حمید احدی
دولت محمود احمدی نژاد در برخورد با اولین وضعیت فوق العاده دوران خود، با قطع گاز تمامی کارخانه ها و مراکز صنعتی کشور، به ورشکستگی نزدیک کردن صدها کارخانه خصوصی و در نتیجه بیکاری میلیون ها کارگر، برای مهار نارضایتی های میلیون ها نفر از مردم بحران زده ایران، بزرگ ترین زیان را به اقتصاد کشور وارد کرد.
به گفته کارشناسان با وجود وارد آمدن چنین صدمه بزرگی به اقتصاد کشور، ابعاد بی کفایتی مدیران بی تجربه دولتی چنان بوده است که کارشناسان سیاسی از آن به عنوان موهبتی برای مخالفان دولت، در انتخابات یاد می کنند. در همین حال روزنامه ها و رسانه ها از انتشار اخبار مربوط به مرگ و کشتار و اعتراض ها، برحذر داشته شده اند.
ابعاد بی کفایتی مدیران بی تجربه دولت در ماجرای برف و سرما، در حالی که اصلاح طلبان و گروه های رقیب، به خاطر انتخابات مجلس سکوت کرده و یا مجبور به سکوت شده اند، چنان موجی از نارضایتی برانگیخته و حتی در چند شهر مردم را به خیابان ها کشانده که به نوشته روزنامه های تهران دولت مشغول بررسی طرح اعلام وضعیت فوق العاده و اضطراری است تا ضمن تعطیل همه مدارس و دانشگاه ها و ادارات دولتی و کارخانه ها، امکان سرکوب اعتراض ها و واکنش های غیرقابل کنترل مردم وجود داشته باشد.
به گفته منابع آگاه محمود احمدی نژاد که سفر تبلیغاتی وی به مازندران عملا شکست خورد اینک با فشار نمایندگان هوادار دولت در مجلس روبرو شده که مطمئن هستند ادامه هواداری شان از دولت احمدی نژاد مانع از انتخاب مجدد آن ها خواهد شد.
در این میان صدا و سیما که به کمک دولت آمده و با تبلیغ مدام “بی سابقه ترین سرما”، می کوشدبا اصرار بر نشان دادن تعادل هوا در دوران دولت خاتمی، به مردم پیام دهد که قطع گاز و برق و کمبود نان و مایحتاج زندگی از بی کفایتی دولت نیست، با فشار افکارعمومی و از جمله تلفن های مردمی روبرو شده که سخت ترین ناسزاها را بار دولت می کنند. وضعیتی که امامان جمعه سراسر کشور در روز جمعه با آن روبرو بودند؛ مردم اندکی که در صف های نماز جمعه این هفته ظاهر شده بودند در چند نقطه از جمله مشهد و سمنان همزمان با خطبه های تبلیغاتی امام جمعه های دست راستی، بنا به اعتراض گذاشتند.
سفر نامحسوس
بنا به گزارش روزنامه اعتماد ملی همزمان با حضور محمود احمدی نژاد در ساری، مردم قائم شهر به خیابان ها ریختند و با شعارهای تندی علیه دولت، به قطع گاز و نبود سوخت در سرمای شدید اعتراض کردند.
به این ترتیب پایان مهلت ثبت نام انتخاباتی و سفر برادعی به تهران و دیدار وی با رهبر جمهوری اسلامی در مقابل حوادث مربوط به برف و سرما گم شد. حتی در مازندران اوضاع به حدی بحرانی بود که رییس‌جمهوری سفر تبلیغاتی خود را چند ساعته کرد به نحوی که دستگاه تبلیغاتی وی به آن “غیرمحسوس” نام داد و به سرعت بازگشت.
کیهان در گزارش سفر رییس جمهور به مازندران نوشت وی دستوراتی صادر کرد که فورا به اجرا در آمد و عصرخبر رسید که با اجرائی شدن این دستورات،بحران قطعی در برخی از شهرهای این استان کاهش یافته است.
از جمله مواردی که به نوشته کیهان آقای احمدی نژاد در مورد ان دستور داد، دادن انشعابی از خط لوله گاز عسلویه به استان خراسان، به مازندران بود تا این بخش از کشور دیگر محتاج گاز وارداتی نباشد. پروژه ای که بر اساس دستور احمدی نژاد باید تا قبل از دور دوم سفر هیئت وزیران به استان های شمالی کشور به پایان برسد. کاری که از دید متخصصان به یک شوخی شبیه است؛ آن هم در حالی که طرح عسلویه به خودی خود، با غیبت پیمانکاران خارجی دچار مشکل و عقب افتادگی است.
علت چیست
در توضیح علت این وضعیت، اما روزنامه جمهوری اسلامی خبرهائی را که راجع به بی سابقه بودن سرمای این روزها نسبت به پنجاه سال گذشته منتشر می شود، اغراق آمیز خوانده و نوشته در بسیاری از سال های گذشته درجه حرارت پایئن تر از امروز بوده و اگر قرار باشد با سرمای سی درجه مرکز کشور و استان ها را تعطیل کنیم معلوم نیست که در صورت تکرار چه باید کرد.
به نوشته روزنامه جمهوری اسلامی در عین حال علت قطع گاز را ادعاهای مطرح شده از جمله قطع گاز ترکمنستان ندانسته و تاکید کرده است که دولت باید حقیقت را به مردم بگوید نه آنکه مدام بر لزوم صرفه جوئی تکیه کند.
اعتماد نوشته در هفته سرد و پربرفی که گذشت، ابتدایی ترین نکته یی که به نظر می رسد، بی برنامگی و عدم پیش بینی دولت در رابطه با امور مبتلابه عمومی است که نمی دانسته در برابر سرمای شدید و افت فشار گاز چه باید کرد. کودکان در بابل و آمل خانه هایشان سرد و به عبارت بهتر یخ است و غذای گرم ندارند. این فقط یک نمونه کوچک از اتفاقاتی است که در این هفته در کشورمان گذشت.
جمیله کدیور در مقاله ای در اعتماد با اشاره به سخن رئیس جمهور که زمین زیر پای مومنان نمی لرزد، و تحلیل سنت گرایان که توفان سونامی در سواحل هند و اندونزی را به رواج گناه مربوبط می دانستند نوشته :خوشبختانه درباره سرما و یخبندان کسی تفسیر ایدئولوژیک ندارد، اما طبیعی است که وقتی دولتی تقریباً همه افراد باتجربه و باسابقه مدیریتی را حذف و عزل می کند، در این گونه مواقع غافلگیر می شود و راه به جایی نمی برد.
اکبر ترکان معاون وزارت نفت که از معدود مدیران کارکشته است که مانده در مقاله ای نوشته: موج سرما و به دنبال آن قطع گاز در برخی مناطق کشور، مردم و مسوولان کشور را به تکاپو و تلاش برای رفع این مشکل واداشته اما مشکل قطع گاز و تبعات آن، از جای دیگری ناشی می‌شود. توزیع و مصرف گاز در کشور ما به هیچ وجه، سازوکار اصولی ندارد. میانگین رشد مصرف گاز در کشورما بیش از هفت برابر مصارف در سایر کشورهای عمدهء دنیاست و اگر این روند اصلاح نشود مشکلاتی به مراتب وخیم‌تر را پیش رو خواهیم داشت بنابراین باید مصرف را کنترل و درست مصرف کردن را ترویج کنیم.امسال با کمبود گاز مصرفی مواجه هستیم در حالی که ما 50 میلیون مترمکعب گاز تولید می‌کنیم و هر ساله رشد تولید را شاهد هستیم اما رشد مصرف بیش از تولید افزایش یافته و بدون هیچ برنامه‌ریزی و محدودیتی مصرف رشد فزاینده دارد و شبکهء گازرسانی نیز توسعه پیدا می‌کند.
صادق جنان صفت در دنیای اقتصاد نوشت: وجود میلیون‌ها متر مکعب گاز طبیعی در جای جای ایران زمین تا وقتی برای استفاده از آن سرمایه‌گذاری نشود، نشانه چیزی نخواهد بود.بنابراین باید زمینه‌ها و بسترهایی که موجب سرمایه‌گذاری ناکافی برای بهره‌برداری از ذخایر گاز طبیعی شده است، به صورت دقیق بررسی شده و مشکلات برطرف شوند.دست کم یک دهه از شروع سرمایه‌گذاری ایران در منطقه عسلویه می‌گذرد و تنها 5پالایشگاه تاسیس شده است.
به نوشته این اقتصاددان شروع و بهره‌برداری از چندین پالایشگاه در این منطقه به صورت همزمان ممکن بود و تنها به سرمایه‌گذاری کافی نیاز داشت که درگیری سیاسی- جناحی موجب شد ورود سرمایه‌گذاران خارجی به بخش گاز ایران از شتاب بیفتد و توجه نشد که این رفتار چه دردسرهایی درست می‌کند. تثبیت قیمت گاز بر اساس یک توهم و تصمیم احساسی در سال 1383 و تداوم آن در سال‌های 1384 و 1385 هرگز از ذهن کارشناسان خارج نخواهد شد. این تصمیم در صورتی که احساسی اتخاد نمی‌شد و قیمت گاز بر اساس منطق اقتصادی حرکت می‌کرد، علاوه بر اینکه بخشی از نیازهای سرمایه‌ای طرح‌های توسعه گاز تامین می‌شد، رفتار مصرفی نیز تنظیم و بر اساس صرفه‌جویی واقعی انجام می‌شد تا نیازی به 30برابر کردن قیمت نداشته باشیم.
اما روزنامه های هوادار دولت برای آرام کردن مردم از جمله خبر دادند که دولت بهای گاز گروه‌های پرمصرف را 30برابر افزایش می دهد. در حالیکه وقتی روز چهارشنبه یک مقام مطلع وزارت نفت در برنامه ای در سیمای جمهوری اسلامی گفت مصرف بی‌رویه و غیرمعقولانه گاز در کشور به حدی است که در چنین شرایطی، مشکل کمبود گاز را ایجاد کرده است، مردم ناسزاهای زیادی نثار صدا و سیما و میهمانش کردند.
نجابت اصلاح طلبان
آفتاب یزد نوشت: این حادثه، نجابت اصلا ح طلبان و آشنایی آنها با معضلات کشور داری را به خوبی در معرض قضاوت مردم و رسانه‌ها قرار داد. مراجعه به رسانه‌های نزدیک به اصلا ح طلبان نشان می‌دهد که آنها به هیچ وجه حـاضـر نشـدنـد بـا بـزرگ نمـایی اشکالا ت مدیریتی ـ که برخی از آنها به‌اندازه کافی بزرگ هست ـ بر زخم مردم زجر کشیده در استان‌های گوناگون نمک بپاشند. در حالی که بدون تردید، وقوع چنین حوادثی در دوره حکـومت اصلا ح طلبان، با برخورد کاملا ً متفاوت اصولگرایان و رسانه‌های آنها مواجه می‌شد. این رسانه ها، در دوره 8 ساله اصلا حات، کوچکترین گرانی، کمبود و مشکـل معیشتـی مـردم را بیش از حد بزرگ نمایی می‌کردند.
این بحث در شرایطی مطرح شد که روز قبل از آن وزیر کشور در برابر خبرنگارانی که از برف و سرما می پرسیدند، گفته بود مدیریت دولت از آمریکا و اروپا ارزنده تر است. بعد هم اشاره کرد که در دولت سابق سرمائی اتفاق نیفتاد ولی دیدید که یک روز تعطیل کردند. این گفته در بخش های بعدی خبری سانسور شد.
به این ترتیب است که “خسرو” در وب لاگ “خبرنگار جوان” نوشت: کابوس دولت اصلاحات ظاهرا مانع از آن است که احمدی نژاد و هوادارانش بخوابند. الان هم این کابوس با نزدیک شدن انتخابات موجب شده که همه به دامن شورای نگهبان آویخته اند. چنان که علی مطهری هم اعلام داشته چون احساس می کنم اصلاح طلبان با تمام قوا دارند می آیند، احساس خطر و وظیفه کردم و آمدم.