جلوه‌های خشونت در شهر

نویسنده

masoudbastani.jpg

تصاویری که این روزها از رفتار پلیس تهران با برخی از افراد شرور انتشار یافته است شوک تازه‌ای بر بدنه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه وارد کرده و با واکنش‌های گوناگون از سوی شهروندان همراه بوده است.

اگرچه این رفتار خشن که از سوی نیروی انتظامی و فرماندهان پلیس با افتخار از آن یاد می‌شود و در رسانه‌ها آن را جلوه‌ای از اقتدار پلیس تهران می‌خوانند با انتقاد برخی از مسوولان عالی‌رتبه قضائی در کشور و نارضایتی ایشان از قانون‌شکنی‌های نیروی انتظامی مواجه شده، اما نیروی انتظامی در توجیه این جلوه‌های خشونت‌آمیز تنها به نتایج طرح برخورد با اراذل و اوباش شهر و وظیفه ایمن‌سازی محلات اشاره کرده و آن را لازم می‌داند.

واضح است که اقتدار پلیس در هر جامعه‌ای امنیت شهروندان و آرامش خیال ساکنان شهر را به دنبال خواهد داشت و پلیس پویا، نیرویی است که بتواند قبل از ارتکاب جرم زمینه‌های شکل‌گیری جرم و عمل مجرمانه را از بین ببرد یا از آن جلوگیری کند؛ اما مسئله اینجاست که چنین رفتار خشنی که از سوی پلیس تهران در محلات جنوب شهر و با عده‌ای از ساکنان شرور مناطق حاشیه‌ای صورت می‌گیرد تا چه حد خواهد توانست از ظهور زمینه‌ها و عوامل شکل‌گیری جرم و جنایت در جامعه ما جلوگیری کرده یا آن را مهار کند؟

نیروی انتظامی براساس وظایف از پیش تعیین‌شده خود موظف است قبل از هر اقدامی، نسبت به انجام قوانین جاری جامعه پیش‌قدم و پیشگام باشد ولی هنگامی که رفتار پلیس علیه این افراد با انتقاد مسوولان قضائی کشور مواجه می‌شود، چگونه می‌توان انتظار داشت که سایر شهروندان جامعه نسبت به اجرای قوانین و عدم تعارض نسبت به قوانین دقت نظر داشته باشند؟

نمایش جلوه‌های خشونت و خشونت‌ورزی در شهر از سوی پلیس تهران در مقابل دوربین‌های رسانه‌های عمومی و تاکید فرماندهان نیروی انتظامی بر استمرار این اقدامات نه تنها از افزایش خشونت در جامعه جلوگیری نخواهد کرد بلکه براساس سوابق ذهنی افکار عمومی از رفتارهای خشن پلیس با دانشجویان، کارگران و برخی از فعالان سیاسی این افراد را هم در قاب مظلوم و هم بی‌گناهانی که مورد ضرب و شتم قرار گرفته‌اند به جامعه معرفی می کند و دلسوزی شهروندان را برمی‌انگیزد.

هیچ‌کس حاضر به دفاع از کسانی که با شرارت در جامعه قانون‌شکنی و به حقوق شهروندی اهالی جامعه تعرض می‌کنند، نیست. اما پرسش اینجاست که چگونه می‌توان از استمرار اینگونه رفتارهای شرارت‌آمیز جلوگیری کرد؟ چگونه باید با آنها برخورد کرد تا جامعه و اعتماد شهروندان به پلیس خدشه‌دار نشود؟ با چه مکانیزمی باید از قدرت گیری چنین افرادی و انحراف و فریب جوانان محله‌های فقیرنشین شهر به دامن آلوده شرارت ممانعت به‌عمل آورد؟

بدون شک می‌توان گفت که ساده‌انگارانه‌ترین پاسخ به این پرسش برخورد خشونت‌آمیز با این افراد است. تنها کسانی که به راه‌حل‌های کوتاه‌مدت و بی‌نتیجه فکر می‌کنند خشونت در برابر خشونت‌ورزی را تجویز می‌کنند.