هاشمی را سالیان متمادی است که می‌شناسیم

نویسنده
مریم کاشانی

» بازگشت علاقه مراجع به ‌رفسنجانی

حجت‌الاسلام طه هاشمی، معاون فرهنگی‌اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی به همراه رئیس این دانشگاه سفری به قم کرده و با مراجع مذهبی این شهر دیدار کرده است. او پس از این دیدار گزارشی منتشر کرده و از علاقه مراجع قم به اکبرهاشمی رفسنجانی خبرداد. طه هاشمی نوشت: “ همگی بزرگواران از خدمات و نقش دانشگاه آزاد اسلامی تعریف کردند و بویژه به نقش آیت‌الله هاشمی رفسنجانی اشاره کردند اما فرمایشات حضرت آیت‌الله وحید خراسانی لطف دیگری داشت. ایشان فرمودند دانشگاه شما سه واژه کلیدی دارد؛ اولا دانشگاه یعنی جایگاه علم و دانش، پس تلاش کنید در دانش و توسعه علم سرآمد باشید. ثانیا آزاد؛ پس باید مروج حریت و آزادگی باشید و اسلامی یعنی آراسته‌بودن به دین و مفاهیم دینی.آیت‌الله در عین حال به نقش آقای هاشمی رفسنجانی پرداخت و از ایشان و هوش و درایت و مدیریت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی تجلیل کردند.”

او اضافه کرده بود: “حضرت آیت‌الله وحیدخراسانی نکته‌ای در باره عدم نتیجه‌گیری در مذاکرات هسته‌ای متذکر شدند و گفتند اسراییل و سعودی از نتیجه مطلوب ممانعت کردند و راه قطعی این است که آقای هاشمی به عربستان سفر کند. چند بار تاکید کردند که باید این سفر انجام شود چون تنها شخصیتی که می‌تواند عربستان را مجاب کند آقای هاشمی است؛ سفر او به نفع جهان اسلام و ایران است. ایشان فرمودند آقای هاشمی را سالیان متمادی است که می‌شناسم و خاطره ای تعریف کرد که وقتی آقای خمینی آمدند من وقت خواستم که خدمت ایشان برسم فوری وقت دادند و من (آیت‌الله وحید) به ملاقات ایشان رفتم. آقای وحید ادامه داد که من کنار آقای خمینی نشستم و روبروی ما آقای اشراقی داماد امام(ره) نشسته بود؛ دیدم یک شیخ جوانی آمد و فردی را مطرح کرد و گفت این آقا خوب است والی (استاندار) اصفهان باشد و ایشان قبول کردند. چند دقیقه بعد آمد و فرد دیگری را به آقای خمینی معرفی کرد و گفت این آقا مناسب است استاندار فلان استان باشد؛ باز هم امام تایید کردند. دوباره آمد خدمت امام خمینی و گفت آقای امامی‌کاشانی مناسب است مسئول مدرسه سپهسالار باشد؛ باز هم امام خمینی قبول کردند. آیت‌الله وحید ادامه دادند: برای من عجیب بود! پیش خود گفتم این شیخ کیست که رهبر انقلاب اینهمه به او اعتماد دارد و حرفش را می پذیرد! رو کردم به آقای اشراقی و گفتم این شیخ کیست؟ ایشان هم جواب داد ایشان آشیخ علی اکبر هاشمی رفسنجانی است.”

آیت‌الله سیدعبدالکریم موسوی‌اردبیلی، که در دهه شصت رئیس شورای عالی قضایی بود و امروز یکی از مراجع مذهبی قم محسوب می‌شود در دیدار با رئیس دانشگاه آزاد گفته است: “آقای هاشمی در این راه خیلی زحمت کشیدند و ما فقط اسم‌مان آنجا بود و عملا ایشان همه کارها به پیش می‌بردند. ایشان می‌دانند که ما دوست ایشان و موافق ایشان و دعاگوی ایشان هستیم.”

انتشار اخباری از نزدیکی هاشمی‌رفسنجانی به مراجع مذهبی قم و حتی نجف چیز جدیدی نیست. یکی از خبرسازترین موارد در این زمینه، در اردیبهشت سال ۱۳۹۲ منتشر شد و حتی به تیتر اول روزنامه شرق نیز تبدیل گردید. در آن زمان گفته شده بود که آیت‌الله وحید خراسانی و آیت‌الله سیستانی خواستار شرکت هاشمی‌رفسنجانی در انتخابات ریاست‌جمهوری شده‌اند. گرچه در آن زمان این اخبار تکذیب شد، اما گفته می‌شد که واقعیت چیز دیگری بوده است.

بعدها حجت‌الاسلام قدرت الله علیخانی گفته بود: “اینکه حضور ایشان در انتخابات یک خواست عمومی و مردمی است، حتی درخواست‌ها از مرزهای ایران عبور کرده بود، […] بعد از اینکه دلایلم را گفتم، آقای هاشمی گفتند چرا تا الان این حرف‌ها را نمی‌زدید، گفتم حاج آقا من نگران بودم که مبادا مثل گذشته شود که ما اصرار کردیم که شما بیایید و بعد شما مورد آسیب و هجمه و تخریب قرار بگیرید. ایشان گفتند برخی از مراجع پیغام دادند و حتی تلفن کردند که ثبت نام کنم.”

پیش از آن هم حجت‌الاسلام مسیح‌مهاجری با نقل خاطره‌ای از دیدار سیستانی با هاشمی‌رفسنجانی در عراق، گفته بود: “از آقای هاشمی پرسیدم در جلسه خصوصی‌تان با آیت‌الله سیستانی چه مطالبی مطرح شد؟ ایشان گفتند آقای سیستانی از تندروی‌ها ناراحت بودند و می‌گفتند فقط روش اعتدالی است که می‌تواند اقتدار نظام جمهوری اسلامی را در داخل و خارج حفظ کند و کارهای افراطی، شیعیان را در عراق و سایر نقاط جهان دچار مشکل می‌کند. از این که حرمت‌ها حفظ نمی‌شود گلایه داشتند و زیر سوال بردن خدمات دولت‌های گذشته را کار خطرناکی می‌دانستند که موجب زیر سوال رفتن نظام جمهوری اسلامی و انقلاب می‌شود.”

گفته می‌شود که تاکید مکرر بر نزدیکی هاشمی‌رفسنجانی به مراجع مذهبی، که به معنی نفوذ او در محافل مذهبی سنتی است، برای زمینه‌سازی نقش او در آینده جایگاه رهبری جمهوری اسلامی نیز هست. از طرفی تاکید بر جایگاه فراحزبی هاشمی‌رفسنجانی هم در واقع هدفی مشابه را پیگیری می کند.

روزنامه اعتماد دیروز در گزارشی مفصل با عنوان “آیا هاشمی می‌تواند جبهه فراگیر تاسیس کند؟” به سخنان چندی پیش هاشمی رفسنجانی درباره ضرورت تشکیل جبهه پرداخته و با گروهی از فعالان سیاسی در ایران گفتگو کرده است. نویسنده این روزنامه در مقدمه گزارش خود نوشته است: “ امروز در ایران کمتر کسی مانند هاشمی سیاسی می‌تواند محور فعالیت اصلاح‌طلبان و بخش‌های معتدل اصولگرا باشد. او توانسته با بازسازی چهره‌اش در سال‌های دولت احمدی‌نژاد مقبولیت عام میان فعالان سیاسی کسب کند تا جایی که در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری سال گذشته حتی سید محمد خاتمی که رهبر بی‌چون و چرای اصلاح‌طلبان است حضور هاشمی را بر خود مقدم می‌دانست.”

همچنین اشاره به نفوذ هاشمی‌رفسنجانی در کشورهای عربی و از جمله عربستان نیز از جمله مواردی است که در این سال‌ها برای تقویت جایگاه او توسط هوادارنش مطرح شده است. نامه چندی پیش او به پادشاه عربستان درباره وضعیت شیخ نمر باقر النمر مورد انتقاد راستگرایان ایران قرار گرفت و روزنامه کیهان آن را نامه به ضحاک نامیده بود.

در سال‌های گذشته، هواداران خامنه‌ای حملات لفظی گسترده‌ای را به هاشمی‌رفسنجانی تدارک دیدند و زمینه حذف کامل او از صحنه سیاسی ایران فراهم شده بود. علی مطهری یکبار فاش کرد که “قصد حذف ایشان از انقلاب را داشتند. عده‌ای معتقد بودند همان‌طور که آقای منتظری حذف شد، ایشان نیز باید حذف شود.”

با اینهمه رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، خود را بازسازی کرد و اکنون در حال بازپس گرفتن سنگرهای از دست رفته است. نگرانی اصلی هواداران خامنه‌ای از قدرت گرفتن هاشمی‌رفسنجانی، درباره نقشی است که او می‌تواند درباره آینده رهبری بازی کند. در اسفندماه سال ۱۳۹۲، روزنامه جوان، وابسته به سپاه پاسداران در سرمقاله خود نوشته بود: “بدون تردید تجدیدنظرطلبان هاشمی را برای حوزه‌ای می‌خواهند که خود مهره و قدرت ورود به آن را ندارند. یا باید وی را مقابل رهبری قرار دهند یا اگر قادر به این کار نباشند، از قدرت چانه‌زنی آن استفاده کنند؛ به تعبیر دیگر هاشمی را در حوزه استراتژیک هزینه می‌کنند.”