رابین رایت
تلویزیون ایران برای اولین بار دوشنبه شب تصاویری از دو تبعه ایرانی- آمریکایی در بند را پخش و اعلام کرد، فیلم کامل این ویدئو که شامل اعترافات هاله اسفندیاری و کیان تاج بخش است، چهارشنبه و پنجشنبه پخش خواهد شد. کلیپ های پخش شده که بخش هایی از برنامه گسترده تلویزیون ایران تحت عنوان “به نام دموکراسی” است، شامل اظهارات هاله اسفندیاری و کیان تاج بخش در مورد فعالیت هایشان است. تهران مدعی است فعالیت های این دو تن با هدف تضعیف امنیت ایران و برپایی انقلاب نرم طراحی شده اند.
هاله اسفندیاری مدیر برنامه های خاورمیانه در کانون بین المللی اندیشمندان وودرو ویلسون در این کلیپ می گوید فعالیتش “به نام گفتگو، به نام حقوق زنان، به نام دموکراسی” بوده است. این مادربزرگ 67 ساله که در این فیلم روسری سیاه و کت به تن دارد، در مکانی خارج از بخش 209 زندان اوین، که در سلولی انفرادی نگه داشته شده، نشان داده می شود. وی از تاریخ 8 ماه مه در بازداشت به سر می برد. زیرنویس فیلم، خانم اسفندیاری را متهم می کند که عامل “انقلاب مخملی” 2003 در گرجستان بوده است که به استعفای رئیس جمهور این کشور ادوارد شواردنادزه ختم شد.
کیان تاج بخش مشاور مؤسسه انجمن آزاد جرج سوروس که در تاریخ 11 ماه مه دستگیر شده است نیز در این فیلم می گوید: “نقش کانون سوروس پس از فروپاشی کمونیسم تمرکز بر روی جهان اسلام بوده است.” تصاویر وی در حالی نشان داده می شود که یادداشت در دست دارد. در این برنامه همچنین تصاویری از رامین جهانبگلو محقق ایرانی- کانادایی که سال گذشته به اتهامات مشابه دستگیر شد، نشان داده می شود. وی پس از چهار ماه بازداشت با اعتراف به اینکه عوامل خارجی از تخصص او استفاده کرده اند، در ماه اوت آزاد شد.
شائول بخاش همسر هاله اسفندیاری و استاد دانشگاه جرج میسون در یک مصاحبه، دولت ایران را متهم کرده که به “اعترافات” ساختگی تلویزیونی به شیوه ک.گ.ب متوسل شده است. وی می گوید: “در این فیلم نشان داده می شود که هاله می گوید سخنرانان و دانشگاهیان ایرانی را به کانون ویلسون می آورده است. تنها بدگمانی می تواند این اقدام را معادل با فعالیت جنایتکارانه نشان دهد.”
بخاش می گوید این اشاره که هاله اسفندیاری با آشوب های سیاسی گرجستان در ارتباط بوده، “مضحک” است، چرا که او هرگز به گرجستان نرفته و به هیچ وجه با این کشور در ارتباط نبوده است. هاله بخاش دختر خانم اسفندیاری که در واشنگتن وکیل است، می گوید “مادرش پس از 10 هفته بازداشت در زندان و چهار ماه تحت نظر خانگی رنگ پریده و لاغر بنظر می رسد. او وزن کم کرده و حداقل 10 سال از آخرین باری که او را دیده ام، پیرتر شده است”.
لی همیلتون رئیس کانون ویلسون و دموکرات اسبق کنگره آمریکا از ایالت ایندیانا در بیانیه ای می گوید: “هرگونه اظهارات اسفندیاری بدون حضور وکلیش اجباری است و هیچگونه اعتباری ندارد.” این در حالی است که شیرین عبادی وکیل هاله اسفندیاری از دسترسی به موکل خود منع شده است.
مؤسسه انجمن آزاد در بیانیه ای اعلام کرده نشان دادن دو آمریکایی دربند در لباس شخصی و در یک محل مسکونی، تلاشی برای وارونه جلوه دادن شرایط یکی از بدنام ترین زندان های خاورمیانه است. دو تن از اتباع دیگر ایرانی- آمریکایی نیز در ایران بازداشت شده اند. علی شاکری تاجر مقیم کالیفرنیا در همان روزی که هاله اسفندیاری بازداشت شد، در فرودگاه تهران دستگیر شد و هم اکنون در زندان اوین به سر می برد. پرناز عظیما روزنامه نگار رادیو فردا که بودجه آن توسط آمریکا تأمین می شود، از زمان ضبط پاسپورتش در چند ماه گذشته قادر به ترک ایران نیست و هم اکنون به قید ضمانت 500 هزار دلار آزاد می باشد.
رابرت لوینسون مأمور اسبق اف بی آی نیز از ماه مارس تاکنون در ایران مفقود شده است. وزارت خارجه آمریکا به رغم ارسال پنج پیام به دولت ایران، روز گذشته اعلام کرد که هیچگونه اطلاعی از جا و مکان و شرایط وی ندارد. این وزارتخانه روز گذشته خواستار آزادی فوری آمریکایی ها توسط ایران شد. به گفته تحلیلگران مسائل ایران، احتمالا ً تندروهای دولت ایران بدنبال استفاده از این قبیل دستگیری ها برای اعمال فشار به آمریکا هستند.
منبع: واشنگتن پست، 17 ژوئیه، 2007