کتاب روز♦ کتاب

نویسنده
نسرین تبریزی

‏هنر روز، در بخش کتاب می کوشد کتاب ها و نشریاتی را که در حوزه اندیشه و هنر مباحث نظری را ‏منعکس می کنند یا در مسائل اجتماعی و سیاسی مباحثی درخور دارند، به خوانندگان خود معرفی کند. ‏ارجحیت با کتاب های روز خواهد بود، ولی این امر به معنای غفلت از آثارمنتشر شده در گذشته دور یا ‏نزدیک نیست. کتاب های منتشره از پدیدآورندگان ایرانی به زبان های دیگر یا ترجمه شده به این زیان ها هم ‏در کتاب روزجای ویژه ای خواهند داشت. ناشران و پدید آورندگان آثار می توانند برای معرفی یک نسخه ‏کتاب به نشانی زیر بفرستند. ‏

توجه: به اطلاع دوستان نویسنده و ناشر می رساند، کتاب هائی که در سال 1387 به نشانی کتاب روز ‏فرستاده شده است، متاسفانه بعلت د رهم ریختگی نشانی پستی بدست ما نرسیده است. ضمن پوزش از دوستان ‏نشانی را بصورت صحیح اعلام می کنیم:‏

Iran Gooya‏ : نام گیرنده

BP 114‎‏ : شماره صندوق پستی

Creteil 94000‎‏ : اسم وکد پستی شهر‏

France‏ : نام کشور

mosadeq.jpg

نگاه تازه به مصدق

دکتر محمد مصدق- آسیب شناسی یک شکست

‏( ا زانقلاب مشروطه به انقلاب اسلامی)‏

علی میر فطروس

انتشا رات فرهنگ- 463‏

نگاه جامعه ایرانی به شخصیت های تاریخ- بویژه چهره های قرن معاصر- نگاهی دو قطبی است: سیاه یا ‏سفید. بیشمارند شخصیت هائی که رنگ سیاه خورده اند و سراپا گناهند و شایسته لعن و نفر ین، وا ‏ندکندسفیدان بی گناه که به فرشته می برند و چون معصومین از هر گناه مبرایند. یکی از اینان دکتر محمد ‏مصدق است.‏

‏ از نتایج انقلاب اسلامی یکی هم پیدایش شکاف د راین نگاه دو قطبی است و پیدا آمدن محققینی که نگاه دیگر ‏دارند. تاریخ رادوباره می کاوند، در داده ها دنبال خطوط تاره می گردند و در پی حقیقت اند. یکی از اینان ‏علی میرفطروس است که شعرهای توفانی را واگذاشت و درسنگ سخت تاریخ کاویدن آغازید.‏

دکتر محمد مصدق کتاب تازه اوست، باقطرزیاد وعمقی که به لایه های پنهان می رسد و حرف های تازه ا ی ‏می گوید که با روایت رایج از دکتر مصدق تفاوت بنیادین دارد.‏

‏ از نگاه میر فطروس، دکتر محمدمصدق نه فرشته است و نه دیو، مانند هزاران سیاستمدار دیگر در سراسر ‏تاریخ انسانی است در قلب حوادث.‏

‏ تحقیق نویسنده نشان می دهد که مسیرمصدق می توانست دیگر هم باشد و د رعمل مانع از کودتای 28 مرداد ‏بشود. میر فطروس برای اثبات این رای خود، سند های فراوان می آورد.‏

نگاه دیگر به مصدق بحث آفرین ترین بخش کتاب است، اما همه آن نیست. کتاب از انقلاب مشروطیت و” ‏مصالحه مشروطه خواهان و مشروعه طلبان” می آغازد و به انقلاب اسلامی” نا لازم ترین و غیر ضروری ‏ترین انقلاب د رتاریخ انقلاب های دو قرن اخیر” می رسد. با نگاهی که همه جا متفاوت است بابیشتر آنچه ‏شنیده ایم وخوانده ایم.‏

valyan.jpg

‎ ‎والیان و استانداران فارس بین دو انقلاب (مجموعه 2 جلدی)‏‎ ‎

نویسنده: پروین دخت تدین

‏1388ص، شیراز: بنیاد فارس شناسی، 1386، چاپ اول

در این مجموعه، والیان و استانداران فارس در فاصله انقلاب مشروطیت تا انقلاب اسلامی (1285 تا 1357 ‏خورشیدی) معرفی شده اند. جلد اول فاصله زمانی مرداد 1285 تا آبان 1304 یعنی واپسین روزهای ‏‏«مظفرالدین شاه» تا پایان حکومت قاجار و آغاز حکومت پهلوی را در بر می گیرد و در آن خواننده با نوزده ‏والی و حاکم که در این مدت بر فارس حکومت کردند آشنا می شود. جلد دوم به معرفی چهل نفر استانداری ‏اختصاص دارد که در فاصله سال های 1304 تا 1357 عهده دار این مسئولیت بودند. در شرح حال این ‏افراد، تنها به فعالیت ها و اقدامات آنها در منطقه فارس اکتفا نشده و مناصب و اقدامات هر یک در دیگر ‏نقاط ایران با مراجعه به منابع و ماخذ گوناگون بازگو گردیده است. ‏

jashnname.jpg

‎ ‎جشن نامه استاد دکتر محمد علی موحد‎ ‎

زیر نظر: حسن حبیبی

‏473ص، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، 1387، چاپ اول

این کتاب که برای بزرگداشت «محمد علی موحد»، پژوهشگر برجسته و عضو پیوسته «فرهنگستان زبان و ‏ادب فارسی» منتشر شده، مجموعه ای از مقالات استادان‏، صاحب نظران، نویسندگان و محققان ایرانی در ‏زمینه های گوناگونی هم چون ادبیات، زبان فارسی، فلسفه و فرهنگ ایران است. این مجموعه با مصاحبه ‏ای با «محمد علی موحد» درباره زندگی و آثار او آغاز می شود. عناوین بعضی از مقالات و نویسندگان آنها ‏عبارتنداز: «نگاهی به نقد حافظ سایه/حسن انوری»، «مروری بر زبان شناسی در ایران از آغاز تا به ‏امروز/یدالله ثمره»، «حافظ و غزلیات شمس/بهاء الدین خرمشاهی»، «زبان فارسی ممیز ذی روح از غیر ذی ‏روح/اسماعیل سعادت»، «عناصر زردشتی در متون ایرانی میانه شرقی/بدرالزمان قریب»، «سخنی چند ‏درباره اخلاق فلسفی در فرهنگ ایرانی – اسلامی/مهدی محقق»، «طنز در پند سعدی/حسین معصومی ‏همدانی» و «فعل های سببی در فارسی گفتاری/ابوالحسن نجفی». ‏

royayekholos.jpg

‎ ‎رویای خلوص (بازخوانی مکتب تفکیک)‏‎ ‎

نویسنده: حسن اسلامی

‏363ص، قم: انتشارات بوستان کتاب قم، 1387، چاپ اول

‏«مکتب تفکیک» بر این باور است که شناخت عقلانی و عرفانی را باید از شناخت دینی «تفکیک» کرد و دین را ‏به دور از یافته های این دو نگرش و به شکلی «خالص» دریافت. ادعای مدافعان این مکتب آن است که خود به ‏حقایقی دست یافته اند که باید از منظر آنها به نقد فلسفه و عرفان پرداخت. آنان تلاش می کنند تا حریم دین را ‏از شناخت عقلانی و عرفانی بپیرایند. کتاب حاضر به بررسی این تفکر و ناکار آمدی آن در نظر وعمل می ‏پردازد و قوت ادعای «خلوص» را محک می زند. ‏

dorostvaghalt.jpg

‎ ‎مساله درست و غلط، نگارش و پژوهش در زبان فارسی‎ ‎

نویسنده: خسرو فرشیدورد

‏504ص، تهران: انتشارات سخن، 1387، چاپ اول

به عقیده نویسنده این کتاب، مهم ترین عامل غلط نگاری در زبان فارسی امروز، ادیبان و زبان شناسان و واژه ‏سازانی هستند که دچار بیماری سره نویسی گردیده اند و فارسی معاصر را از لغات و عبارات بی معنی و ‏سست و نادرست مانند «تک»، «پاتک»، «ترابری»، «تیمسار»، «همایش» و… پر کرده اند. از این رو، بخش ‏عمده مطالب کتاب به شرح غلط نویسی و بی معنی نگاری واژه سازان و زبان شناسان و نویسندگان کتاب ‏های درسی در ایران امروز، از دیدگاه نویسنده می پردازد. نویسنده ضمن شرح ساختار یک نوشته و شیوه ‏تنظیم مطالب، قوانین نگارش و سخنرانی را با هم تلفیق کرده و آن را به پیروی از محمد علی فروغی، ‏‏«سخنوری» نامیده است. عناوین مباحث اصلی کتاب عبارتنداز: «مساله درست وغلط و سخنان نارسا»، ‏‏«اقسام غلط»، «لغات و اصطلاحات علمی و فنی نارسا و غلط»، «مساله درست و غلط و فصاحت»، «غلط ‏های مشهور»، «شبیخون کژپویان به زبان فارسی»، «تصحیف»، «ایهام و نارسائی در سخن فارسی»، ‏‏«نگارش و سخنوری»، «ساختار سخن و نوشته»، «آرایش های سخن»، «والائی و ابتذال سخن»، «آموزش ‏انشاء و املاء و دستور»، «نشانه گذاری» و…‏

khalijfars.jpg

‎ ‎تاریخ اقتصادی و سیاسی خلیج فارس در عصر افشاریه و زندیه‎ ‎

نویسنده: حمید اسدپور

‏420ص، تهران: موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی، 1387، چاپ اول

در این پژوهش، تاریخ و تحولات اقتصادی و سیاسی منطقه خلیج فارس در دوران افشاریه و زندیه مورد ‏بررسی قرار گرفته است. به کارگیری بحث و عنصر گفتمان و کشف گفتمان مسلط بر روابط و مسائل تجاری ‏و اجتماعی خلیج فارس در عصر افشاریه و زندیه از یک سو و تاریخ فارس در قرن هجدهم میلادی از سوی ‏دیگر، از ویژگی های این پژوهش است. عناوین بعضی از مباحث کتاب عبارتنداز: «ایران و خلیج فارس در ‏دوران صفویه»، «اوضاع سیاسی ایران در عصر افشاریه»، «بازرگانی و دریانوردی تجاری خلیج فارس در ‏عهد افشاریه»، «قتل نادرشاه، آغاز دوره تمرکز زدایی و اثرات آن بر تجارت و دریانوردی ایران»، «زمینه ‏های ظهور کریم خان زند وتشکیل دولت زندیه در ایران و اوضاع سیاسی»، «تجارت خلیج فارس در دوران ‏زندیه و جایگاه ایران در آن»، «شرکت های تجاری و بازرگانی خارجی در خلیج فارس» و «حکام محلی ‏کرانه های خلیج فارس در دوران افشاریه و زندیه». ‏

tarikhghesas.jpg

‎ ‎تاج القصص (مجموعه دو جلدی)‏‎ ‎

نویسنده: ابونصراحمدبن محمد بخاری

مقدمه و تصحیح: سید علی آل داود

‏1031ص، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، 1386، چاپ اول

کتاب «تاج القصص» از مهم ترین متون فارسی قرن پنجم هجری است. مؤلف آن، «ابونصر احمد بخاری» ‏است که عمده مطالب کتاب را از استادش «ابوالقاسم محمود جیهانی» در بلخ شنیده و آنها را همراه با سخنانی ‏از خود، در سال 475 ه. ق به رشته تحریر در آورده است. بنابراین انشاء و نثر کتاب را باید اثر «بخاری» ‏دانست؛ ضمن آن که بخش های اصلی آن، زاده طبع «ابوالقاسم محمود جیهانی»، از دانشمندان ناشناخته آن ‏روزگار است. موضوع «تاج القصص»، داستان های پیامبران به زبان فارسی است و از این لحاظ، به احتمال ‏زیاد اولین نمونه در زبان فارسی محسوب می شود. نثر کتاب همانند متون تفسیری کهن فارسی، شیوا و روان ‏و ساده است. در چاپ حاضر، این اثر ارزشمند بر اساس نسخه ای از آن که در کتابخانه گنج بخش (مرکز ‏تحقیقات فارسی ایران و پاکستان) نگهداری می شود و مقایسه و مقابله با نسخه های متعدد دیگر تصحیح شده ‏است. ‏

 


‏ ‏