بوسه‌‌‌ی ژان پی‌یر و لوک داردن بر گونه‌ی ماریون کوتیار/عکس از AP
شصت و هفتمین جشنواره فیلم کن درحالی روز چهارشنبه، ۲۴ اردیبهشت(۱۴ مه) آغاز به کار کرد که برخلاف سال‌های پیشین خود، بیشترین شمار زنان را در جمع هیئت داوران دارد. در این جشنواره که تا ۲۵ مه ادامه خواهد داشت، فیلم‌هایی از کارگردانان بزرگ جهان همچون ژان لوک گدار با فیلم “خداحافظ زبان“، برادران داردن با فیلم “دو روز، یک شب“، مایک لی با فیلم “آقای ترنر”، دیوید کراننبرگ با فیلم “نقشه ستارگان“، کن لوچ با فیلم “تالار جیمی” و نوری بیگله جیلان با فیلم “خواب زمستانی” داوری خواهد شد. آلیس روهرواچر با فیلم “شگفتی” و نوامی کاواسه با فیلم “دو پنجره” نیز از جمله کارگردانان زنی هستند که در بخش مسابقه جشنواره کن حاضر شده‌اند.
فیلم ژان لوک گدار،از پدران موج نوی سینمای جهان درحالی در بخش مسابقه جشنواره حضور دارد که او به تازگی اعلام کرده که هیچ چیز نمی‌تواند او را قانع کند که در جشنواره کن حاضر شود. گدار که سال‌هاست در جشنواره حاضر نشده، در مصاحبه‌ای کوتاه با شبکه سوئیسی آر.تی.اس گفته که “چیزی جز تماشای فیلم وجود ندارد، اگر بعد از تماشای آن خوش‌تان آمد، می‌توانید بگویید که دوست‌اش داشتید و همین.” این کارگردان مطرح با اشاره به اینکه سی سال پیش دوست داشته، جایزه‌ی کن را از آن خود کند، اضافه کرده است: “جایزه‌ی نخل طلا می‌توانست برای من بد باشد و به حرفه‌ام صدمه بزند، پس خوشحالم که از این آسیب در امان بوده‌ام.”
سخنان گدار، واکنش ژیل ژاکوب، رئیس جشنواره کن را برانگیخت و چنین توییتر کرد: “مطمئن بودم که گدار نمی‌آید، چرا که می‌داند درخشش حضورش، فیلم را تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهد.”
این البته تنها حاشیه‌ی جشنواره کن امسال نبوده است، حضور لیلا حاتمی، بازیگر ایرانی در هیئت داوران شصت و هفتمین جشنواره کن، حاشیه‌های زیادی را با خود به همراه داشته است. پوشش لیلا حاتمی در این جشنواره و روبوسی او با ژال ژاکوب، رئیس جشنواره‌ی کن، انتقاد برخی مقام‌های ایرانی را برانگیخت.
در یکی از همین انتقادها، حسین نوش‌آبادی، معاون پارلمانی وزارت ارشاد، حضور لیلا حاتمی را “نامناسب” خوانده و آن را “بی‌توجهی به جامعه و معیارهای اخلاقی” دانسته است. او تاکید کرده که “ملت ایران اینگونه رفتارها را نمی‌پسندند.
لیلا حاتمی که اولین زن ایرانی است که در جمع هیئت داوران جشنواره کن حاضر شده، با روسری و کلاه در مقابل دوربین‌ها ظاهر شده است، اما با اینهمه چهره‌ها و رسانه‌های محافظه‌کار در ایران در واکنش به این پوشش و روبوسی او با ژان ژاکوب، خواستار برخورد جدی با این هنرمند شده‌اند.
فیلم‌ها و واکنش‌ها
شصت و هفتمین جشنواره کن در حالی اولین هفته‌ی خود را پشت سر می‌گذارد که با فیلم “گریس موناکو” آغاز شد، فیلمی که نتوانست نظر مثبت مخاطبان و منتقدان را جلب کند و آن را فاجعه‌‌ای سینمایی توصیف کردند. در مقابل اما تاکنون فیلم‌های “آقای ترنر” مایک لی، “خواب زمستانی” نوری بیگله جیلان و “سن لوران” برتران بونلو، ستایش منتقدان سینمایی را برانگیخته است.
نمایی از فیلم آقای ترنر/ ساخته مایک لی
فیلم “دو روز، یک شب” هم از دیگر فیلم‌هایی است که توجه‌ها را به خود جلب کرده است، یادداشت روزنامه گاردین در باره این فیلم اینگونه آغاز می‌شود: تاکنون هیچ مردی برای سومین بار جایزه‌ی نخل طلای کن را به دست نیاورده است، اما اگر قرار باشد، کسانی آن را برای سومین بار از آن خود کنند، آنها باید برادران داردن ـ ژان پی‌یر و لوک ـ باشند. فیلم “دو روز و یک شب” که تنها ۹۵ دقیقه است، زندگی زنی کارگر با بازی ماریون کوتیار را در ۴۸ ساعت به تصویر می‌کشد، زنی که تلاش می‌کند تا با راصی کردن همکارانش، شغل خود را حفظ کند.
ماریون کوتیار در نمایی از فیلم دو روز، یک شب/ ساخته بردران داردن
این سومین سال متوالی است که ماریون کوتیار، نقش تحسین‌برانگیزی را در کن داشته است (او سال گذشته با بازی در فیلم “مهاجر” تحسین زیادی برانگیخت). با این همه خود او گفته که سعی می‌کند به جایزه فکر نکند، چرا که این تنها دفاع طبیعی او درمقابل نبردن جایزه است. ماریون کوتیار در سال ۲۰۰۷ نخل طلای بهترین بازیگر نقش اول زن را از آن خود کرد. برنده‌ی بهترین بازیگر زن، شنبه شب هفته‌ی در پیش رو اعلام خواهد شد.
دیوید کراننبرگ که با فیلم “نقشه‌ی ستارگان” در جشنواره کن حاضر شده، روز دوشنبه بعد از پایان نمایش فیلم‌اش به خبرنگارن گفت: “به عنوان یک اگزیستنسیالیست فعال می‌توانم به شما بگویم که اهالی هالیوود از زندگی ناامید اند، آنها از اثبات وجودشان سرخورده‌اند.” جولین مور و میا واسیکوفسکا از نقش‌آفرینان فیلم جدید کراننبرگ هستند.
نمایی از فیلم نقشه ستارگان/ ساخته دیوید کراننبرگ
فیلم نوری بیگله جیلان هم از فیلم‌های حاضر در جشنواره بود که تحسین تماشاگران و منتقدان را برانگیخت. او که پیش از این نخل طلای کن را برای فیلم “روزی روزگاری در آناتولی” به ترکیه برده بود، پس از نمایش فیلم جدیدش؛ “خواب زمستانی” به خبرنگاران گفت: “از اینکه فیلم‌هایش با امید بخشیدن به پایان برسند، بیزار است و دوست دارد واقع‌بین‌باشد و از همین‌روست که شخصیت‌های فیلم‌هایش هم تاحدودی امیدوارند. او گفت که از امید دادن زیادی به آدم‌ها لذت نمی‌برد و ترجیح می‌دهد فیلم‌هایش پایان مبهمی داشته باشند.”
فیلم “گرفتار” به کارگردانی اتوم اگویان، کارگردان کانادایی که به موضوع کودک‌آزاری می‌پردازد، از دیگر فیلم‌هایی بود که در روز سوم جشنواره کن به نمایش درآمد، اما نتوانست نگاه مثبت منتقدان را از آن خود کند و حتی با هو کردن‌های تماشاگران بعد از پایان فیلم مواجه شد.
فیلم گرفتار/ کارگردان اتوم اگویان
برخلاف “گرفتار” اما “تیمبوکتو” نظر مثبت منتقدان را جلب کرده است.این فیلم را عبدالرحمان سیساکو کارگردانی کرده است، کارگردانی موریتانی‌تبار اما بزرگ‌شده و ساکن فرانسه. او که از مهمترین کارگردانان آفریقا به شمار می‌رود در این فیلم جدید خود، جامعه عقب‌مانده آفریقا را زیر بار تحجر و و سلطه‌ی گروه‌های تندروی اسلامی به تصویر می‌کشد.
عبدالرحمان سیساکو که دومین بار است در جشنواره فیلم کن حاضر شده است، در کنفرانس مطبوعاتی خود گفت که ایده‌ی فیلم وقتی به سرش زد که در سال ۲۰۱۲، مسلمان‌های تندور، دو نفر را که رابطه عاشقانه داشتند، به قتل رساندند و این موضوع واکنش جهانی چندانی برنیانگیخت.
“سن لوران” ساخته برتران بونلو هم که در روز دوم جشنواره به نمایش درآمد، توانست تاحدودی در میان منتقدان جلب نظر کند، این فیلم که به زندگی ایو سن لوران، طراح مشهور لباس می‌پردازد، فیلمی است پرزرق و برق و جذاب برای اهالی صنعت مد و علاقه‌مندان آن.
“ابرهای سیلس ماریا” به کارگردانی اولیویه آسایاس، کارگردان زن فرانسوی از دیگر فیلم‌هایی است که در جشنواره حضور دارد، فیلمی با بازیگر ژولیت بینوش، بازیگر برجسته‌ی فرانسوی که داستان رقابت زنی هنرپیشه با بازیگری جوان را روایت می‌کند.
“The Homesman” دیگر فیلم حاضر در بخش مسابقه‌ی جشنواره فیلم کن است که به رقابت با دیگر فیلم‌ها می‌پردازد. کارگردانی این فیلم را تامی لی جونر، بازیگر مشهور آمریکایی برعهده دارد. این فیلم وسترن با بازی خود کارگردان و هیلاری سوانک، ماجراهای سه زن روانی را روایت می‌کند.
بخش نوعی نگاه جشنواره فیلم کن که از بخش‌های مهم آن به شمار می‌رود، در روز دوم جشنواره افتتاح شد، بخشی که نوزده فیلم در آن حضور دارند و با یکدیگر به رقابت می‌پردازند. مستند “نمک زمین“، ساخته ویم وندرس و جولیانو ریبیرو و “اتاق آبی” به کارگردانی متیو آمالریک، فیلمساز و بازیگر مشهور فرانسوی از جمله فیلم‌هایی هستند که در این بخش حضور دارند.
در هیچکدام از بخش‌های جشنواره امسال فیلم کن ـ بخش مسابقه، نوعی نگاه و مسابقه‌ی فیلم‌های کوتاه ـ فیلمی از سینمای ایران پذیرفته نشده است.
