عبدالله نوری، وزیر کشور دولت هاشمی رفسنجانی و دولت اول سید محمد خاتمی خواهان عذرخواهی حکومت از رفتار گذشته خود شده و اعلام کرد: “اگر اجازه بیان اعتراضات مردم را ندهند، حکومت است که باید جابه جا شود”.
میر مسول روزنامه توقیف شده خرداد روز گذشته در حالی این سخنان را در دیدار با جمعی از روزنامه نگاران ایراد کرد که در پی توقیف روزنامه خرداد و آزادی پس از سه سال حبس، سکوت سیاسی اختیار کرده و همزمان با انتخابات 22 خرداد، این سکوت را شکسته بود. این روحانی که از او به عنوان یکی از کاندیداهای شاخص انتخابات ریاست جمهوری دهم و کاندیدای ادوار تحکیم وحدت نام برده می شد، نهایتا متقاعد به پا گذاشتن به عرصه رقابت های انتخاباتی نشد.
نوری، روز گذشته در دیدار با روزنامه نگاران، با اشاره به برخورد حاکمیت با اعتراضات مردمی در حوادث پس از انتخابات گفت: الآن پس از چهار و نیم ماه آیا جمع بندی خود حکومت این است که بهترین و درست ترین رفتار را داشته و بهترین نتیجه را گرفته و اعتماد عمومی آسیب دیده ترمیم شده و بحران ایجاد شده به اتمام رسیده است”.
بر اساس گزارش سایت ادوار نیوز، او با بیان اینکه حکومت به نتایج مناسب نرسیده گفت: “آیا حکومت در ارتباط با اقناع معترضان و آنها که دچار بی اعتمادی نسبت به عملکرد حکومت و یا شورای نگهبان شده اند هم به نتیجه مطلوب رسیده؟ و آیا بهتر نیست که رفتار حکومت به گونه ای باشد که در چنین شرایطی نظر نهایی حکومت و یا شورای نگهبان بسیاری از معترضان و کسانی که نسبت به نتیجه انتخابات دچار بی اعتمادی شده اند را قانع کند؟ ممکن است برای طرفداران حکومت چنین اعتمادی حاصل باشد ولی برای معترضان به نتیجه انتخابات فکر نمی کنم چنین اعتمادی حاصل شده باشد و این همان چیزی است که هر حکومتی از جمله حکومت جمهوری اسلامی را آسیب پذیر می‌کند”.
حکومت عذرخواهی کند
نوری، حکومت را به ارزیابی عملکرد خود خوانده و گفت که اگر حکومت به این نتیجه برسد که در مسیر چند ماهه گذشته نتیجه مطلوبی حاصل نشده، از رفتار گذشته خود عذرخواهی کند.
او تصریح کرد: “چنانچه حکومت تمام توان خود را به کار ببرد تا معترضان را وادار به سکوت کند باید بداند با این شیوه اعتماد از دست رفته باز نمی گردد اگر چه به ظاهر سخنی نگویند و یا در مقام تقیه با حکومت هم آوا شوند و این امر برای حکومت بسیار خطرناک است چون با گذشت زمان حکومت از جایگاه واقعی خود درمیان مردم بی اطلاع می‌گردد و از همین ناحیه سنگین‌ترین آسیب بر او وارد می‌شود”.
حقوق ملت را ورق پاره میدانند
وزیر کشور دولت اول خاتمی در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرد که “حقوق ملت در قانون اساسی را ورق‌پاره و بخش‌های دیگر را متن مقدس میدانند” و ادامه داد: “نه تنها به این خواست حداقلی که از حقوق اولیه مردم است و در بسیاری از نقاط جهان این حق اولیه ملی به رسمیت شناخته شده است حکومت جمهوری اسلامی تن نمی دهد که گاه این خواست ها را اقدام علیه امنیت ملی و نوعی براندازی تفسیر می‌کند”.
نوری تصریح کرد: “شاید در نظر برخی قانون اساسی به دو بخش تقسیم می‌شود بخشی حکم ورق پاره را دارد که عمدتا مربوط به حقوق مردم است و بخشی همانند قرآن می‌ماند که حتی سخن گفتن در مورد آنها خروج از دین است من اعتقاد ندارم که قانون اساسی متن مقدس است و معتقد هستم که ابهامات و اشکالات گوناگونی در آن وجود دارد و لکن آن را متنی قراردادی می‌دانم که اعتبار آن را هم به همان قرار داد می‌دانم”.
انتقام گیری های خاص در برخوردها
مدیر مسول روزنامه توقیف شده خرداد، برخی برخورد های صورت گرفته با معترضان انتخاباتی و فعالان سیاسی و مطبوعاتی، احتمال داد که “برخی از این برخوردها از سر انتقام گیری‌های خاص باشد”. او همچنین احتمال داد که “تحلیل‌هایی به ارباب حکومت ارایه می‌شود که اگر زندانیان آزاد بودند حکومت مشکلات به مراتب بیشتری می‌داشت و حال اینکه چنین توجیه‌هایی ازسر استیصال است و نباید اینگونه توجیه‌ها معیار تصمیم گیری‌ها باشد”.
به گفته نوری، “یک روز مخالفین محدود بودند به جریان سلطنت‌طلب و گروه‌های تروریستی و امروز نزدیک‌ترین نیروهای همراه با حاکمیت را هم در صف مخالفین حکومت قرار می‌دهند و توجه نمی شود که این جدایی‌ها آسیب جدی و اساسی را متوجه حکومت می‌کند که با ریزش مرتب همراهان خود یک روز ممکن است حکومت تعداد اندکی را در صف حامیان خود بیابد و آن زمان برای جبران گذشته و باز گرداندن آب از جوی رفته دیر باشد”.
حکومت چوپان دروغگو نباشد
نماینده آیت الله خمینی در سپاه پاسداران، باانتقاد از رفتار حاکمیت و پخش اعترافات گفت: “حکومت بداند که اقاریر مربوط به انتخابات و مسایل سیاسی اجتماعی روز و یا مسایل نظری مربوط به علوم انسانی و امثال آن که سهل است چنانچه دین خدا هم به این شیوه از طریق تریبون دادگاه تبلیغ شود مورد تردید قرار می‌گیرد”.
او خطاب به کسانی که مدعی هستند طرفداران کروبی و موسوی اندک هستند گفت: “برای اثبات کم شمار بودن حامیان کروبی و موسوی اجازه تجمع سکوت بدهید”.
او با تاکید بر اینکه “رفتار حکومت مثل چوپان دروغگو نباشد” گفت: “من در عمرم اهانت‌هایی که در جمهوری اسلامی از سوی برخی افراد و یا برخی رسانه ها می‌شود را به یاد ندارم اینگونه هم می‌خواهند وانمود کنند که عملکردشان العیاذ بالله متن اسلام است”.
نوری سپس از توهین های صورت گرفته نسبت به آیت الله منتظری انتقاد کرد.
او پیش از انتخابات نیز درجمع دانشجویان دانشکده خبر، از حذف نام آیت الله حسینعلی منتظری از تاریخ انقلاب به شدت انتقاد کرده و اعلام کرده بود که در برکناری آیت الله منتظری از سمت قائم مقامی رهبر جمهوری اسلامی نقشی نداشته است.
امری که توسط احمد منتظری، فرزند آیت الله منتظری مورد تایید قرار گرفت.
سرعت بخشیدن به زوال حکومت
نوری پس از تقلب گسترده در انتخابات 22 خرداد با انتشار اطلاعیه ای اعلام کرد که نتیجه اعلام شده انتخابات، او را “شگفت زده و نگران” کرده است. او به رهبر ایران پیشنهاد کرد که پرونده انتخابات را به مجمع تشخیص مصلحت نظام بفرستد.
در بیانیه این روحانی اصلاح طلب، که روز اول تیرماه منتشر شد، تاکید شده بود که “ابطال انتخابات” که خواست نامزدهای اصلاح طلب است، در گذشته سابقه داشته و “به هیچ عنوان بدعت نیست”
او هشدار داده بود که میلیونها رای دهنده نتیجه اعلام شده انتخابات را نپذیرفته اند و اگر این باور عمومی اصلاح نشود، بازنده اصلی “نظام” خواهد بود.
نوری با انتقاد شدید از برخوردهای صورت گرفته با مردم و بازداشت های فله ای این سوال را طرح کرده بود که “آیا این دستگیری ها خود برمشکلات حکومت و انحرافش از جاده حقیقت و صواب نمی افزاید؟” و افزوده بود: “به فرض که حکومت عزیزان زندانی ما را وادار به اعترافات دروغین و سناریوهای شکست خورده و نخ نمایی مانند اینکه از خارج دستور گرفته و یا به دنبال انقلاب مخملی و امثال آن بوده اند، کرد، طراحان این سناریوها مطمئن باشند تاریخ مصرف این نوع دروغ پردازیها و تهمت ها گذشته است و نه تنها بر ملت مؤمن و هوشیار اثر نخواهد گذاشت که فاصله و اختلاف نظر مردم با حاکمیت را بیش از پیش عمیق می کند”.
وزیر کشور دولت هاشمی رفسنجانی سپس به “کسانیکه به نام دفاع از اسلام و انقلاب و نظام خشن ترین برخوردها را نسبت به مردم بی دفاع روا می دارند” متذکر شده بود که “این رفتارها باعث سرعت بخشیدن به زوال حکومت می گردد”.
حضور در نماز جمعه
عبدالله نوری همچنین بعد از یازده سال، در نماز جمعه ای شرکت کرد که هاشمی رفسنجانی، امام جمعه آن بود و صدها هزار تن از مردم سبز پوش ایران به همراه میرحسین موسوی، مهدی کروبی و سید محمد خاتمی در آن شرکت کرده بودند. هر چند که در این نماز جمعه او از سوی لباس شخصی ها مورد حمله و توهین تعرض قرار گرفت.
نوری آخرین بار در سال 1377 در نماز جمعه شرکت کرده بود که در آن زمان نیز از سوی نیروهای لباس شخصی مورد تعرض و ضرب و شتم قرار گرفته بود.
کسی فکر نمیکرد شاه برود
او سپس به دیدار خانواده های زندانیان سیاسی رفت و در دیدار با خانواده محمد رضا جلایی پور که در زندان به سر می برد، اعتراضات کنونی را بسیار جدی، گسترده و حتی نگران‌کننده توصیف کرد و گفت: “اواسط دهه پنجاه هم کسی فکر نمیکرد روزی شاه از این مملکت برود”.
نماینده ادور مجلس در دیدار با خانواده احمد زیدآبادی نیز از استقبال قبل و برخورد بعد از انتخابات با مردم به شدت انتقاد کرده و گفت: “اینکه تا روز قبل از برگزاری انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری از حضور نیروهای مختلف استقبال می شد اما در فردای انتخابات با آنها برخورد شود و گفته شود که آنها با خارج از کشور ارتباط داشته اند، مردم این گونه اظهارات را نمی پسندند”.
نوری همچنین بعد از آزادی سعید حجاریان از زندان به دیدار این چهره شاخص اصلاحات رفت. او در این دیدار با اشاره به اینکه مردم دو دسته شده اند گفت: “گروهی معتقد به صحت انتخابات و البته آرای 25 میلیونی برای رئیس جمهورشان بودند و گروه دیگری چنین اعتقادی نداشتند. حال سوال این است که آیا با مجموعه رفتاری که در طول این صد و چند روز انجام پذیرفت آیا یک نفر از افرادی که جزء گروه دوم بود، به گروه اول پیوسته است؟”
