مرضیه حسینی
دهمین جشنواره تئاتر دانشگاهی زیر فشار شدید ماموران وزارت علوم به مراسمی کاملا دولتی تبدیل شد. فرناندو آرابال نویسنده وکارگردان نامدار جهانی هم در آخرین لحظه سفر خود را لغوکرد ودر اعتراض به سانسور به ایران نیامد.
به گزارش خبرنگار “روز” از تهران دهمین جشنواره تئاتر دانشگاهی ایران درحالی به کار خودپایان داد که معرفی آثار “برتر” جشنواره، سیاستهای وزارت علوم را کاملا روشن کرد. برخلاف پیام محمود احمدی نژاد به دبیرخانه جشنواره مبنی بر اینکه “هنر نمایش باید بیانگر بهترین وزیباترین تعابیر وتعاریف درراستای کمال وحقیقت جویی وشایستگی انسان باشد” تقریبا هیچ یک از آثار اجرا شده “بیانگر حقیقت جویی وشایستگی نبودند.”
به گفته یک کارگردان تئاتر “بسیاری از آثار زیر تیغ سانسورچیان وزارت علوم گرمای خودراازدست دادند وفشارروانی که برکارگردانهایی که نمایش آنها تقریبا حرفی برای گفتن داشت تاثیر بسیار منفی به اثارشان گذاشت.به شکلی که اغلب کارگردانهایی که نمایش آنها به زحمت درجشنواره حضورپیدا کرده بود ازسوی مسوولین دبیرخانه درصورت عدم حذف نکاتی که به آنها گفته می شد تهدید به اخراج از بخش مسابقه شدند.”
کیفیت نمایشهای امسال به دلیل فشار سیاسی به پائین ترین سطح رسیدو آثار ارائه شده از وجود هر نوع اندیشه وتفکری جز بیان قرائت ماموران از اسلام و تبلیغ انرژی هسته ای تهی بودند.
یک مدرس هنر به “روز” گفت: “از مهم ترین برنامه های این جشنواره اجرای نمایشهای دانشجویی واستفاده گروههای مجری از نظرات وانتقادات مخاطبین و منتقدین وکارشناسان بود.جریان مهمی که به صورت عجیبی ناگهان حذف شد.عدم چاپ بولتن خبری درجشنواره ویا تشکیل جلسات نقدو بررسی نمایش اجرا شده زحمات چندین ماهه گروهها را درست درلحظاتی که باید ثمر می داد، خشکانید.” انتخاب داوران این دوره ازجشنواره هم با توجه به سیاستهای وزارت علوم وبدون درنظر گرفتن سطح سواد هریک از آنها برای قضاوتی چنین سنگین، صورت گرفت.رحمت امینی، فرشاد فرشته حکمت، فرزاد معافی افرادی معروفند که اجرای سیاستهای دولتی برایشان به مراتب ارزشمندتر ازانتخاب وداوری سالم گروههای برتر وکشف استعدادهای بیشتر است.سعید کشن فلاح هم که خود از مشاورین هرساله راه اندازی جشنواره و ملقب به “قیچی تیزجشنواره” است درراس هیات داوری قرار داشت.
به این ترتیب اهداف محمد باقر خرمشاد، وزیر علوم ومحسن اسلامی مدیر کل امورفرهنگی وزارت علوم به راحتی به تفکرات دانشجویی عباس اقسامی، به عنوان دبیر جشنواره چربید و سبب حوادث گوناگون شد.
دربخش بین الملل هم عدم حضور فرناندو آرابال درایران از مهم ترین وداغ ترین خبرهای این جشنواره بود. آرابال نویسنده وکارگردان بزرگ اسپانیایی قرار بود بر اساس تبلیغات دامنه دار وزارت علوم، برای انجام یک ورک شاپ نویسندگی به تهران سفرکند. آرابال که از کارگردان های مشهور جهان در زمینه سینما و تئاتر است، درآخرین لحظه سفر خود را بعلت دولتی بودن جشنواره و سانسور شدید کلیه آثار ـ حتی نمایش های خارجی- لغو کرد.
اوسومین کارگردان بزرگ جهانی است که دست به چنین اقدامی می زند. پیش از او خانم آرین موشکین کارگردان نامدار فرانسوی وپیتر بروک چهره جهانی تئاتر به منظور اعتراض به سانسور و سیاستهای دولت، سفر خود به ایران را لغوکرده بودند.
اجرای نمایش “دوزخ” توسط گروه مکزیکی هم به دلیل رعایت مسائل دینی مورد نظر ماموران وزارت علوم، لغو شد. سانسور چیان وزارت علوم می خواستند کارگردان مکزیکی اثر خود را با آنچه آنها حقایق اسلامی در باره جهان دیگر می خواندند، وفق دهد.
دهمین دوره جشنواره دانشگاهی با اعلام آثاری که دقیقا درراستای تفکرات سفارشی ودولتی بود به کار خود پایان داد و سعید هاشمی پور که سابقه درخشانی هم در تئاتر دانشگاهی ندارد به عنوان دبیر یازدهمین دوره تئاتر دانشگاهی منصوب شد.