هیات منصفه مطبوعات به مجرم بودن روزنامه شرق در دو مورد از اتهام‌های وارد شده، رای داد و این روزنامه را در مورد شکایت جواد کریمی قدوسی، نماینده مشهد در مجلس تبرئه کرد. “جرم” این روزنامه “ نشر اکاذیب” عنوان شده است. روزنامه شرق یکی از رکوردداران توقیف و انتشار مجدد در بین روزنامه‌هاست و بار دیگر باید منتظر حکم دادگاه بماند.
دو نشریه متهم، یکی تبرئه
در جلسه روز یکشنبه شعبه ۷۶ دادگاه کیفری استان تهران به ریاست قاضی مدیر خراسانی و با حضور اعضای هیات منصفه مطبوعات، به پرونده سه نشریه رسیدگی شد. از محمدرضا تقوی‌فرد، مدیرمسئول روزنامه خورشید در دولت احمدی‌نژاد و از رسانه‌های حامی سعید مرتضوی به دلیل انتشار مذاکرات غیرعلنی دادگاه کهریزک شکایت شده بود که هیات منصفه رای به برائت او داد.
علی پورمحمدی، برادر مصطفی پورمحمدی، وزیر دادگستری هم یکی از محکوم‌شدگان این جلسه بود. او مدیرمسوولی هفته‌نامه “متن” و ضمیمه‌اش “حاشیه” را برعهده داشت که در این ضمیمه نام مدیرمسوول درج نشده بود. روزنامه کیهان در مرداد ماه سال گذشته از هیات نظارت خواسته بود تا این نشریه را تعطیل کند زیرا این نشریه به دلیل تعلق به علی پورمحمدی، برادر ریاست سازمان بازرسی کل کشور در آن زمان باید در رعایت قانون پیشگام باشد. حالا و پس از یک سال، هیات منصفه این نشریه را در سه اتهام “عدم ذکر نام مدیرمسئول، توهین و نشر اکاذیب به قصد اضرار به غیر” مجرم شناخته و مدیر مسوولش را مستحق تخفیف ندانسته است.
پرونده روزنامه شرق هم با سه اتهام در این جلسه بررسی شد. اتهام اول از سوی مدعی‌العموم وارد شده بود که گزارش این روزنامه در مورد کمپ ترک اعتیاد شفق را “ نشر اکاذیب به قصد تشویش اذهان عمومی” تشخیص داده بود. اعضای این هیات نیز با این تشخیص موافقت و همراهی کردند.
همچنین شکایت محسن پیرهادی و حسین رضازاده، دو عضو شورای شهر تهران از روزنامه شرق مورد بررسی قرار گرفت و هیات منصفه با وارد دانستن اتهام “ نشر اکاذیب به قصد اضرار به غیر” رای به مجرم بودن داد. ضمن اینکه مهدی رحمانیان، مدیر مسوول شرق را هم مستحق تخفیف ندانست.
هیات منصفه مطبوعات در تهران ۲۱ عضو و در شهرستان‌ها ۱۴ عضو دارد و غالب اعضای آن مشاغل و تجربیاتی بی‌ارتباط با روزنامه‌نگاری دارند. اکثریت اعضای این هیات نیز همواره گرایش سیاسی متمایل به اصولگرایان و حامیان خامنه ای داشته‌اند. این هیات که اعضایش هر دو سال یکبار انتخاب می‌شوند، نمی‌تواند حکم قضایی صادر کند اما رای آن مبنای صدور حکم توسط قاضی قرار می‌گیرد. ضمن اینکه توقیف موقت نشریات، از اختیارات هیات منصفه مطبوعات است.
هیات منصفه فعلی در آذر ماه سال گذشته آغاز به کار کرد و ترکیب اعضای آن حتی مورد اعتراض شدید روزنامه اصولگرای جمهوری اسلامی قرار گرفت که آن را “یک طرفه‌ترین هیات منصفه دادگاه مطبوعات” و بی‌ربط با مقوله انصاف می‌دانست.
مواردی که منجر به شکایت از شرق شد
روزنامه شرق دوم شهریور ماه ۱۳۸۲ به مدیرمسوولی مهدی رحمانیان منتشر شد. اولین سردبیر شرق، محمد قوچانی بود که اکنون با عضویت در شورای مرکزی حزب کارگزاران، سردبیری هفته‌نامه صدا، یکی از نشریات حامی دولت را برعهده دارد. شرق در دوران سردبیری قوچانی و در شماره ۱۴۱ به دلیل انتشار نامه نمایندگان متحصن به رهبری توقیف شد اما پس از مدت کوتاهی دوباره به روی دکه‌ها بازگشت. دومین توقیف شرق در سال ۸۵ و به دلیل کاریکاتوری که از آن استنباط توهین به محمود احمدی‌نژاد شده بود، صورت گرفت.
شروع مجدد این روزنامه در بهار ۸۶ خیلی زود با انتشار مصاحبه ساقی قهرمان، شاعر همجنسگرا به پایان رسید و این بار تا سال ۸۹ در توقیف بود. انتشار شرق در بهار ۸۹ از سر گرفته شد اما در مهر ماه ۸۱ و بار دیگر به دلیل درج یک کاریکاتور توقیف شد. در کارتون هادی حیدری، صفی از افراد در حال بستن چشم یکدیگر نشان داده شده بودند. رسانه‌هایی مانند خبرگزاری فارس این اثر را توهین به رزمندگان جنگ ایران و عراق تعبیر کردند و پس از آن کار به اعتراض مجتبی ذوالنور جانشین سابق نماینده ولی فقیه در سپاه، ۱۰۰ نماینده مجلس و حتی خود وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت احمدی‌نژاد رسید. توضیحات مکرر مدیر مسوول و کاریکاتوریست هم سودی نبخشید و شرق برای بار چهارم توقیف شد.
حکم توقیف آخر را هیات نظارت بر مطبوعات داده بود، اما هیات منصفه مطبوعات اتهام “توهین به رزمندگان اسلام” را وارد ندانست و دادگاه در زمستان ۹۱ حکم به تبرئه شرق داد.
این بار موارد اتهامی شرق، دو گزارش افشاگرانه سرویس اجتماعی این روزنامه است. شرق در دی ماه سال گذشته در گزارشی به قلم فاطمه جمالپور از مرگ ۵۳ نفر از معتادان انتقال یافته به کمپ معتادان شفق خبر داده بود. این گزارش که حاوی اطلاعات و جزییات تکان‌دهنده‌ای بود و از ضرب و شتم شدید معتادان، کمبود امکانات، رواج بیماری‌های مانند اسهال خونی و… روایت می‌کرد بازتاب بسیاری داشت و باعث حضور جمعی از مسوولان در این مرکز ترک اعتیاد شد.
گویا مدعی‌العموم نه در مورد غیراستاندارد بودن این مرکز و رفتارهای غیرانسانی رایج در آن، بلکه در موردتعداد معتادهای کشته‌شده از شرق شکایت کرده و گفته در این فقره، بزرگنمایی شده است.
مورد دیگری هم که باعث شکایت دو تن از اعضای شورای شهر و در نهایت حکم مجرمیت این روزنامه شد به مطلبی در سالنامه شرق برمی‌گردد که در آن پشت پرده انتخاب شهردار در شورای شهر تهران، روایت شده بود. در این مطلب آمده بود که محسن پیرهادی، برگه رای حسین رضازاده را از او گرفته و با خط زدن نام هاشمی، نام قالیباف را روی آن نوشته است.
رضازاده و پیرهادی هر دو این موضوع را تکذیب کرده و پیرهادی گفته بود: “من در زمان انتخاب شهردار روی صندلی خودم نشسته بودم و اصلاً نزدیک آقای حسین رضازاده هم نبودم و یاد دارم کنار ایشان دو نفر از اعضای اصلاح‌طلب نشسته بودند. این حرف توهین بزرگی به شورای اسلامی شهر تهران است و این موضوع باید پیگیری شود تا دیگر نسبت به اعضای شورا بداخلاقی صورت نگیرد.”
