جاشوا کوسرا
اعلام دولت اوباما در ماه گذشته مبنی بر کنار گذاشتن برنامه دفاع موشکی در لهستان و جمهوری چک، یک آزردگی مهم در روابط آمریکا و روسیه را از بین برد؛ روس‌ها حس می‌کردند که شبکه دفاع موشکی به همان اندازه که علیه تهدید ادعا شده یعنی ایران است، آنها را نیز هدف گرفته است. روزهای بعد دیمیتری مدودف رئیس‌جمهور روسیه گفت، ممکن است روسیه از تحریم‌های علیه ایران حمایت کند؛ یعنی تغییری مهم در سیاست روسیه و امتیاز برای آمریکا.
اما امیدهای واشنگتن هفته گذشته ضربه خورد. اول اینکه سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه آن تغییر را پس گرفت و گفت، “ما متقاعد شده‌ایم که تهدیدها، تحریم‌ها و فشاربر ایران در شرایط حاضر سازنده نخواهد بود.” ولادیمیر پوتین روز بعد در سفر به چین صحبت از تحریم علیه ایران را “نابهنگام” خواند. این سرزنش تندتر بود زیرا بیانات لاوروف کمی پس از دیدار وی با هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه آمریکا در مسکو که برای گفتگو پیرامون پاره‌ای از مسائل از جمله ایران به روسیه سفر کرده بود صورت پذیرفت. رسانه‌های روسی گزارش دادند که مایکل مک‌فال، کارشناس شورای امنیت سازمان ملل در امورحقوق بشرروسیه کلینتون را در این سفر همراهی می‌کرده است، موضوعی که برای روسیه ناخوشایند بود.
در حالیکه بنا بر گزارشات، مدودف بطور خصوصی با کلینتون در مورد موضع خود در مورد تحریم‌های ایران تاکید ورزید، به نظر می‌رسد که پیش درآمدهای آمریکا هنوز به ثمر ننشسته است. الکس واتانکا، تحلیلگر ارشد خاورمیانه در گروه اطلاعات جین گفت: “هر نامی می‌خواهید بر روابط روسیه و ایران بگذارید – شراکت، دوستی، پیوند مصلحتی – هر چه هست، تصمیم در مورد سیستم دفاع موشکی در اروپا تغییر مهمی در آن ایجاد نکرده است.”
روابط روسیه و ایران پیچیده است، خصوصا در مورد مسئله هسته‌ای. روسیه عمیقا درگیر برنامه انرژی هسته‌ای ایران است و راکتور مناقشه‌آمیز بوشهر را ساخته است و از لحاظ ژئوپولوتیک ایران را حربه‌ای در مقابل آمریکا می‌داند. اما روسیه هم به اندازه آمریکا از ایران مسلح به سلاح هسته‌ای آسیب می‌بیند. همانطور که واشنگتن از جسور شدن ایران در تاثیرگذاری بیشتر در خلیج فارس وخاورمیانه نگران است، روسیه نیز از همین موضوع در مورد آسیای مرکزی که منبع تاریخی تنش بین روسیه و ایران است آسوده نیست.
به گفته واتانکا، تفاوت بین روسیه و آمریکا در ارزیابی اهداف هسته‌ای ایران است. روسیه دسترسی بسیار بیشتری به اطلاعات در ایران از طریق رابط‌های دیپلماتیک، تجاری و دولتی دارد. وی می‌گوید: “پرزیدنت اوباما نمی‌رود رهبر ایران را ببیند. پوتین این کار را می‌کند. یلتسین این کار را کرد. و این ممکن است تفاوت هایی را ایجاد کند. روس‌ها [در مقابل پتانسیل هسته‌ای ایران] کور نیستند، اما فکر نمی‌کنند فوریتی در آن باشد، و تهدیدی فوری ایجاد به حساب آید.”
هفته گذشته آمریکا و روسیه در مورد یک چیزی توافق کردند: دو کشور به همراه فرانسه رسما از طرح سازمان ملل برای کاهش اندوخته اورانیوم ایران حمایت کردند. ایران هنوز از این طرح که می‌تواند نگرانی‌ها را در سراسر جهان کاهش دهد پشتیبانی نکرده است.
تحریم‌هاهنوز موضوعی مورد تردیدی است اما در پایان سفر کلینتون، مقامات روسیه نظر مثبتی به اختلاف نظرها نشان دادند و لاوروف گفت که تحریم‌ها غیرممکن نیست. او گفت: “زمانی تحریم‌ها غیر قابل اجتناب می‌شوند که تمام ابزارهای سیاسی و دیپلماتیک از کار بیافتند.” اما کلید اینجاست که در چه نقطه‌ای این ابزارها از کار می‌افتند؟ در مورد این سئوال هنوز واشنگتن و مسکو بسیار از هم فاصله دارند.
منبع: یو‌اس نیوز، 26 اکتبر
