دزموند باتلر
همزمان با شرکت مقامات اروپایی و آمریکایی در کنفرانس روز دوشنبه به نظر می رسد زمینه هایی برای توافق آن ها در مورد برنامه هسته ای ایران و مخالفت روسیه با برنامه دفاع موشکی اروپا فراهم شده باشد.
روز قبل خوزه مانوئل باراسو، دبیر کمیسیون اروپا، در برابر اظهارات محمود احمدی نژاد رئیس جمهوری ایران در مورد برنامه هسته ای و اظهارات ولادیمیر پوتین، گفت اروپا با ایالات متحده اتفاق نظر دارد.
این اظهار نظر به دنبال اعلام آمریکا و اروپا در مورد کنار گذاشتن اختلافات خود در مسائل تجارت جهانی و تغییرات جوی بیان شد. طرفین بر اساس پیشنهاد صدر اعظم آلمان، خانم مرکل، تصمیم گرفتند پیوند تجاری قوی تری بین دو سوی اقیانوس اطلس برقرار کنند و موانع اداری را از سر راه بردارند. باراسو همچنین تاکید کرد حرکات روسیه و ایران برای ایجاد اختلاف بین اروپا و آمریکا نتیجه عکس خواهد داد.
اروپا و آمریکا توانسته اند دو قطعنامه سازمان ملل را برای اعمال فشار به ایران برای توقف برنامه هسته ای خود به اجرا در آورند. باروسو در پاسخ احمدی نژاد گفت تهران باید بداند که نگرانی از برنامه هسته ای اش از سوی بسیاری از ممالک مطرح شده است و مساله فقط واشنگتن نیست. وی ضمن اشاره به اینکه تهران “نباید به دنبال ایجاد اختلاف بین اروپا و آمریکا باشد”، از اظهارات بوش در مورد اعلام آمادگی برای مذاکره مستقیم با تهران، به دنبال پیشنهاد خاویار سولانا، استقبال کرد.
بوش هفته پیش گفت آماده است با تهران مذاکره کند اگر این مذاکرات ثمربخش باشد. ولی وی گفته بود امیدی ندارد که گفتگو ها ثمربخش باشد.
باروسو روز یکشنبه گفت روسیه، که از پیشنهاد آمریکا برای ساخت یک سیستم دفاع موشکی در اروپا انتقاد کرده است نیز نمی باید حق وتو داشته باشد. وی گفت: “هر دولت مستقل اروپایی حق دارد برای تکمیل سیستم دفاعی به هر توافقی دست بزند.”
این اظهارات به دنبال تهدید پوتین نسبت به خروج از پیمان پس از جنگ سرد درمورد محدود ساختن توسعه سلاح در اروپا، بیان شده است. باروسو گفت: “ما معتقدیم نظرروسیه در مورد ترک” پیمان نیروهای متعارف “در اروپا، که نمادی از دوران جنگ سرد است، نا امید کننده است.”
پوتین در ماه های اخیر انتقاد از آمریکا را به دلیل گسترش نیرو های ناتو و کشاندن آن تا مرز های روسیه افزایش داده است. آمریکا می گوید این سیستم دفاعی برای مقابله با خطر احتمالی ایران است.
برخی از مقامات اروپا نیز استقرار موشک های جدید را در اروپا تحریک کننده و غیر ضروری قلمداد کرده اند و گفته اند آمریکا باید بیش از این ها با روسیه بر سر این موضوع مداکره می کرد.آمریکا این انتقادات را نپذیرفته است ولی به مذاکرات بیشتری با روسیه پرداخته است. مرکل نیز از این گفتگو ها ابراز خوشنودی کرده است.
اروپا و آمریکا از سوی دیگر از وضعیت حقوق بشر در روسیه انتقاد کرده و نگرانی های خود را در مورد شرایط اتنخاب جانشین پوتین در ماه مه 2008 بیان کرده اند.
بدین ترتیب رابطه آمریکا و اروپا با اظهارات مرکل تقویت شد؛ بخصوص از زمانی که مرکل به عنوان دبیر دوره ای اتحادیه اروپا انتخاب شد. اکنون با آماده شدن تونی بلر برای ترک مقام خود، مرکل به بهترین دوست بوش در میان رهبران اروپا تبدیل خواهد شد. کاخ سفید نیز از کوشش های وی در تحکیم روابط آمریکا و اروپا استقبال کرده است.
پروژه ای که مرکل برای احراز ریاست مجموعه 27 کشور اروپا دنبال می کند تقویت ارتباط اروپا و آمریکا و همسان کردن مقررات وقوانین طرفین، مانند قوانین ایمنی اتومبیل یا قوانین تجاری مشارکت ها و رقابت ها و امثال آن است. این موضوعات در مذاکرات دوشنبه مطرح خواهد شد. در این زمینه یک قرارداد خط هوایی ماورای اطلس نیز به امضاء خواهد رسید.
منبع: واشنگتن پست، 29 آوریل