بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که در ایران حضور دارند٬ در دیدار با مسوولان جمهوریاسلامی٬ فهرستی از فعالیت‌های مشکوک به تولید سلاح هسته‌ای از سوی جمهوریاسلامی را تهیه و به آن‌ها ارائه کرده و خواستار بررسی این فعالیت‌ها شده‌اند. هم‌زمان اعلام شده که مسوولان جمهوریاسلامی گفته‌اند آماده‌اند تا به “هر سئوالی” در این زمینه پاسخ دهند.
بهروز کمال‌وندی٬ سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران٬ در این زمینه به ایرنا گفته است که “آماده پاسخ‌گویی به همه سئوالات در مورد فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز خود هستیم”. کمال‌وندی همچنین گفته: “شش موضوع برای بررسی در نظر گرفته شده بود که از این ۶ مورد، دو مورد مربوط به بازدید از معدن گچین و آب سنگین اراک بود که هر دو انجام شد. در چهار مورد هم باید اطلاعات ارایه می کردیم که سه مورد آن انجام شده است و تنها یک مورد باقی مانده که در چند روز آینده ارایه خواهد شد”.
هم‌زمان خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از “یک دیپلمات” نوشته است که “بازرسان آژانس فهرستی از مجموعه‌ی فعالیت‌های ایران را که می‌تواند با تولید سلاح هسته‌ای مرتبط باشد، تهیه و به مقام‌های ایران تحویل داده و خواهان بررسی شدند”.
از جمله موارد این فهرست می‌توان به دسترسی به برخی اطلاعات کامپیوترهای تاسیسات هسته‌ای که ویژه طراحی ساخت سلاح اتمی است و توقف تولید موشک‌های “شهاب ۳” اشاره کرد.
ریاست هیات ایرانی را در مذاکرات امروز، رضا نجفی، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی در آژانس بین المللی انرژی اتمی و ریاست هیات آژانس را ترو واریورانتا، معاون امور پادمان های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر عهده داشت. پیش از این علی‌اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی گفته بود که مذاکره با آژانس بین المللی انرژی اتمی تا زمان رسیدن به یک نقشه راه در زمینه همکاری های دو جانبه، بیشتر بر اساس بیانیه ۲۰ آبان ادامه خواهد یافت.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ماه گذشته در گزارشی نوشته بود: “آژانس تأیید می کند که ایران از ۲۰ ژانویه ۲۰۱۴ غنی سازی اورانیوم بالاتر از پنج درصد U-۲۳۵ را در دو آبشار (هر یک شامل مجموعه ۱۶۴ سانتریفوژ) در تأسیسات آزمایشی غنی سازی سوخت [در نطنز] و چهار آبشار در تأسیسات غنی سازی سوخت فردو که در گذشته برای این کار مورد بهره برداری قرار می گرفت، تعلیق کرده است. ایران رقیق کردن نیمی از ذخیره اورانیوم بیست درصد غنی شده خود را آغاز و با ساز و کار افزایش دسترسی بازرسان آژانس به تأسیسات هسته ای نطنز و فردو موافقت کرده است”.
جمهوریاسلامی و شش قدرت جهان٬ پس از چند دور مذاکره در ژنوبا یکدیگر به توافقی ۶ ماهه دست پیدا کردند. براساس این توافق٬ جمهوریاسلامی متعهد شده که سقف غنی‌سازی را به ۵ درصد کاهش دهد٬ اورانیوم‌های غنی‌سازی شده تا ۲۰ درصد را رقیق،راه‌اندازی سانتریفیوژهای جدید را متوقف کند و اجازه بازرسی تاسیسات هسته‌ای را به بازرسان آژانس بدهد. کشورهای غربی نیز متعهد شده‌اند علاوه بر تعلیق ۶ ماهه برخی تحریم‌علیه ایران٬ بخشی از دارایی‌های ایران را بازگردانند.
غرب همواره جمهوری اسلامی را به تلاش برای ساخت سلاح هسته‌ای متهم کرده اما مسوولان جمهوریاسلامی این اتهام را تکذیب کرده و گفته‌اند ایران تنها به دنبال استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای است.
مسوولان جمهوریاسلامی تاکنون بارها گفته‌اند به دنبال ساخت بمب اتم نیستند. آن‌ها به فتوایی از آیت‌الله خامنه‌ای استناد می‌کنند که دستیابی به سلاح هسته‌ای را منع کرده است. آیت‌الله خامنه‌ای در سال ۸۳ در نمازجمعه گفته بود: “سلاح اتمی، تولیدش، نگهداشتنش و به کار بردنش، هر کدام یک اشکالی دارد؛ ما نظر شرعی خودمان را هم گفته ایم”.
مساله‌ای که بعدها مورد اشاره حسن روحانی هم قرار گرفت: “آن زمان که ایشان در نماز جمعه مطرح کردند گفتند که تولید، نگهداری و استفاده. یعنی از هر سه مورد نام بردند. فکر می‌کنم در نیمه آبان ماه سال ۸۳ بود که ایشان برای اولین بار این فتوا را در دانشگاه تهران در نماز جمعه مطرح کردند. آن زمان در آستانه بحث‌های توافق پاریس نیز بود”.
خامنه‌ای بعدها نیز بدون اشاره به مساله ساخت و نگهداری از سلاح‌‌های کشتار جمعی٬ تنها گفته بود: “ما کاربرد این سلاح‌ها [هسته‌ای، شیمیایی و میکربی] را حرام، و تلاش برای مصونیت بخشیدن ابناء بشر از این بلای بزرگ را وظیفه‌ی همگان می‌دانیم”.
با این وجود هفته گذشته محسن رفیق‌دوست ٬وزیر اسبق سپاه پاسداران در دوران جنگ٬ گفت که در زمان جنگ “به دنبال پیگیری روش دستیابی به سلاح هسته ای رفتیم پیش امام گفتم نظر شما چیست ایشان گفتند دنبال اتم نروید و همان موقع جمع کردیم”.
پیش از این محمود نبویان٬ نماینده عضو جبهه پایداری در مجلس٬ طی سخنانی گفته بود: “آمریکا می‌گوید در هیچ زمان مثل الان نتوانستیم امنیت اسرائیل را تامین کنیم، اگر کشوری ۲۷۰ کیلو ۲۰ درصد و ۱۰ تن ۵ درصد و ۲۰ هزار سانتریفیوژ داشته باشد در حالت جهش بوده و ظرف دو هفته می‌تواند بمب اتمی و اورانیومی بسازد، ما به دنبال بمب اتم نیستیم اما برای اینکه اسرائیل را سرجایش بنشانیم لازم است”.
