هنر روز، در بخش کتاب می کوشد کتاب ها و نشریاتی را که در حوزه اندیشه و هنر مباحث نظری را منعکس می کنند یا در مسائل اجتماعی و سیاسی مباحثی درخور دارند، به خوانندگان خود معرفی کند. ارجحیت با کتاب های روز خواهد بود، ولی این امر به معنای غفلت از آثارمنتشر شده در گذشته دور یا نزدیک نیست. کتاب های منتشره از پدیدآورندگان ایرانی به زبان های دیگر یا ترجمه شده به این زیان ها هم در کتاب روزجای ویژه ای خواهند داشت. ناشران و پدید آورندگان آثار می توانند برای معرفی یک نسخه کتاب به نشانی زیر بفرستند.
توجه: به اطلاع دوستان نویسنده و ناشر می رساند، کتاب هائی که در سال 1387 به نشانی کتاب روز فرستاده شده است، متاسفانه بعلت د رهم ریختگی نشانی پستی بدست ما نرسیده است. ضمن پوزش از دوستان نشانی را بصورت صحیح اعلام می کنیم:
Iran Gooya : نام گیرنده
BP 114 : شماره صندوق پستی
Creteil 94000 : اسم وکد پستی شهر
France : نام کشور
نگاه تازه به مصدق
دکتر محمد مصدق- آسیب شناسی یک شکست
( ا زانقلاب مشروطه به انقلاب اسلامی)
علی میر فطروس
انتشا رات فرهنگ- 463
نگاه جامعه ایرانی به شخصیت های تاریخ- بویژه چهره های قرن معاصر- نگاهی دو قطبی است: سیاه یا سفید. بیشمارند شخصیت هائی که رنگ سیاه خورده اند و سراپا گناهند و شایسته لعن و نفر ین، وا ندکندسفیدان بی گناه که به فرشته می برند و چون معصومین از هر گناه مبرایند. یکی از اینان دکتر محمد مصدق است.
از نتایج انقلاب اسلامی یکی هم پیدایش شکاف د راین نگاه دو قطبی است و پیدا آمدن محققینی که نگاه دیگر دارند. تاریخ رادوباره می کاوند، در داده ها دنبال خطوط تاره می گردند و در پی حقیقت اند. یکی از اینان علی میرفطروس است که شعرهای توفانی را واگذاشت و درسنگ سخت تاریخ کاویدن آغازید.
دکتر محمد مصدق کتاب تازه اوست، باقطرزیاد وعمقی که به لایه های پنهان می رسد و حرف های تازه ا ی می گوید که با روایت رایج از دکتر مصدق تفاوت بنیادین دارد.
از نگاه میر فطروس، دکتر محمدمصدق نه فرشته است و نه دیو، مانند هزاران سیاستمدار دیگر در سراسر تاریخ انسانی است در قلب حوادث.
تحقیق نویسنده نشان می دهد که مسیرمصدق می توانست دیگر هم باشد و د رعمل مانع از کودتای 28 مرداد بشود. میر فطروس برای اثبات این رای خود، سند های فراوان می آورد.
نگاه دیگر به مصدق بحث آفرین ترین بخش کتاب است، اما همه آن نیست. کتاب از انقلاب مشروطیت و” مصالحه مشروطه خواهان و مشروعه طلبان” می آغازد و به انقلاب اسلامی” نا لازم ترین و غیر ضروری ترین انقلاب د رتاریخ انقلاب های دو قرن اخیر” می رسد. با نگاهی که همه جا متفاوت است بابیشتر آنچه شنیده ایم وخوانده ایم.
والیان و استانداران فارس بین دو انقلاب (مجموعه 2 جلدی)
نویسنده: پروین دخت تدین
1388ص، شیراز: بنیاد فارس شناسی، 1386، چاپ اول
در این مجموعه، والیان و استانداران فارس در فاصله انقلاب مشروطیت تا انقلاب اسلامی (1285 تا 1357 خورشیدی) معرفی شده اند. جلد اول فاصله زمانی مرداد 1285 تا آبان 1304 یعنی واپسین روزهای «مظفرالدین شاه» تا پایان حکومت قاجار و آغاز حکومت پهلوی را در بر می گیرد و در آن خواننده با نوزده والی و حاکم که در این مدت بر فارس حکومت کردند آشنا می شود. جلد دوم به معرفی چهل نفر استانداری اختصاص دارد که در فاصله سال های 1304 تا 1357 عهده دار این مسئولیت بودند. در شرح حال این افراد، تنها به فعالیت ها و اقدامات آنها در منطقه فارس اکتفا نشده و مناصب و اقدامات هر یک در دیگر نقاط ایران با مراجعه به منابع و ماخذ گوناگون بازگو گردیده است.
جشن نامه استاد دکتر محمد علی موحد
زیر نظر: حسن حبیبی
473ص، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، 1387، چاپ اول
این کتاب که برای بزرگداشت «محمد علی موحد»، پژوهشگر برجسته و عضو پیوسته «فرهنگستان زبان و ادب فارسی» منتشر شده، مجموعه ای از مقالات استادان، صاحب نظران، نویسندگان و محققان ایرانی در زمینه های گوناگونی هم چون ادبیات، زبان فارسی، فلسفه و فرهنگ ایران است. این مجموعه با مصاحبه ای با «محمد علی موحد» درباره زندگی و آثار او آغاز می شود. عناوین بعضی از مقالات و نویسندگان آنها عبارتنداز: «نگاهی به نقد حافظ سایه/حسن انوری»، «مروری بر زبان شناسی در ایران از آغاز تا به امروز/یدالله ثمره»، «حافظ و غزلیات شمس/بهاء الدین خرمشاهی»، «زبان فارسی ممیز ذی روح از غیر ذی روح/اسماعیل سعادت»، «عناصر زردشتی در متون ایرانی میانه شرقی/بدرالزمان قریب»، «سخنی چند درباره اخلاق فلسفی در فرهنگ ایرانی – اسلامی/مهدی محقق»، «طنز در پند سعدی/حسین معصومی همدانی» و «فعل های سببی در فارسی گفتاری/ابوالحسن نجفی».
رویای خلوص (بازخوانی مکتب تفکیک)
نویسنده: حسن اسلامی
363ص، قم: انتشارات بوستان کتاب قم، 1387، چاپ اول
«مکتب تفکیک» بر این باور است که شناخت عقلانی و عرفانی را باید از شناخت دینی «تفکیک» کرد و دین را به دور از یافته های این دو نگرش و به شکلی «خالص» دریافت. ادعای مدافعان این مکتب آن است که خود به حقایقی دست یافته اند که باید از منظر آنها به نقد فلسفه و عرفان پرداخت. آنان تلاش می کنند تا حریم دین را از شناخت عقلانی و عرفانی بپیرایند. کتاب حاضر به بررسی این تفکر و ناکار آمدی آن در نظر وعمل می پردازد و قوت ادعای «خلوص» را محک می زند.
مساله درست و غلط، نگارش و پژوهش در زبان فارسی
نویسنده: خسرو فرشیدورد
504ص، تهران: انتشارات سخن، 1387، چاپ اول
به عقیده نویسنده این کتاب، مهم ترین عامل غلط نگاری در زبان فارسی امروز، ادیبان و زبان شناسان و واژه سازانی هستند که دچار بیماری سره نویسی گردیده اند و فارسی معاصر را از لغات و عبارات بی معنی و سست و نادرست مانند «تک»، «پاتک»، «ترابری»، «تیمسار»، «همایش» و… پر کرده اند. از این رو، بخش عمده مطالب کتاب به شرح غلط نویسی و بی معنی نگاری واژه سازان و زبان شناسان و نویسندگان کتاب های درسی در ایران امروز، از دیدگاه نویسنده می پردازد. نویسنده ضمن شرح ساختار یک نوشته و شیوه تنظیم مطالب، قوانین نگارش و سخنرانی را با هم تلفیق کرده و آن را به پیروی از محمد علی فروغی، «سخنوری» نامیده است. عناوین مباحث اصلی کتاب عبارتنداز: «مساله درست وغلط و سخنان نارسا»، «اقسام غلط»، «لغات و اصطلاحات علمی و فنی نارسا و غلط»، «مساله درست و غلط و فصاحت»، «غلط های مشهور»، «شبیخون کژپویان به زبان فارسی»، «تصحیف»، «ایهام و نارسائی در سخن فارسی»، «نگارش و سخنوری»، «ساختار سخن و نوشته»، «آرایش های سخن»، «والائی و ابتذال سخن»، «آموزش انشاء و املاء و دستور»، «نشانه گذاری» و…
تاریخ اقتصادی و سیاسی خلیج فارس در عصر افشاریه و زندیه
نویسنده: حمید اسدپور
420ص، تهران: موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی، 1387، چاپ اول
در این پژوهش، تاریخ و تحولات اقتصادی و سیاسی منطقه خلیج فارس در دوران افشاریه و زندیه مورد بررسی قرار گرفته است. به کارگیری بحث و عنصر گفتمان و کشف گفتمان مسلط بر روابط و مسائل تجاری و اجتماعی خلیج فارس در عصر افشاریه و زندیه از یک سو و تاریخ فارس در قرن هجدهم میلادی از سوی دیگر، از ویژگی های این پژوهش است. عناوین بعضی از مباحث کتاب عبارتنداز: «ایران و خلیج فارس در دوران صفویه»، «اوضاع سیاسی ایران در عصر افشاریه»، «بازرگانی و دریانوردی تجاری خلیج فارس در عهد افشاریه»، «قتل نادرشاه، آغاز دوره تمرکز زدایی و اثرات آن بر تجارت و دریانوردی ایران»، «زمینه های ظهور کریم خان زند وتشکیل دولت زندیه در ایران و اوضاع سیاسی»، «تجارت خلیج فارس در دوران زندیه و جایگاه ایران در آن»، «شرکت های تجاری و بازرگانی خارجی در خلیج فارس» و «حکام محلی کرانه های خلیج فارس در دوران افشاریه و زندیه».
تاج القصص (مجموعه دو جلدی)
نویسنده: ابونصراحمدبن محمد بخاری
مقدمه و تصحیح: سید علی آل داود
1031ص، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، 1386، چاپ اول
کتاب «تاج القصص» از مهم ترین متون فارسی قرن پنجم هجری است. مؤلف آن، «ابونصر احمد بخاری» است که عمده مطالب کتاب را از استادش «ابوالقاسم محمود جیهانی» در بلخ شنیده و آنها را همراه با سخنانی از خود، در سال 475 ه. ق به رشته تحریر در آورده است. بنابراین انشاء و نثر کتاب را باید اثر «بخاری» دانست؛ ضمن آن که بخش های اصلی آن، زاده طبع «ابوالقاسم محمود جیهانی»، از دانشمندان ناشناخته آن روزگار است. موضوع «تاج القصص»، داستان های پیامبران به زبان فارسی است و از این لحاظ، به احتمال زیاد اولین نمونه در زبان فارسی محسوب می شود. نثر کتاب همانند متون تفسیری کهن فارسی، شیوا و روان و ساده است. در چاپ حاضر، این اثر ارزشمند بر اساس نسخه ای از آن که در کتابخانه گنج بخش (مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان) نگهداری می شود و مقایسه و مقابله با نسخه های متعدد دیگر تصحیح شده است.