همزمان با افزایش تصاعدی آمار کشته شدن اعضای سپاه در سوریه، گزارش هایی مبنی بر احتمال ورود بخشی از نیروی زمینی ارتش آمریکا در سوریه نیز منتشر شده است. در همین حال از یک سو ایالات متحده خبر داده که تهران در مذاکرات صلح سوریه شرکت داده می شود و از سوی دیگر سردار سلامی، جانشین فرمانده سپاه، گفته است: “ما قطعنامه ها را مطالعه نمی کنیم، وظیفه ما توسعه قدرت است و هیچ کس نمی تواند برای ما دیکته بگوید.ما انشا مقاومت و مبارزه با استکبار می کنیم.”
از ۱۶ مهر تا امروز به ندرت روزی بوده است که خبر کشته شدن یکی از اعضای سپاه در سوریه منتشر نشود، مانند دیروز که رسانه های داخلی همچون خبرگزاری فارس خبر از کشته شدن ۳ تن از اعضای سپاه منتشر کردند؛ خبری کوتاه و بدون توضیحات لازم: “شهیدان حمید رضا دایی تقی از اهالی اصفهان، جبار عراقی از خوزستان و پویا ایزدی از لنجان اصفهان از مجاهدین ایرانی بودند که دیروز(دوشنبه) در دفاع از حرم حضرت زینب(س) و مبارزه با تروریست های تکفیری به شهادت رسیدند.”
اخبار منتشر شده نه محل دقیق کشته شدن اعضای سپاه را اعلام کرده و نه نام گروه شبه نظامی که با آن ها درگیر بوده است.
رسانه های داخلی دیروز همچنین از کشته شدن چهارمین عضو کرمانشاهی سپاه در جریان نبرد روز تاسوعا و عاشورا -ـ جمعه و شنبه ـ میان حامیان بشار اسد و شبه نظامیان تندرو مخالف وی منتشر کردند. خبرآنلاین در توضیح این خبر با استفاده از اصطلاحی بدیع نوشته وی در جریان “نبرد مستشاری” کشته شده است.
دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی در ماه های اخیر تاکید کرده است که تهران تنها به صورت مستشاری در تحولات نظامی سوریه شرکت می کند، برای نمونه حسین امیر عبداللهیان ـ معاون خاورمیانه وزیر خارجه ـ شنبه هفته گذشته در مراسم ترحیم سردار حسین همدانی اعلام کرد جمهوری اسلامی در سوریه “نیروی رزمنده” ندارد.
سردار همدانی، فرمانده سابق سپاه تهران (سپاه محمد رسول الله)، ۱۶ مهر در سوریه و در حوالی شهر حلب کشته شد. وی عالیترین مقام سپاه بود که در 3 سال اخیر در درگیری های نظامی سوریه کشته می شود، پس از مرگ وی، اخبار مربوط به کشته شدن اعضای سپاه در سوریه به طور تصاعدی افزایش پیدا کرده است.
این در حالی است که امیر عبداللهیان در اظهارات اخیرش گفته است: “ما دارای مستشاران نظامی در عراق و سوریه هستیم. مستشاران نظامی ما به درخواست دولت‌های عراق و سوریه در آنجا حضور دارند.”
مواضع این عضو وزارت خارجه کاملا منطبق با اظهاراتی است که مقامات ارشد سپاه مطرح می کنند، روز جمعه سردار رمضان شریف،در مصاحبه با باشگاه خبرنگاران جوان ضمن تایید رسمی خبر کشته شدن ۸ عضو سپاه در سوریه در روزهای پیش از تاسوعا، همچنین از افزایش “نیروهای مستشاری ایران” در سوریه در پی دور جدید تحولات میدانی در مقابله با گروه‌های تروریستی در این کشور خبر داد. از سوی دیگر سردار سلامی در یک گفت و گوی ویژه خبری با فارس با این اشاره که “نیروهای ایرانی در سوریه حضوردارند” و همچنین اینکه “هنوز مانده تا انبارهای موشکی پیشرفته خود را به نمایش بگذاریم” به تشریح نحوه حضور نیروهای جمهوری اسلامی در سوریه پرداخت و از جمله گفت: “ارتش سوریه نیازمند مکمل نظامی است مثل بسیج مردمی که ما این مفهوم را به شکل عملیاتی در سیستم دفاعی سوریه واردکردیم.”
او با بیان اینکه “نقش ما در سوریه در ۴ سطح تعریف می شود”، این سطوح را چنین بر شمرد:سطح راهبردی،سطح عملیاتی،سطح تاکتیکی و سطح فنی.
پیش از این وزارت خارجه نیز اعلام کرده بود که جمهوری اسلامی “به مشورت مستشاری خود (در سوریه) برای مبارزه با تروریسم حتما شدت بیشتری” خواهد بخشید.
در میان کشته شدگان اخیر چهره هایی همچون فرشاد حسونی زاده، فرمانده پیشین تیپ “صابرین” سپاه- یگان تکاوری ویژه نیروی زمینی سپاه- و حمید مختاربند، مسئول سابق ستاد تیپ یکم حضرت حجت اهواز،عبدالله باقری نیارکی، رضا خاوری و امین کریمی نیز از اعضای “سپاه انصار”، (واحدی ویژه در سپاه با ماموریت حفاظت از جان مقامات ارشد سیاسی جمهوری اسلامی )، محمد ظهیری، از افسران تکاور سپاه استان خوزستان و مصطفی صدرزاده، فرمانده گردان عمار از تیپ فاطمیون اشاره کرد که نشان می دهد عمده کشته شدگان دارای مقامات ویژه و رده های نسبتا بالای عملیاتی در سپاه بوده اند.
تهران از زمان آغاز تظاهرات مسالمت آمیز شهروندان سوریه علیه حکومت بشار اسد مخالفت جدی خود با تظاهرات های صدها هزار نفری مخالفان سوری در حمص و حما را نشان داد. آیت الله خامنه ای به طور رسمی در جریان یک سخنرانی در ژوئن ۲۰۱۱ با متفاوت دانستن اعتراضات سوریه از دیگر خیزش های موسوم به بهار عرب، آن را یک “حرکت انحرافی” توصیف کرد.
با این حال نخستین بار که سپاه به طور رسمی نوعی از حضور خود در سوریه را تایید کرد به ۱۵ ماه پس از آن سخنرانی باز می گردد؛ ۲۵ شهریور ۱۳۹۱ سردار محمد علی جعفری در جریان یک کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد: “ما کمک‌های فکری و مشاوره‌ای به سوریه به عنوان حلقه مقاومت که مقام معظم رهبری نیز به آن اشاره داشتند داریم. ایران نسبت به این مساله و کمک به آن افتخار می‌کند.”
در 3 سال اخیر تنها خبر کشته شدن تعداد بسیار اندکی از فرماندهان سپاه در سوریه منتشر شده بود، حسین شاطری (معروف به حسین خوش نویس) و عبدالله اسکندری ( فرمانده سابق بنیاد شهید فارس) از معدود افرادی بودند از زمان آغاز جنگ داخلی در سوریه جان خود را از دست داده بودند، اما از زمان آغاز یورش جنگنده های روسیه در اوایل ماه مهر به مواضع گروه خلافت اسلامی (موسوم به داعش) که با درخواست رسمی بشار اسد، از ولادمیتر پوتین، صورت گرفت، به نظر می آید ورود فرماندهان سپاه به مناطق عملیاتی و خط مقدم درگیری ها افزایش یافته است.
حضور نظامی جمهوری اسلامی در سوریه البته با انتقادهای جدی از سوی کشورهای عربی و در راس آن ها عربستان سعودی همراه بوده است. عادل الجبیر، وزیر خارجه آل سعود، این هفته به طور رسمی تهران را به خاطر دخالت نظامی اش در سوریه “تروریست” خطاب کرد. عربستان سعودی از ماه های نخست آغاز تظاهرات در سوریه خواستار فروپاشیدن حکومت بشار اسد بوده است و گفته می شود این کشور به همراه قطر حمایت های مالی مخفیانه ای از گروه های جهادی تندرو در سوریه به عمل آورده اند.
ایالات متحده نیروی زمینی به سوریه می فرستد؟
گفتنی است در حالی که به نظر می آید حضور نظامیان سپاه در مناطق عملیاتی سوریه علیه داعش افزایش یافته است روزنامه واشنگتن پست نیز گزارش داده است که مشاوران امنیتی ملی ایالات متحده پیشنهادهایی برای ورود نیروی زمینی ارتش ابر قدرت جهان به خطوط مقدم جبهه های نبرد در سوریه و عراق به باراک اوباما رئیس جمهور این کشور داده اند. بر اساس این گزارش تعداد محدودی از نیروهای عملیات ویژه ارتش ایالات متحده در سوریه مستقر شده اند.
شرکت تهران در مذاکرات صلح قطعی است
در همین حال دیشب نشستی در پاریس با حضور کشورهای عربستان سعودی، امارات، اردن، قطر، ترکیه، آلمان، فرانسه، ایالات متحده، ایتالیا و انگلستان برای بحث پیرامون یافتن راه حل برای پایان بخشیدن به جنگ داخلی در سوریه برگزار شد؛نشستی که در آن خبری از نماینده جمهوری اسلامی و روسیه نبود. گرچه بر اساس اخبار منتشر شده احتمال می رود نشست دیگری روز جمعه با حضور نمایندگان همین کشورها و همچنین نمایندگان تهران و مسکو و قاهره (مصر)برگزار شود. خبرگزاری فارس در این خصوص نوشته است :” هرچند هنوز این نشست قطعی نشده، اما به نظر می‌رسد هدف از دیدار پاریس هماهنگ کردن مواضع کشورهای همسو با مخالفان دولت سوریه پیش از دیدار با روسیه و ایران است.”
در حال حاضر عربستان سعودی با حضور تهران در مذاکرات مخالف است و ترکیه نیز با حضور مصر و مشخص نیست مذاکرات کنونی در فرانسه به اتفاق نظر در میان کشورهای موسوم به “دوستان سوریه” برای حضور تهران در نشست آتی بینجامد.
مواضع اخیر ایالات متحده احتمال حضور تهران در مذاکرات آتی صلح در سوریه را افزایش داده است.دو روز پیش، جان کربی، از سخنگویان وزارت خارجه آمریکا در مورد نقش تهران در مذاکرات صلح گفت: “ما می دانیم در مقطعی از فرایند حرکت به سوی پایان انتقال سیاسی قدرت در سوریه، نیاز است با ایران گفت وگو شود. من نمی خواهم وارد جزئیات نشست های آتی بشوم، ولی واضح است که می دانیم در مقطعی با ایران گفت وگو خواهد شد.”
به گفته وی جان کری، وزیر خارجه ایالات متحده، این موضوع را روشن کرده که جمهوری اسلامی بایست در برهه ای در این مذاکرات شرکت داده شود، اما متذکر شده است: “حالا چه زمانی این اتفاق خواهد افتاد و تحت چه شرایط خواهد بود، هنوز نهایی نشده است”
