آرنو اوبری
بخش بزرگی از مطبوعات و رسانه های بین المللی از انتخاب حسن روحانی، “نامزد میانه رو” استقبال کردند. ولی به واقع مفهوم “میانه رو” در چارچوب ساختاری نظام جمهوری اسلامی به چه معنی است؟
در تاریخ ۱۵ ژوئن، ایران رییس جمهور جدید خود را انتخاب کرد: یک روحانی ۶۴ ساله. این نتیجه، شور و اشتیاق بسیاری را در غرب ایجاد کرد و اکثریت رسانه ها او را یک شخصیت “میانه رو” نامیدند. به عنوان مثال، فرانس پرس نوشت: “رییس جمهور جدید ایران یک شخصیت مذهبی میانه رو می باشد و خواهان انعطاف پذیری بیشتری نسبت به غرب است تا تحریم هایی که کشور را وارد یک بحران شدید اقتصادی کرده پایان پذیرند.” نیویورک تایمز نیز به نوبه خود نوشت: “در حالی که فوق محافظه کاران قدرت را قبضه کرده اند، رأی دهندگان یک روحانی میانه رو را به ریاست جمهوری برگزیدند؛ فردی که طرفدار توسعه آزادی های فردی و ایجاد روابطی مسالمت آمیز با جهان است.”
در برابر این همه توافق آرا، مطرح کردن این سؤال، ضروری به نظر می رسد: میانه رو به چه معنی است؟ البته پاسخ ها به این سؤال بسیار متفاوت اند. ازنظر افشین علوی، سخنگوی سازمان مجاهدین خلق، “میانه رو فردی است که به آزادی بیان و حقوق بشر احترام می گذارد؛ فردی که داشتن زندانی سیاسی را برنمی تابد و فعالیت را برای هر حزبی، حتی مخالف، آزاد می داند؛ و بالاخره فردی که اختیار مطلق رهبر را بر امور کشور رد می کند”. پس، از دید یک مخالف حکومتی، “حسن روحانی یک شخصیت میانه رو نیست.” دلیل آن چیست؟ او یکی از هشت نامزدی است که ازسوی شورای نگهبان تأیید صلاحیت شده اند و این درحالی است که حتی رفسنجانی که از حمایت اصلاح طلبان برخوردار بود ولی نمی توان او را میانه رو نامید نیز از لیست نامزدها حذف شد.
درواقع روحانی یکی از نزدیکان آیت الله خامنه ای است و حتی می توان گفت که یکی از وفاداران اوست. برنار اورکاد، محقق در مرکز تحقیقات ملی فرانسه و کارشناس امور ایران، نیز همین عقیده را دارد. برنار اورکاد نسبت به میانه رو بودن روحانی تردید دارد. او می گوید: “او همان اهداف احمدی نژاد را دنبال می کند؛ چه در زمینه امنیت ملی، چه در زمینه دفاع از اسلام شیعه یا انتقال صدای جمهوری اسلامی در جهان، ولی شیوه کار او متفاوت خواهد بود. او به شیوه ای مسالمت آمیز رفتار می کند.” از دید او، روحانی را می توان یک “میانه رو” دانست، زیرا “میانه رو در ایران کسی است که تلاش می کند واقع گرا باشد و در نحوه گفتار خود تواضع را رعایت می کند.” به علاوه، روحانی در زمان کمپین اش “تندروی و دشنام گویی” را رد کرد.
یک شخصیت مذهبی موافق با جمهوری اسلامی که چهار سال پیش در زمان جنبش سبز موضع گیری نکرد. درواقع او “میانه روترین” نامزد است یا می توان گفت که “نسبت به دیگر نامزدهای از پیش انتخاب شده توسط رهبر، دارای خصوصیات محافظه کارانه کمتری است”.
در غرب میانه روی یک فرد منتخب را می توان در نحوه روبرو شدن او با مشکلات مشاهده کرد؛ به عنوان مثال مشکلاتی مانند معضل هسته ای، مسأله زندانیان سیاسی یا جنگ سوریه. به گفته این محقق فرانسوی، روحانی نسبت به سرنوشت زندانیان سیاسی بسیار شفاف عمل کرد: “از دید روحانی، نمی توان فردی را بخاطر عقایدش محکوم کرد. او همچنین گفت که قصد دارد دسترسی آزاد به اطلاعات و مطبوعات را ایجاد کند. از نگاه او، نباید روزنامه نگاران را زندانی کرد.”
مقوله هسته ای نیز به همین شکل است: آقای روحانی در زمان ریاست جمهوری محمد خاتمی، مسؤولیت مذاکرات درزمینه پرونده هسته ای را برعهده داشت و مسبب موافقت نامه سال ۲۰۰۳ شد که موجب گردید فعالیت های غنی سازی اورانیوم به طور موقت تعلیق شوند. با این حال، برنار اورکاد می گوید: “روحانی با غنی سازی مخالف نیست.”
ولی افشین علوی همچنان بدبین است. “سوریه، پرونده هسته ای، زندانیان سیاسی؛ اینها موضوعاتی هستند که در جرگه موضوعات حفاظت شده ازسوی رهبر قرار دارند.” و این بدین معنی است که انتخاب رییس جمهور جدید باعث تغییر سیاست کلی کشور در قبال این مشکلات نخواهد شد. “شادمانی غربی ها پس از انتخاب روحانی کاملاً نابجاست و خیلی زود جای خود را به یأس و نا امیدی خواهد داد.”
به نظر این شخص مخالف جمهوری اسلامی درواقع مردم باید در برابر انتخاب حسن روحانی، میانه روی را در اشتیاق های خود جا بدهند.
منبع: لا وی، ۱۹ ژوئن
