سرانجام با گذشت یک سال و نیم از زمانی که حسن روحانی در مبارزات انتخاباتی وعده داد سازمان برنامه و مدیریت را احیا کند، روزنامه ها خبر دادند این وعده عاقبت عملی می شود. این در حالی ست که همچنان جزییات این کار مشخص نشده و «کارشناسان سازمان که سال ها در این مجموعه پرورش یافته بودند و پس از انحلال و شخص محور شدن تصمیمات، سازمان خود را ترک کردند، همچنان به بازگشت دعوت نشده اند.»
خبرگزاری ایسکانیوز روز یکشنبه در گزارشی اختصاصی از احتمال “احیای سازمان برنامه” خبر داد. در این گزارش آمده بود: “شورای عالی اداری دولت فردا به ریاست حسن روحانی رئیس جمهوری تشکیل جلسه می دهد و کلیات طرح پیشنهادی دولت مبنی بر احیا سازمان برنامه و بودجه به رای گذاشته میشود.” نویسنده گزارش اضافه کرده بود: “در صورت تصویب احیای سازمان برنامه و بودجه جزئیات طرح در جلسات بعدی مورد بررسی قرار می گیرد.”
دیروز نیز خبر رسید که شورای عالی اداری دولت به ریاست اسحاق جهانگیری تشکیل جلسه داده و طرح مزبور تصویب شده است. خبرگزاری دولتی ایرنا از قول محمد باقر نوبخت، معاون برنامه ریزی و نظارت روحانی نوشت: “شورای عالی اداری در جلسه بعدازظهر امروز (دوشنبه) خود و در اجرای دستور رئیس جمهور محترم موضوع «احیاء و تشکیل سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور با سازمانهای مدیریت و برنامهریزی استانی» از طریق ادغام دو معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی و توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور را تصویب کرد. در این جلسه همچنین مقرر شده است میزان اختیارات، صلاحیت ها و چگونگی ارتباط و تعامل سازمان مدیریت و برنامهریزی استانها و استانداری ها در جلسه مشترکی که بین رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و وزیر کشور برگزار می شود، تعیین شود.”
خبرگزاری مهر نیز در گزارشی دیگر نوشت: “پس از اعلام موافقت اعضای شورای عالی اداری با لغو مصوبه مورخ ۸۶.۰۴.۲۴ شورای عالی اداری در مورد تشکیل دو معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی و معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمهور و همچنین موافقت با کلیات موضوع احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور در جلسه، از معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور خواست ظرف دو هفته آینده نظرات و دیدگاه های کارشناسان صاحبنظر در زمینه شرح وظایف و ساختار این سازمان را جمع آوری و در جلسات آتی مطرح کنند.”
این خبرگزاری از قول اسحاق جهانگیری نوشته بود: “این موضوع از یکسو در دوره انتخابات توسط رئیس جمهور وعده داده شده بود و از سوی دیگر این سازمان برای کشورهای در حال توسعه که دارای برنامه های میان مدت و کوتاه مدت توسعهای هستند، یک امر ضروری محسوب میشود […] این سازمان همواره از کارشناسانی زبده در امر برنامهریزی و اقتصاد برخوردار بوده که متاسفانه بس از انحلال، بخش زیادی از نیروی انسانی و توان کارشناسی این مجموعه تضعیف شد.” جهانگیری همچنین از ضرورت احیای سازمان مدیریت و برنامهریزی و البته “اصلاح نقاط ضعف گذشته آن” سخن گفته بود.
به این ترتیب پس از گذشته بیش از یک سال از ریاستجمهوری حسن روحانی، و وعدههای مکرر درباره احیای سازمان مدیریت، هنوز راه درازی تا بازگشت این سازمان وجود دارد و حتی پس از آن هم مشخص نیست که آنچه با نام سازمان مدیریت و برنامهریزی بازمیگردد، آیا از همان قدرت پیشین برخوردار خواهد بود یا اینکه تنها نامی از آن برجای میماند. نکته قابل تامل آن است که پس از گذشت چندین ماه از وعده احیای سازمان فعلا مقرر شده است که “نظرات و دیدگاههای کارشناسان صاحبنظر در زمینه شرح وظایف و ساختار این سازمان را جمعآوری” کنند. مشخص نیست که در ماههای گذشته چه فرایندی طی شده بود که تازه مرحله جمعآوری نظرات شروع شده است.
اوایل آبان ماه خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران طی گزارشی درباره سازمان مدیریت و برنامهریزی نوشته بود: “سرانجام بعد از گذشت بیش از ۴۰۰ روز از وعده احیای سازمان مدیریت باخبر شدیم شورای اقتصاد درحال جمع بندی نهایی مقدمات اجرای احیای این سازمان است و بزودی شاهد تغییر نام معاونت برنامه ریزی خواهیم بود.”
پیش از این هم محمدباقر نوبخت، معاون برنامهریزی رئیسجمهور و سخنگوی هیأت دولت در جواب پرسشهای مکرر خبرنگاران مدعی شد که معاونت برنامهریزی ریاستجمهوری همان سازمان برنامه و بودجه است و گفت: “مشخص است که این سازمان از همان ابتدا تشکیل شده است. اگر منظور شما از تشکیل این سازمان، تعویض تابلو است این کار انجام خواهد شد.”
اکنون نیز به نظر میرسد که به دلیل فشار رسانهها و افکار عمومی، دولت به دنبال تعویض تابلوی مزبور افتاده است و همچنان خبری از سازمان برنامه و بودجه نخواهد بود.
چندی پیش بایزید مردوخی که از اقتصاددانهای سازمان برنامه و بودجه سابق است، به روزنامه شرق گفت: “نظام تدبیر ما نیاز به نوسازی یک سازمان تصمیمگیر در کشور دارد. اما ارادهای برای آن وجود ندارد. با وجود اینکه وعده احیای سازمان مدیریت و برنامهریزی جزو وعدههای انتخاباتی روحانی بود اما اکنون به نظر میرسد که دولت احساس نیازی برای احیای این سازمان ندارد. چون بدون وجود سازمان مدیریت هم امورات کشور میگذرد و هیچ مقام اجرایی و دستگاه اجرایی یک سازمان مزاحم نمیخواهد.”
عزتالله یوسفیانملا عضو کمیسیون برنامه مجلس هم چند ماه پیش در گفتگو با خبرگزاری فارس علت عدم تمایل دولت برای احیای این سازمان مزاحم را چنین توصیف کرده بود: “قبلاً این طور بود که سازمان مدیریت قدرتی شده بود و هریک از وزرا برای درخواست بودجه باید نزد یکی از مدیران کل این سازمان میآمد و درخواست میکرد در حالی که الان وزیر تخصیص را انجام میدهد اما با تصویب این طرح مجدداً دست وزارتخانهها از بودجه کوتاه میشود.”
با اینهمه افزایش انتقادها از دولت موجب عقبنشینی آن شد.مسئولان دولتی هربار وعده می دهند که به زودی این سازمان احیا خواهد شد و البته هر بار زمان تحقق این وعده عقبتر میرود.
این رفتار در ماه های گذشته حتی موجب اعتراض حامیان دولت نیز شده. برای نمونه غلامرضا تاج گردون، اواخر تیرماه گذشته، به روزنامه اعتماد گفته بود: “دولت پاسخ دهد چرا سازمان مدیریت را احیا نمیکند؟” او معتقد بود: “در حال حاضر برداشت من شخصا این است که آقای روحانی یا پشیمان شده یا اینکه نمیخواهد چیزی را که گفته، اجرا کند.[..] بالاخره نبود این سازمان یک قدرتی را در یکجا متمرکز میکند و معمولا آدم این قدرت را خیلی کم دوست دارد پخش کند.”