دیوید اچ یانگ
در مذاکرات بین المللی مباحث بنیادی مشخصی وجود دارد که به آسانی نمی توان آن را تغییر داد، حتی اگر این مذاکرات سیاسی توسط رئیس جمهور آینده آمریکا، باراک اوباما، اداره شود.
در پنج سال گذشته، ایران و آمریکا برای بدست گرفتن قدرت در عراق یکدیگر را گول زده اند و هر از گاهی برای تغییر دادن شیعیان عراق به آن شکلی که خودشان می خواهند و امتیاز گرفتن از این موضوع، با یکدیگر مذاکره کرده اند.
زمانی که مسئله تولید سلاح اتمی توسط ایران، باعث بوجود آمدن نگرانی های بین المللی شد، آمریکا به امید اینکه بتواند به محض اینکه وضعیت عراق تثبیت شد- که در ماه های اخیر هم این روند پیشرفت زیادی کرده است، از عهده این موضوع بر بیاید گفتگو درباره برنامه اتمی را کنار گذاشت.
اما دو مشکل جدید حمله آمریکا به برنامه های اتمی ایران را تهدید می کند. اولین مشکل این است که رئیس جمهور منتخب آمریکا، باراک اوباما، بارها وعده داده است که همه نیروهای آمریکایی در عراق را تا تابستان 2010 از این کشور خارج می کند و دوم توافقتنامه امنیتی است که هفته گذشته بعد از ماه ها کشمکش توسط دولت و پارلمان عراق به تصویب رسید.طبق این توافقنامه همه نیروهای نظامی آمریکا تا آخر سال 2011 از عراق می روند و از سال آینده در همین موقع، مقامات عراقی کنترل همه پایگاه های نظامی و شهر ها را بدست می گیرند.
با این حل هر طور که این اتفاق بیافتد توافق دو جانبه خروج نیروهای آمریکایی از عراق باعث می شود که دست آمریکا خالی بماند و نتواند در مقابل پایان دادن برنامه های اتمی ایران، چیزی به این کشور بدهد.
در حال حاضر کنترل عراق، مهم ترین برگ برنده آمریکا ست که ایران در پی آن است و آمریکا دارد آن را به رایگان از دست می دهد. ایران احتیاج حیاتی دارد که دوستان شیعه اش در عراق قدرت را در دست داشته باشند و مطکئن باشد که آمریکا از پایگاه هایپ در عراق برای بمباران ایران استفاده نخواهند کرد. از دید ایران توافقنامه امنیتی و وعده دولت جدید آمریکا مبنی بر خروج از عراق تا 16 ماه دیگر دلیل عالی برای ایران است با خیال راحت و با فراغ بال سلاح اتمی اش را تولید کند.
منابع اطلاعاتی آمریکا بر این باورند که ایران از سال 2003 دست از برنامه های تولید سلاح اتمی کشیده است، اما قبول کردن بی چون و چرای این حرف به نظر کمی فراموشکارانه می آید بخصوص در زمانی که آمریکا ابزار لازم برای درخواست تضمین ها درمورد امنیت ملی نگران کننده اش را دارد.
به محض اینکه نیروهای آمریکا از عراق خارج شوند، آمریکا دیگر نه چماقی دارد و نه هویجی تا ایران را به پایان دادن به برنامه های اتمی اش ترغیب کند. تحریم ها تا زمانی که روسیه با آمریکا مخالف است، شکست می خورند زیرا روسیه همه مایحتاج ایران را در اختیارش می گذارد. اوباما می گوید که قصد دارد نسبت به رئیس جمهور پیشین، اهمیت بیشتری به دیپلماسی بدهد، اما درجایی که آمریکا هیچ چیز برای ارئه ندارد، دیپلماسی فقط یک کلمه است. شرافت میان دشمنان معنا ندارد، پس رئیس جمهور منتخب آمریکا نمی تواند بعد از اینکه نیروهای آمریکایی از عرتق خارج شدند، خواستار آن بشود.
باید گفت که به چندین دلیل، خروج نیروهای آمریکا از عراق برای امنیت ملی این کشور، ضروری است اما این موضوع نباید بک جانبه و یا فقط بین آمریکا و عراق باشد. اگر آمریکا موفق نشود از نفوذش در عراق برای خاتمه دادن به برنامه های اتمی ایران استفاده کند، حتی اگر این برنامه ها پنج سال پیش پایان گرفته باشد، مواد لازم که برای نزدیکی ایران و آمریکا بدست آمده بود، از دست می رود. و وقتی این اتفاق بیافتد و ایران همچنان برنامه های اتمی اش را ادامه بدهد، حمله هوایی به ایران تنها راه چاره است.
با این حال دو احتمال وجود دارد که ممکن است مانع حمله هوایی به ایران بشود. اول، اگر نزاع فرقه ای در عراق چنان بالا بگیرد که توافقنامه امنیتی و وعده های اوباما مبنی بر خروج نیروهای آمریکایی از عراق مورد تجدید نظر قرار بگیرد، آن موقع است که اوباما می تواند در مذاکرات مجدد در مورد خروج نیروها، شفافیت برنامه های اتمی ایران را به بحث بگذارد.
دوم، ممکن است آنچه در بالا گفته شد از قبل طراحی شده باشد. هرچه باشد، هنوز مشخص نیست که به چگونه آمریکا موفق شده است کاری کند که که ایران طناب را بر گردن نیروهای شیعه که به جنگ داخلی در عراق دامن می زنند، تنگ کند. ممکن است این اقدام ایران بخشی از یک معامله بزرگ تر باشد.
در سالی که هر دو کشور انتخاباتی را از سر می گدرانند، خطراتی برای هر دو دولتی که به دنبال یک توافقنامه قابل تحمل است، وجود دارد. اگر معامله ای در کار باشد، پس اوباما بخوبی توانسته است قدرت را در دست داشته باشد و روند اجرای کار را مطابق میل خود پیش ببرد.
بعد از پنج سال مذاکره از یک موضع ضعیف، شاید هنوز آنقدر دیر نباشد که تا از موفقیت های بدست آمده در عراق امتیاز بگیریم وزمانی با ایران معامله کنیم که از قدرت بیشتری برخورداریم و در هر صورت آماده خروج از عراق هستیم.
منبع: میدل ایست آنلاین 2 دسامبر