنزین، کارت سوخت این افراد بدون هماهنگی باطل شد و مشکلات زیادی را برای جایگاهداران به وجود آورد.“
او همچنین به مورد دیگری از بی‌برنامگی‌های دولت نهم در این باره اشاره کرد و گفت: “براساس اعلام وزارت نفت قرار بود بنزین سوپر با قیمت 540 تومان در هر لیتر و بدون استفاده از کارت سوخت به صورت نامحدود عرضه شود اما با آغاز دور جدید سهمیه‌بندی اعلام شد که بنزین سوپر با استفاده از کارتی که در اختیار جایگاهداران گذاشته شده است، باید عرضه شود که این موضوع نیز باعث تاخیر در عرضه سوخت و ازدحام و شکل گیری صفهای طویل در مجاری عرضه سوخت شد.“
وی همچنین نسبت به کاهش شدید مصرف بنزین سوپر به کمتر از ده درصد هشدار داد و با اشاره به “فروش اندک این نوع بنزین، حجم ذخیره بالا در مخازن و افزایش میزان تبخیر و رقم بالای کارمزد ماهیانه”، اعلام کرد که جایگاه داران قصد دارند از فروش این نوع بنزین خودداری کنند و این اتحادیه در حال مذاکره با وزارت نفت در این باره است.